Diş hekimleri uyarıyor: Portakal yedikten hemen sonra dişlerinizi fırçalamayın; diş mineniz zarar görebilir... Bol bol sakız çiğneyin; tükürük salgılamak dişleri korur... Tatlılardan sonra diş fırçalayın; çürük 15 dakikada oluşuyor

Diş sağlığı uzmanları bu yazı dizisinde size mükemmel gülüşün sırlarını anlatıyor. Uzmanlara göre, öncelikle diş çürüklerinden kurtulmanın yollarını bilmek gerekiyor. Diş estetiği yaptırmak istiyorsanız, en yeni ve modern tedavi yolları da bu yazı dizisinde. 70, hatta 80 yaşında bile, bir elmayı ısıra ısıra yemek mümkün. Ve çocuklarınız... Hayat boyu sağlıklı dişlere sahip olmaları için onları nasıl beslemelisiniz? Diş Dostu Derneği ve Yeditepe Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi'nin bölüm başkanları, mükemmel gülüşün reçetesini veriyor...

Diş Dostu Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Diş Hekimi Oktay Dülger, diş ve ağız sağlığı ile ilgili merak edilen soruları yanıtladı...

Diş çürüğü oluşumunu engellemek mümkün mü? Nasıl önlem alınmalı? Diş çürüğü doğru beslenme, doğru diş fırçalama ve düzenli diş hekimi kontrolü ile önlenebilen bir hastalıktır. Diş fırçalamanın yanı sıra, çeşitli ağız diş bakım yöntemleri vardır. Diş ipi, ara yüz fırçaları, diş sağlığı için olmazsa olmazlar arasındadır. Buna ek olarak; dil fırçası, ağız gargarası ve ağız duşu kullanılmasıyla tam bir ağız hijyeni sağlanabilir. En az altı ayda bir yapılacak olan diş hekimi kontrolleri de mutlaka gereklidir.

Diş bakımı yapmak için günün en önemli saati ne zamandır? Uykudan önce dişlerin fırçalanması çok önemlidir. Ağız ve diş bakımının ardından yatıncaya dek başka hiçbir şey yenilmemesi önemlidir. Gece uykuda yutkunma sayısı azalır, tükürük salgısı azalır. Fizyolojik doğal temizlik de ortadan kalkar. Özellikle ağız açık uyunması ile tükürüğün koruyucu etkisi tamamen ortadan kalkar. Hem diş hem diş eti hastalıkları hızla yayılır. Bunu engellemek için de çeşitli ağız kuruluğu ürünleri mevcuttur. Bunlar kuru ağız diş macunu, kuru ağız gargarası ve jeli şeklindeki ürünlerdir. Burnunda deviasyon veya sinüzit nedeniyle tıkanması olanlar, ağız kuruluğunu daha yoğun yaşadıklarından, bu kişilerde diş eti hastalıkları daha fazla görülür. Bununla birlikte diş çürükleri artar. Yine şeker hastalarında uyku sırasında bu risk artar. Radyoterapi gören kişilerde de tükürüğün azalması nedeniyle bu tür sorunlar ortaya çıkar. Gece en ideal diş bakımı aslında üç dakikada yapılabilir. İki dakika süren diş fırçalamanın ardından bir dakika süreyle diş ipi kullanarak dişlerin arasını temizlemek genellikle yeterlidir.

Gün içinde diş bakımı yapmak için vakit bulamayanlar ne yapmalı? Hiç değilse ağızlarını çalkalayıp, içinde suni tatlandırıcısı bulunan sakızların kullanımını öneriyorum.

Sakızlar ağız sağlığı için işe yarıyor mu? Kesinlikle yarıyor. Çoğunluğu xlitol içeren sakızlar, doğal tatlandırıcılı şekerler ve sakızlar, çürüğün önlenmesinde faydalıdır. Bunlar zaten piyasada 'diş dostu' diye satılır. Sakızın çiğnenmesi sırasında, çiğneme hareketlerinin fizyolojik temizleme etkisi vardır. Yanak, dudak, dil ve sakızın kendisinin ağız içinde dönmesiyle bir temizlik meydana gelir. Ayrıca, sakızın içindeki maddeler tükürük salgısını artırır. Tükürüğün içindeki çeşitli koruyucu maddeler çürüğün önüne geçer. Tükürüğün yıkayıcı etkisi dişlerde çürük oluşumunu azaltır. Ancak, sakız çiğnemek diş fırçalamanın yerini hiçbir zaman tutmaz. Sadece geçici olarak, fırçalama yapamadığımız durumlarda zararın oluşmasını azaltır.

Ekstra bakım gerektiren durumlar var mı? Araştırmalar yalnızca günde üç defa diş fırçalamanın diş çürüklerini önlemede yeterli olmadığını gösteriyor. Öğünler arasında yenilen şekerli ve nişastalı gıdalar diş ve dişeti hastalıklarına yol açıyor. Çikolata, bal, ketçap, cips, bisküvi, gofret, simit gibi atıştırmaya yönelik tüm gıdalar çürük oluşumunu artırıyor. Bunları tükettikten sonra ekstra ağız-diş bakımı yapılmalı. Nişasta ağız içinde şekere dönüşür, şeker ise diş etlerinde çürük yapan asite dönüşerek diş minesini eritir. 15 dakikada gözle görülür şekilde çürük oluşabiliyor. Çürüğü oluşturan dört etken var: Bakteri, şeker, diş ve zaman. Nişastalı, şekerli gıdalardan hayat boyu uzak durmak mümkün olmadığına göre, diş bakımını yeme düzenine göre yapmalıyız. İsviçre çikolatanın en fazla tüketildiği ülkelerden biri olmasına rağmen, koruyucu diş hekimliğinde gelişmiş bir ülke olması nedeniyle, diş çürüğü oranının da oldukça düşük olduğu bir ülkedir.