1Beğeni
-A-
Active-X Controller : Active-X Kontrolleri ( eski ismi OLE Kontrolleri) . Otomasyon Nesnesinin (Automation Object) özel bir formu.Active-X Kontrolleri Visual Basic’in kendi kontrollerine(VBX‘ler) benzerdir fakat yapısı OLE tabanlıdır. VBX’lerin aksine Active-X Kontrolleri OLE bazlı gelitirme araçları I uygulamaları veya web tarayıcılarına serbestçe eklenebilir.
A/D : Analogdan dijitale
ADC : --Analogdan dijitale çevirici – Elektronik cihaz, analog voltajı dijital bir degere ceviren genellikle entegre bir devre.
Alias : Düşük örnekleme hızında toplanan datada gözüken yanlış alçak frekans bileşeni.
ANSI :Amerika Devlet Standartları Enstitüsü
API :Uygulama Proglama Arayüzü
ASIC : Uygulama özellikli entegre devre- Spesifik bir müşteri için gerekli olan spesifik fonksiyonları dizayn eden ve üreten patentli yarı geçirgen parça.
-B-
Baud Rate : Seri iletişim data iletimlerinin oraninin bit/saniye gösterimi.
Bipolar : Pozitif ve negatif tüm degerleri içeren sinyal aralığı (örneğin: +5V ve –5V)
Bit : 0 veya 1 degerini alan 2 lik sistemde tek haneli sayı.
Breakdown Voltage : görsel izolasyonun, yarı iletkenlerin veya dielektrik materyallerin islevini yitirmesi için yeterli voltaj degeri.
Bus : bireysel devrelerle iletisim kuran bir grup baglayici. Genellikle Bus üzerine I/O veya diğer araçların bağlandığı genişletilmiş bir araçtır. Mesela PC bus’ları PCI,PC kart(PCMCIA),ISA (AT), ve EISA bus.
Byte : 8 haneli 2 lik sistemde sayi. Daha cok hafiza miktarını anlatmak için kullanılır.
-C-
Cache : işleme verimi artırmak için ortak kullanılan talimatları veya dataları tamponlayan,yüksek hızlı prosesör hafızası.
CAN : -alan ağı kontrolörü- endüstriyel otomasyon için cihaz seviyesinin artan kullanımını arayan seri yol.
Code Generator : -Sezgisel bir kullanıcı arayüzü tarafından kontrol edilen, C veya Basic gibi dillerde yazılış olarak dogru üst seviye kaynak kodu üreten bir yazılım programı.
Cold-Junction Compensation : - hava sıcaklığını karşılamak için kullanılan termo kuple ölçüm devrelerini kapsayan aletler.
CompactPCI : Endüstriyel uygulamalar için PCI veriyolunun bir Eurocard konfigürasyonu.
Compiler : (Derleyici) C,Pascal,Basic gibi yüksek seviye proglama diliyle yazılmış kaynak kodu , makine dilinde bir nesneye ya da derlenmiş bir programa dönüştüren bir yazılım aracı.Derlenmiş programlar çevrilmiş(interpreted) programlardan 10 ila 1000 kat daha hızlı çalışır. Bakınız Interpreter.
Control Flow : (Kontrol Akışı) :Bir talimat sayaçının hafızadaki talimatları çalıştırdığı bir program için modeldir.Program Kontrolü bir talimattan diğerine akar.Fortran ve Basic gibi dillerdeki programlar kontrol akış modelini takip eder.
Counter/Timer : (sayaç) Dışardan gelen pulseları veya clock pulselarını sayan devre.
Coupling : Sinyalin bir yerden diğerine bağlanma şekli.
Crosstalk : bir kanaldaki veriye bağlı olarak diğer kanalda oluşan istenmeyen sinyal.
Current Sinking : (akım boşaltımı) Bir DAQ kartının dijital ya da analog bir sinyal için akım tüketmesi.
-D-
D/A :Dijitalden analoga.
DAQ(Data Acquisiton) : (veri toplama) (1) sensörlerden,transdüsör ve test probları veya fikstürlerinden alınan elektrik sinyalleri toplayan ve ölçen, ve girilen verileri bilgisayar ortamına işlemek için sokmak. (2) bir pc ye takılmış A/D veya DIO bordlarıyla aynı çeşit elektrik sinyalleri toplayıp ölçmek ve muhtemelen aynı pc de D/A ve/veya DIO bordlarıyla kontrol sinyalleri üretmek.
Data Flow : Sadece tüm veriler müsait olduğunda çalışam operatör ve talimatların bulunduğu bir programlama çeşidi.
DB : Desibel- iki sinyal seviyesinin oranını ölçmek için kullanılan birim.
DCS : Dağıtılmış Kontrol Sistemi- işlemcilerin dağıtılmış networkü ve I/O altsistemlerini kontrolü kapsayan, kullanıcı arayüzlü,data toplayan ve sistem yönetimiyle karakterize edilebilen büyük ölçekli bir işlem kontrol sistemi. DCS ler çok yaygın olarak büyük endüstriyel kuruluşlarda özellikle kağıt fabrikalarında ve petrol rafinerilerinde kullanıldı.
DDE : -Dinamik data alışverişi- işlemler arası iletişim için Microsoft Windows daki standart yazılım protokolü. DDE, mesela Labview in Microsoft Excel’le aynı datayı paylaşması gerektiğinde kullanılır genellikle.
Derivative Kontrol : Hata sinyalindeki değişime orana orantılı çıktısı olan kontrol hareketi. Değişken kontrol, işlem değişkeni ve set noktası arasındaki farkı önceden tahmin eder.
DeviceNet : endüstriyel cihazlarını (sensörs,aktuatör) yüksek seviye cihazlarına(kontrolör) bağlamaya yarayan düşük seviye network. DeviceNet özellikle düşük maliyet üzerine yoğunlaşmıştır, basit üretim uygulama cihazları,örnek olarak: limit anahtarları, fotoelektrik sensörleri ve motor çalıştırıcıları.
Differential Input : bilgisayar ortamından izole edilmiş
iki terminali arasındaki farkın ölçümünü kapsayan analog girdisi.
DIO : dijital girdi/çıktı.
DLL : -dinamik bağlantı kütüphanesi- windows uygulamaları veya diğer DLL ler tarafından kullanılan veya çağrılan data ve çalıştırılabilir kod içeren Microsoft Windows un içindeki yazılım modülü. DLL içindeki fonksiyonlar ve data, Windows uygulamaları ve diğer DLLler tarafından referans edildiği zaman yüklenirler ve bağlanırlar.
DNL : (Türevsel nonlinearity) : kod kalınlıklarının, 1 LSB ndeki ideal değerinden maximum sapmasının LSB'sindeki, bir ölçüm.
DMA :-Direk Hafiza Erişimi- işlemci bir iş yaparken(doluyken) herhangi bir datanın bus üzerinden direk olarak hafızaya gönderilmesi/ hafızadan getirilmesi. Bilgisayardan hafızaya data transferindeki en hızlı yöntemdir.
Drivers : DAQ boardlari,GPIB anayüzü boardlari, PCLSler, RTU, ve diğer I/O cihazlari kontrol eden özel bir yazilim.
DSP : dijital sinyal işlemesi.
Dual Access Memory : birden fazla işlemci veya kontrolör tarafından ulaşılabilinen hafıza tipi.
Dynamic Range : bir devrenin kaldirabilecegi en büyük sinyal leveliyle en küçük sinyal leveli oranı. Genelde dB olarak ifade edilir.
-E-
EEPROM : elektrikli silinebilir programlanabilir sadece okunabilir hafiza. Sadece elektrik sinyalleri tarafindan silinebilir veya programlanabilir ROM.
Encoder : lineer veya dönel sinyalleri dijital veya pulse sinyallere çeviren cihaz. Değişken opaque alanları, ışık kaynağı ve photdetektörlü hareketli disk kullanan Optik encoder en ünlü encoder dir.
EPROM : silinebilir programlanabilir sadece okunabilir hafiza- ultraviole ışık ışımasıyla silinebilen veya programlanabilen ROM. Event/driven
External Trigger : A/D dönüştürme tipi olaylari trigger eden dış kaynaktan gelen voltaj pulse i.
-F-
Fieldbus : işlem enstrümantasyon ve kontol sistemlerini bağlanmakta kullanılan tüm-dijital iletişim ağı.
Varolan 4-20 mA analog standartın yerine geçer.
FIFO : first in first out Memory Buffer(birinci içeri birinci dışarı) ilk gelen erişim hakkına kavuşur.
Firewire : bakınız IEEE 1394.
Flash ADC : karşılaştırma ve encoding mantık banka tarafından tek adımda saptanan çıktısı olan bir ADC.
Flexible Resolution : çözünürlüğü örnekleme hızıyla değişen analogtan dijitale çevirici teknolojisi, mesela 100 MS/s de 8 bit, fakat örnekleme hızı 10 kS/s e düşmesiyle beraber 20 Bite çıkar.
Floating Point : işlemek ve saklamak için kullanılan bilimsel ve üssel gösterim. (basamaklar 10 un katlarıyla çarpılır.)
Flyby : kontrolöre uğramadan kaynaktan hedefe, yüksek performanslı data transfer tipi.
Foreground : direk operatör aracılığıyla oluşan aktivite.geri plandaki diğer aktiviteler eskiden belirtildiği gibi devam ederler.
Fuzzy logic : birçok kontrol uygulamalarında PID yer değiştirmede kullanılan bir metod. Kontrol, açıklamalı terimler tarafından saptanan kurallarla implement edilir. Basit linguistlik kurallar, nonlineer ve complex sistemleri implement etmek için çok kolay kullanılır.
-G-
Gabor Spectrogram : discrete Gabor transformu kullanan eklemli zaman frekans analizi- sinyal gücü ile frekans ve zaman grafiği oluşturur. Sonar, Akustik ve vibrasyon analizde kullanilir.
Gain : dB cinsinden sinyalin yükselme katsayısı.
Gain accuracy : gain in ideal gainden sapma ölçüsünün dB cinsinden değeri.
GPIB : genel amaçlı arayüzü veri yolu,HP-IB ile eşanlamda. Elektrikli enstrümanlı bir bilgisayarın kontrolde kullanılır. IEEE 488 veri yolu da denir çünkü ANSI/IEEE 488-1978, 488,1-1987, and 488.2-1987 standartları tarafından tanıtılır.
GUI : Graphical user interface-grafik tabanlı ekrangörünümlerini kullananbilgisayarda bilgi transferi gerçekleştiren kolay araçlarla iletişim.
-H-
Half-Power Bandwidth : devrenin karşılayabileceği maximum levelle –3 dB aralığında frekans genişliği.
Handler : bilgisyarda işletim sisteminin yüklediği bir cihaz.
Hardware : Bir bilgisayar sisteminin fiziksel bileşenleri.(örneğin devre kartları , plug-in kartları ,kasa , kablolar …)
HMI ( Human-Machine-Interface) : Bir operatörün bir endüstriyel otomasyon sistemiyle interaksiyonunu sağlayan araç ( genelde bir GUI)
-I-
IEEE 488 : ANSI/IEEE 488-1978 , 488.1 –1987 Standartlarının kısaltmaları (Bkz GPIB)
IEEE 1394 : Bilgisayarları çevresel video , hafıza ve aygıtlara bağlayarak popüler olarak gelişen yüksek hızda seri veriyolunu tanımlayan IEEE 1934-1995 Standartlarının kısaltmaları.Şu anki maximum transfer hızı olan 400 kb/s gelecekte artırılması planlanıyor.
Industrial Device Networks : Endüstriyel otomasyon uygulamalarında standartlaşmış dijital haberleşme ağları.Farklı üreticilerin kontrol sitemlerinde haberleşebilmesi için üretici patentli ağların yerini almaktadır.
INL(Integral Nonlinearity) : Analog I/O devrelerinin ideal A/D ya da D/A transfer karakteristiklerinden maximum sapmasının LSB’sindeki, bir ölçüm.
Input Impedance : Bir devrenin giriş terminallerinden ölçülen direnci veya sığası.
Instrument Driver : Belirli GPIB,VXI,PXI ya da RS-232 proglanabilir araçlarını , belirli Plug-in DAQ kartını veya belirli bilgisayar tabanlı aracı kontrol eden yüksek seviye yazılım fonksiyonlar grubu. Instruement Driver lar bir proglama dilinden çağrılabilen bir fonksiyondan LabVIEW ‘deki VI’lar a kadar değişen çeşitli formlarda olabilir.
Interpreter : C,Pascal,Basic gibi yüksek seviye proglama diliyle yazılmış kaynak kodu , her seferinde bir satır okuyarak ve belirlenen işlemi yaparak çalıştıran bir yazılım aracı. Bkz Compiler.
Interrupt : CPU’nun o anki işini , belirlenen bir aktivite için iptal etmesini gösteren bir bilgisayar sinyali.
I/O-Input/Output : Haberleşme kanalları , operatör arayüz aygıtları , veri toplama ve kontrol arayüzlerini ilgilendiren bilgisayar sistemlerine/sistemlerinden veri transferi.
IPC (1) -Interprocess Communication : İşlemlerin mesajlarını iletteği protokol.Mesajlar veri blokları ve bilgi paketleri , veya işlemlerin aksiyon için talimatları olabilir. Bir işlem kendine,aynı makinedeki diğer işlemlere veya networkde bulunan herhangi bir işleme mesaj yollayabilir.
IPC(2)-Industrial PC : Endüstriyel bilgisayar.
Isolation Voltage : İzole edilmiş bir devrenin normalde dayanabileceği voltaj. Genellikle girdiden girdiye ve/veya herhangi bir girdiden yükseltici çıktısına veya bilgisayar veriyoluna göre belirlenir.
IVI – Interchangeable Virtual Instruements : Donanımdan bağımsız aygıt sürücüleriyle sonuçlanan ; osiloskop ,DMMler ve fonksiyon jeneratörleri için standart proglama arayüzlerini içeren bir teknoloji.IVI standart proglama arayüzleri bir endüstri konsorsiyomu olan IVI vakfı tarafından tanımlanmışır.Spesifikasyonlar ivifoundation.org adresinden edinilebilir.
-J-
JTFA-Joint Time Frequency Analysis : Hızlı değişen dalga formlarının spektral analizi için bir teknik.
-K-
K : kilo, veri ya da bilgisayar hafızası miktarını belirtmek için B ile kullanılan 1024 (210 ) için kısaltma .
Kbytes/s: Data transferinde 1000 ya da 103 bytes/s anlamına gelen birim.
-L-
Linearity : Cihazın verdiği tepkinin R=K*S ( R= tepki S=uyarı K= bir sabit) denklemine uyması.
LSB : En az değerdeki bit.
-M-
M : (1)mega , volt ya da hertz ile birlikte kullanıldığında 1 milyon (106) için standart metrik kısaltma . (2) mega veri ya da bilgisayar hafızası miktarını belirtmek için B ile kullanılan 1,048,576 (220) için kısaltma
Mb/s : Data transferinde saniyede 1000000 ya da 106 bit anlamına gelen birim.
Mbytes/s : Data transferinde saniyede 1000000 ya da 106 byte anlamına gelen birim.
Memory Window : Lokal işlemcide adresleri değiştirerek çabukça ulaşılabilen hafızanın sürekli blokları.
MFLOPS ( Million floating-point operations per second) : (Saniyede 1 milyon ondalıklı işlem) Bir işlemcinin hesaplama gücünü gösteren birim.
MIPS(Million instructions per second) : (saniyede 1 milyon talimat) Bir işlemci makinekodu talimatlarının hızını gösteren birim.
MMI (Man Machine Interface) : Bakınız HMI.
Multitasking : Çeşitli işlemlerin aynı anda çalıştırabilen işletim sisteminin özelliği.
Mux(Multiplexer) : Tipik olarak yüksek hızlarda bir çok sinyali tek bir analog giriş kanalıyla ölçmek için , her bir girişi sırayla çıktıya bağlayan çok girişli anahtarlama devresi.
MXIbus (Multisystem eXtension Interface bus) : Cihazlar arası yüksek hız kominikasyonu için dizayn edilmiş bir multidrop , paralel veriyolu mimarisi. VXI veriyolunu çoklu mainframler üzerinden genişletebilir ve VXI veriyolunu endüstri standardı bilgisayarlara direk olarak bağlayabilir.
-N-
Noise : (Gürültü) İstenmeyen elektrik sinyali . Gürültü , AC güç hattı , motorlar , jeneratörler, trafolar , florasan kambalar , lehim , CRT ekranlar , bilgisayarlar , sağanak yağış ,radyo vericileri gibi dış kaynaklardan veya yarıiletkenler , dirençler ve kapasitörler gibi iç kaynaklardan gelir.
NTSC (National Television Systems Committee) : Kuzey Amerikada renkli video sinyalleri için kullanılan en yaygın format.
Nyquist Sampling Theorem : Eğer bant limitli sürekli bir sinyal,n örnekleme frekansının yarısından daha yüksek frekanslarda bileşeni yoksa orijinal sinyal aynen geri elde edilebilir.
-O-
Object Technology : ”Nesne”lerin analizi modellenmesi veya dizayn edilmesi ve/veya bir bilgisayar sisteminin belli bir yönünü gerçeklemek için kullanılmasına tekabül eden geniş bir terim.Uygulama gerçeklemeleri açısından (nesne tabanlı analiz veya dizyna karşı olarak) , nesneler hem veri hem de işlem mantığını içeren kendinden içerikli yazılım modlarıdır ve sadece iyi tanımlanmış arayüzler arasından ulaşılabilir.
ODVA – Open DeviceNet Vendors Association : DeviceNet spesifikasyonlarını ve tüm dünya üzerinde DeviceNet’in desteğini yöneten kar amaçlı olmayan bağımsız firmalar organizasyonu.
OLE : Object Linking and Embedding : Uygulamaların birbirleriyle iletişi kurmasını sağlayan bir sistem servisleri topluluğu. Component Object Model tabanlı olan OLE nesneye imkan veren sistem yazılımıdır. OLE otomasyonu üzerinden , birleşik yazılımları kullanarak güçlü çözümler üretmek için bir uygulama dinamik olarak diğer uygulamaların servislerini tanıtabilir ve kullanabilir.OLE ile farklı uygulamalardan çoklu bilgi kaynakları içeren bileşik dökümanlar yaratmak da mümkündür.
OLE Controls : Bakınız Active-X Controls.
OPC-OLE for Process Control : Farklı saha cihazları otomasyon/kontrol sistemleri ve iş sistemleri arasında işlem ortaklığı sağlayan bir açık endüstri standardı cihaz arayüzü.
OpenDoc : Apple( OpenDoc Mimarisi tabanı ,Bento dosya sistemi ve Açık Skript Mimarisi) ve IBM (Sistem Nesne Modeli) tarafından sağlanan çeşitli teknolojilerin katılımıyla yaratılmış bir birleşik döküman mimarisi.
Operating System : (İşletim Sistemi) bilgisayarı kontrol eden ,programları çalıştıran,kullanıcılarla iletişim kuran ve kurulmuş donanım ve cihazlarılarla haberleşen taban seviyesi yazılımı.
Optical Isolation : Yüksek potansiyel farklılıklarını ve geçişlerini elimine etmek amacıyla elektrik sürekliliği olmadan veri yollamak için optoelectric alıcı ve verici kullanma tekniği.
Output Settling Time : Analog çıktının belirlenen limitler içinde son değerine ulaşması için gereken zaman.
Output Slew Rate : Analog çıktı voltajının bir seviyeden diğerine değişiminin maximum hızı.
Overhead : Bir görevi yerine getirmek için gereken bilgisayar işlem kaynağı(zaman ve/veya hafıza) miktarı.
-P-
PAL(Phase Alternate Line) : Avrupa ve Japonya’da video sinyalleri için kullanılan en yaygın format.
PC Card : Bir kredi kartı büyüklüğünde PCMCIA slotuna giren genişletme kartı – genellikle bir PCMCIA kartı olarak bilinir.
PCI(Peripheral Component Interconnect) : İlk olarak Intel tarafından ISA ve EISA’nın yerine geliştirilen yüksek performans genişletme veriyolu mimarisi. PC’ler ve iş istasyonlarında bir standart olarak kabul edilmeyi başardı ve teorik olarak 132 Mbytes/s maximum transfer hızı sunmaktadır.
PCMCIA : Notebook büyüklüğündeki bilgisayarlarda de facto standartı olarak geniş bir kabul bulan genişletme veriyolu mimarisi.Personal Computer Memory Card International Association tarafından yazılan hafıza kartlarının bir spesifikasyonu olarak ortaya çıkmıştır.
Photoelectric Sensor : Üzerine düşen ışığın şiddetindeki değişmeye tepki gösteren bir elektrik cihazı .
PID Control : Oransal , türevsel ve integral kontrol i?lemlerini birle?tiren 3 terimli kontrol mekanizması.Ayrıca bakınız proportional control , integral control , derivative control.
Pipeline : Bir talimatın tamamlanması için elemanlarına ,çeşitli elemanların farklı talimatlardan aynı anda işlenebilmesi için ayrılmasını içeren yüksek performans işlemci yapısı.
PLC(Programmable Logic Controller) : Endüstriyel gözlemleme ve kontrol uygulamalarında kullanılan yüksek güvenirlikte özel amaçlı bilgisayar.PLC’ler tipik olarak özel programlama ve network protokollerine ve özel amaçlı dijital ve analog I/O portlarına sahiptir.
Plug and Play ISA : Microsoft,Intel ve diper PC şirketleri tarafından hazırlanan , kartlarda jumper ve anahtarlar olmadan tamamen yazılımla ayarlanabilcek plug-in kartlı PC’lerle sonuçlanan spesifikasyon.
Port:Bir bilgisayarda veya uzaktan kontrolördeki haberleşme bağlantısı.
Postriggering : Trigger koşulları sağlandıktan sonra programlanmış sayı kadar örnek toplamak için DAQ kartında kullanılan bir teknik.
Potentiometer : Elektrik devrelerinin manuel ayarlanmasında ve lineer veya dönel pozisyon için transducer olarak kullanılan direnci manuel olarak ayarlanabilen elektrik cihazı.
Pretriggering : Trigger koşulları sağlandığında alınan örneğin trigger koşuluna kadarki veriyi içermesi amacıyla sürekli veri dolu bir bufferın tutulması için DAQ kartında kullanılan bir teknik.
PROFIBUS : Avrupa’daki haberleşme sistemlerinin öncüsü olan bir haberleşme protokolleri ailesi .Dünya çapında üretimde , işlemde ve otomasyon oluşturmada kullanılır.
Progremmed I/O : Bir CPU’nun bir I/O aygıtına ulaşması için standart metod.Her verinin bytı CPU tarfından okunur veya yazılır.
Propagation Delay : Bir snyalin bir devre üzerinden geçmesi için gereken zaman.
Proportional Control : Kontrol edilen değişkenin istenilen set noktasından sapma miktarına orantılı olarak çıktı veren bir kontrol işlemi.
Protocol : Bilgisayarlar ve peripherallar arasında bir haberleşme kanalı üzerinden (örneğin GPIB) veri transferi için kullanılan bitler,karakterler ve kontrol kodları dizisi.
Proximity Sensor : (Yaklaşım Sensörü) Bir nesnenin varlığını fiziksel temas olmadan algılayabilen cihaz.Çoğu yaklaşım sensörübir dijital on/off röle veya dijital çıktı sinyali sağlar.
PWM(Pulse Width Modulation) : Sabit frekanslı ve değişken pulse genişliğine (duty cycle) sahip pulse dalga formunun oluşturulması.PWM pulse genişliğini (ON zamanının off zamana oranı) değiştirerek DC Motor ve ısıtıcılar gibi ayrık cihazların kontrolünde kullanılır.
PXI(PCI eXtension for Instrumentation) : Özel mekanik ,elektriksel ve yazılım özellikleri ile CompactPCI tabanlı modüler enstrümantasyon için açık sistem.
-Q-
Quantization Error : Bir analog sinyali dijitize ederken çevirme işlemindeki sonlu çözünürlük sebebiyle kazanılan belirsizlik.
-R-
Real Time : Verinin biriktirilip sonra işlenmesi yerine alındıkça işlenmesi özelliğine sahip sistemin veya olayın özelliği.
Relative Accuracy : Bir ADC’nin tutarlılığının LSB’sinde bir ölçüm.Bütün kuantalama hatalarını ve nonlineerlikleri içerir.ADC’yi besleyen devrenin offset veya kazanç hatalarını içermez.
Resolution : (Çözünürlük)Bir ölçme sistemi tarafından algılanabilcek en küçük sinyal artışı.Çözünürlük bits,oran ya dayüzde olarak ifade edilebilir.Örneğin bir sistem 12-bit çözünürlüğe vey 4096 da bir çözünürlüğe veya yüzde 0.0244 çözünürlüğe sahiptir.
Resource Locking : Hafıza veriyolu taraından kullanılırken bir aygıtın yerel hafızayı kullanmaması için sinyallenmesinde kullanılan bir teknik.
Ribbon Cable : İletkenlerin yanyana olduğu düz kablo.
RTD (Resistance Temperature Detector) : Direnç katsayısına bağlı olarak sıcaklığı ölçen metalik prob.
RTSI Bus(Real Time System Integration Bus) : DAQ ve IMAQ kartlarını kartların üstündeki konnektörler aracılığıyla fonksiyonların senkronizasyonu için direk olarak birbirine bağlayan National Instruments zamanlama veriyolu.
RTU(Remote Terminal Unit) : Telemetri (radyo , dial-up telefon, leased line) kullanarak host sistemle haberleşen uzaktaki bir site için dizayn edilmiş PLC ‘ye benzeyen endüstriyel data toplama cihazı.
-S-
SCADA(Supervisory Control and Data Acquisition) : PLC’lerin kontrol fonksiyonları gerçekleştridiği fakatibr PC tarafından görüntülendiği ve yönetildiği işlem kontrol uygulamalarında sıkça kullanılan PC fonksiyonu.
SCXI(Signal Conditioning eXtensions for Instrumentation) : Sensörlerin yakınındaki bir external kasadaki düşük seviye sinyalleri koşullamak için National Instruments ürün hattı.Sinyaller ya lokal olarark dijitize edilir ya da koşullanan sinyaller dijitize edilmek için DAQ kartına gönderilir.
SE-Single Ended : Ortak bir toprağa göre ölçülen bir analog girdi için kllanılan terim.
Self-Calibrating : Oldukça kararlı bir referansa sahip ve kendi A/D ve D/A devrelerini kullanıcının manuel ayarları olmadan kalibre eden bir DAQ kartının özelliği.
Sensor : Fiziksel uyarıya (ısı,ışık,ses,basınç,hareket,akış vb…)tepki veren ve ona karşılık elektrik sinyali üreten aygıt.
S/H(Sample and Hold) : Bir analog sinyali alan ve bir kapasitör üzerinde kısa bir süre için saklayan bir devre.
Software Trigger : Veri toplama gibi bir olayı başlatan programlanmış bir olay.
SPC(Statistical Process Control) : bir işlemin karakteristiklerinin ölçüldüğü veya sayıldığı ve sonrasında izlendiği istatistiksel analiz metodolojisi.SPC genellikle üreten işlemlerin performanslarını değerlendirmek , izlemek ve geliştirmek için kullanılır.
SPDT(Single-Pole Double Throw) : Bir terminalin bir yada iki başka terminale bağlanabildiği anahtar özelliği.
SQL(Structured Query Language) : Veritabanları ile iletişim kurabilmek için kullanılan prosedürsüz bilgisayar dili.
SS(Simultaneous Sampling) : Herbir girdi veya çıktının aynı anda dijitize edildiği ya da güncellendiği sistemin özelliği.
S/s : Saniye başına örnek sayısı.Bir DAQ kartının bir analog sinyali örnekleme hızını göstermek için kullanılır.
Stand-Alone Program : İşletim sistemiyle çalışan fakat diğer yazılım programları ve ortamı olmadan çalışan derlenmiş program.
Strain Gauge : Direnci üzerindeki kuvvete bağlı bir fonksiyon olan sensör.
Subroutine : Girdi ve/veya çıktı parametreleri olan tek satırlık kod tarfından çalıştırılan yazılım talimatları topluluğu.
Synchronous : (1) Donanım – Bir referans saate göre senkronize edilmiş olayın özelliği. (2) Yazılım – Bir işleme başlayan ve sadece işlem bittiği geri dönen fonksiyonun özelliği.
Syntax : Özel bir programlama dilinde ifadelerin uymak zorunda olduğu kurallar.
System Noise : Analog girdiler topraklandığında analog devreden veya ADC den görülen gürültü miktarının ölçütü.
-T-
Talker : Veriyolunda dinleyiciye bilgi yollayan GPIB üzerinde bulunan aygıt.
TCP/IP :Tek network veya birbirne bağlanmış networkler üzerinden haberleşmek için standart protokoller.Protokollerin 3 temel maiyeti vardır; veri alma ve bileşenleri paketleme düşük seviye servisi Internet Protokolü(IP) ; yüksek güvenilirli veri iletimi için İletim Kontrol Protokolü (Transmission Control Programme-TCP) ; ve düşük kaynak gerektiren iletimler için Kullanıcı Datagram Protokolü (User Datagram Protocol-UDP).
Test Executive :Test programlarını otomatik sıralanması için bir uygulama.Bir test executive test işlemi için bir operatör arayüzü sunar , pass/fail durumuna karar verir ve test verisini logunu tutar.
T/H(Track and Hold) : Bir analog voltajı izleyen ve değerini tutan devre.
THD(Total Harmonic Distortion) : Harmonik bozulmayla oluşan toplam rms sinyalin tüm rms sinyaline dB ya da yüzde olarak oranı.
THD+N(Signal-to-THD Plus Noise) : Toplam rms sinyalinin harmonik bozulmanın rms sinyali artı gürültüye dB cinsinden oranı
Thermistor : sıcaklık fonksiyonlu elektrik resistans değişmesini gösteren yarıiletken sensör. Çoğu thermistor negatif katsayı gösterirler.
Thermocouple : iki birbirinden ayrı metal kullanarak üretilmiş sıcaklık sensörü. Birleşme sıcaklık fonkisyonu cinsinden küçük bir voltaj farkı oluşturur.
Throughput Rate : transfer oranı-yazılım overhead(bakınız) oranı.
Transducer : bakınız sensör.
Transfer Rate : yazılımın kurulumundan ve initialize edilişinden sonraki byte/s cinsinden veri transfer oranı.
-U-
UART : universal Asynchronous receiver/transmitter: parallel datayı seri dataya çeviren entegre devre.Genellikle bilgisayar veri yolundan seri cihaz arayüzleine ser iiletişimde kullanılır.
Unipolar : sürekli pozitif sinyal değeri.(0 to +10m v )
UPS : uninterruptable Power supply.
USB : yüksek hızı sayesinde Universal Serial Bus- RS-232 yerine pclere konan seri veri yolu.
-V-
Virtual instrument-(1) klasik stand-alone enstrüman işlevliğinde, genellikle PC ile birlikte kullanılan hardware ve software kombinasyonu.
(2) front paneli ve diagramı olan bir VI modülü.
VISA : enstrümantel yazılımları birleştirmek için National Instrument tarafından geliştirilen sürücü yazılım mimarisi.
Visual Basic Custom Control(VBX) : Visual basic kullanarak yazılan uygulamalara entegre edilen ve farklı firmalar tarafından yaratılan özel bir binary paket objesi.
-W-
Word : bir zaman biriminde işlemci ve hafızanın ürettiği standart bit sayısı. Micro işlemciler genelde 8,16,3 bit words.
Working Voltage : ürüne, breakdown voltajdan aşağıdaki güvenlikli aralıkta en yüksek uygunalabilir voltaj değeri.
-Z-
Zero-Overhead Looping : yüksek performanslı işlemciyle gerçekleşen, başlangıçtaki talimatları kullanmadan talimatları tekrar etme yeteneği.
Zero-Wait-State Memory : hafızanın yeteri kadar hızlı olduğu durumlarda işlemcinin yazmak yada okumak için beklememe hali
VXI TERMS
Backplane : sinyal yollarını 96-pin bağlantılara ulaştıran tipik bir PCB.VXIbus sistemlerinin 2 tip bağlantı setleri vardır J1 ve J2 adında backplanes veya 3 çeşit set bused bağlantı vardır j1 j2 j3 backplane adında.
Device : VXIbus sistemin bir bileşeni, genelde bir VXIbus board. Amma velakin çoklu slot cihazları ve çoklu cihaz modülleri VXIbus sistemde tek cihaz olarak davranabilirler. Örnek: bilgisayarlar,multimetreler, multiplexers, ossilatör ,operatör arayüzleri, ve sayaçlar.
Events : bir cihaz tarafından üretilen ve asenkrone olay bazlı diğer cihaz tarafından kaale alınan sinyal ve interruptlar. Olayların içeriği cihaz bağımlıdır.
Extended devices : altsınıf registerları ve VXIbus konfigürasyon registerları olan cihazlar. Bu tanım genişletilmiş cihazlar için kullanılır.
Extended Longword Serial : kumandan ve hizmetçiler arasındaki 48 bir data transferi için kullanılan seri iletişim formu.
Fast Handshake : Word seri protokolüyle aynı iletişim registerlarını kullanan yüksek hızlı opeation.
Data transferi her transferden sonra poll edilmeye gerek kalmadan yapılabilir.
488-VXIbus Interface Device- IEEE 488 ve VXI bus enstrümanları arasında iletişim kuran 488-VXIbus arayüzü cihazı.
Hybrid Device : özel uygulamalı VXIbus protokollerinin altkümelerine sahip VMEbus-compatible cihaz.
Logical Adress : Her VXIbus protokolünü identife eden özel 8-bitli numaralar.
Mainframe : bağlantıların sağlam olduğu ,komşu modüllerin birbirine temas etmeyeceği backplane’e yerleştirilmiş VXI modüllerini kapsayan mekanik tabanlı VXI sistemin şasisi.
Message Based Device : iletişim protokollerini ve VXIbus registerlarını implement eden üstün zekalı bir alet.
Module : genel olarak birleşik bir board ve onun mekanik parçaları, ön panel, opsiyonel kalkanlar etc. module,bir mainframe de olması gereken bir veya birden fazla slottaki herşeyi kaplar.
Register-Based Device : VXIbus konfigürasyon registerları olan sadece hizmetçi cihazı. Register tabanlı cihazlar genellikle mesaj tabanlı ve cihaz bağımlı registerın okuma ve yazmalarıyla kontrol edilir.
Responses : asenkrone bir olayın cihaz tarafından kaale aldırmaya yarayan sinyal yada interruptlar.
Responses bilgiyi Response registerinde tutarlar.
Servant : kumandan tarafından kullanılan cihaz;örn: mesaj tabanlı yada register tabanlı servantlar.
Shared memory Protocol : mesaj tabanlı cihazların aynı hafıza bölümü ilgilendiren işlemleriyle ilgili protokol. Protokol bağlantı ve operasyon sıralarının cihazlar tarafından takip edildiğini belirtir.
Slot : bir modülü VXI backplane a insert edilebilecek posizyon. Her slot 96 bitlik J bağlayıcılarını, P tipi bağlayıcıların arayüzüne sağlar. Bir slotta 1, 2, 3 tane bağlayıcı olabilir.
VXIbus Subsystem : slot 0 ve 12 ye varan ek komşu VXIbus modülleri olarak belirtilen merkezi zaman modüllerini kapsayan VXIbus sistem. VXIbus Subsystem P2 ve P3 bağlayıcılarını tanır.
VXIplug&play system alliance : yazılım gelişimini basitleştirerek VXI cihazlarının kullanılmasını kolaytırma amaçlı VXI geliştiricilerden oluşmuş bir grup.
Active-X Controller : Active-X Kontrolleri ( eski ismi OLE Kontrolleri) . Otomasyon Nesnesinin (Automation Object) özel bir formu.Active-X Kontrolleri Visual Basic’in kendi kontrollerine(VBX‘ler) benzerdir fakat yapısı OLE tabanlıdır. VBX’lerin aksine Active-X Kontrolleri OLE bazlı gelitirme araçları I uygulamaları veya web tarayıcılarına serbestçe eklenebilir.
A/D : Analogdan dijitale
ADC : --Analogdan dijitale çevirici – Elektronik cihaz, analog voltajı dijital bir degere ceviren genellikle entegre bir devre.
Alias : Düşük örnekleme hızında toplanan datada gözüken yanlış alçak frekans bileşeni.
ANSI :Amerika Devlet Standartları Enstitüsü
API :Uygulama Proglama Arayüzü
ASIC : Uygulama özellikli entegre devre- Spesifik bir müşteri için gerekli olan spesifik fonksiyonları dizayn eden ve üreten patentli yarı geçirgen parça.
-B-
Baud Rate : Seri iletişim data iletimlerinin oraninin bit/saniye gösterimi.
Bipolar : Pozitif ve negatif tüm degerleri içeren sinyal aralığı (örneğin: +5V ve –5V)
Bit : 0 veya 1 degerini alan 2 lik sistemde tek haneli sayı.
Breakdown Voltage : görsel izolasyonun, yarı iletkenlerin veya dielektrik materyallerin islevini yitirmesi için yeterli voltaj degeri.
Bus : bireysel devrelerle iletisim kuran bir grup baglayici. Genellikle Bus üzerine I/O veya diğer araçların bağlandığı genişletilmiş bir araçtır. Mesela PC bus’ları PCI,PC kart(PCMCIA),ISA (AT), ve EISA bus.
Byte : 8 haneli 2 lik sistemde sayi. Daha cok hafiza miktarını anlatmak için kullanılır.
-C-
Cache : işleme verimi artırmak için ortak kullanılan talimatları veya dataları tamponlayan,yüksek hızlı prosesör hafızası.
CAN : -alan ağı kontrolörü- endüstriyel otomasyon için cihaz seviyesinin artan kullanımını arayan seri yol.
Code Generator : -Sezgisel bir kullanıcı arayüzü tarafından kontrol edilen, C veya Basic gibi dillerde yazılış olarak dogru üst seviye kaynak kodu üreten bir yazılım programı.
Cold-Junction Compensation : - hava sıcaklığını karşılamak için kullanılan termo kuple ölçüm devrelerini kapsayan aletler.
CompactPCI : Endüstriyel uygulamalar için PCI veriyolunun bir Eurocard konfigürasyonu.
Compiler : (Derleyici) C,Pascal,Basic gibi yüksek seviye proglama diliyle yazılmış kaynak kodu , makine dilinde bir nesneye ya da derlenmiş bir programa dönüştüren bir yazılım aracı.Derlenmiş programlar çevrilmiş(interpreted) programlardan 10 ila 1000 kat daha hızlı çalışır. Bakınız Interpreter.
Control Flow : (Kontrol Akışı) :Bir talimat sayaçının hafızadaki talimatları çalıştırdığı bir program için modeldir.Program Kontrolü bir talimattan diğerine akar.Fortran ve Basic gibi dillerdeki programlar kontrol akış modelini takip eder.
Counter/Timer : (sayaç) Dışardan gelen pulseları veya clock pulselarını sayan devre.
Coupling : Sinyalin bir yerden diğerine bağlanma şekli.
Crosstalk : bir kanaldaki veriye bağlı olarak diğer kanalda oluşan istenmeyen sinyal.
Current Sinking : (akım boşaltımı) Bir DAQ kartının dijital ya da analog bir sinyal için akım tüketmesi.
-D-
D/A :Dijitalden analoga.
DAQ(Data Acquisiton) : (veri toplama) (1) sensörlerden,transdüsör ve test probları veya fikstürlerinden alınan elektrik sinyalleri toplayan ve ölçen, ve girilen verileri bilgisayar ortamına işlemek için sokmak. (2) bir pc ye takılmış A/D veya DIO bordlarıyla aynı çeşit elektrik sinyalleri toplayıp ölçmek ve muhtemelen aynı pc de D/A ve/veya DIO bordlarıyla kontrol sinyalleri üretmek.
Data Flow : Sadece tüm veriler müsait olduğunda çalışam operatör ve talimatların bulunduğu bir programlama çeşidi.
DB : Desibel- iki sinyal seviyesinin oranını ölçmek için kullanılan birim.
DCS : Dağıtılmış Kontrol Sistemi- işlemcilerin dağıtılmış networkü ve I/O altsistemlerini kontrolü kapsayan, kullanıcı arayüzlü,data toplayan ve sistem yönetimiyle karakterize edilebilen büyük ölçekli bir işlem kontrol sistemi. DCS ler çok yaygın olarak büyük endüstriyel kuruluşlarda özellikle kağıt fabrikalarında ve petrol rafinerilerinde kullanıldı.
DDE : -Dinamik data alışverişi- işlemler arası iletişim için Microsoft Windows daki standart yazılım protokolü. DDE, mesela Labview in Microsoft Excel’le aynı datayı paylaşması gerektiğinde kullanılır genellikle.
Derivative Kontrol : Hata sinyalindeki değişime orana orantılı çıktısı olan kontrol hareketi. Değişken kontrol, işlem değişkeni ve set noktası arasındaki farkı önceden tahmin eder.
DeviceNet : endüstriyel cihazlarını (sensörs,aktuatör) yüksek seviye cihazlarına(kontrolör) bağlamaya yarayan düşük seviye network. DeviceNet özellikle düşük maliyet üzerine yoğunlaşmıştır, basit üretim uygulama cihazları,örnek olarak: limit anahtarları, fotoelektrik sensörleri ve motor çalıştırıcıları.
Differential Input : bilgisayar ortamından izole edilmiş
iki terminali arasındaki farkın ölçümünü kapsayan analog girdisi.
DIO : dijital girdi/çıktı.
DLL : -dinamik bağlantı kütüphanesi- windows uygulamaları veya diğer DLL ler tarafından kullanılan veya çağrılan data ve çalıştırılabilir kod içeren Microsoft Windows un içindeki yazılım modülü. DLL içindeki fonksiyonlar ve data, Windows uygulamaları ve diğer DLLler tarafından referans edildiği zaman yüklenirler ve bağlanırlar.
DNL : (Türevsel nonlinearity) : kod kalınlıklarının, 1 LSB ndeki ideal değerinden maximum sapmasının LSB'sindeki, bir ölçüm.
DMA :-Direk Hafiza Erişimi- işlemci bir iş yaparken(doluyken) herhangi bir datanın bus üzerinden direk olarak hafızaya gönderilmesi/ hafızadan getirilmesi. Bilgisayardan hafızaya data transferindeki en hızlı yöntemdir.
Drivers : DAQ boardlari,GPIB anayüzü boardlari, PCLSler, RTU, ve diğer I/O cihazlari kontrol eden özel bir yazilim.
DSP : dijital sinyal işlemesi.
Dual Access Memory : birden fazla işlemci veya kontrolör tarafından ulaşılabilinen hafıza tipi.
Dynamic Range : bir devrenin kaldirabilecegi en büyük sinyal leveliyle en küçük sinyal leveli oranı. Genelde dB olarak ifade edilir.
-E-
EEPROM : elektrikli silinebilir programlanabilir sadece okunabilir hafiza. Sadece elektrik sinyalleri tarafindan silinebilir veya programlanabilir ROM.
Encoder : lineer veya dönel sinyalleri dijital veya pulse sinyallere çeviren cihaz. Değişken opaque alanları, ışık kaynağı ve photdetektörlü hareketli disk kullanan Optik encoder en ünlü encoder dir.
EPROM : silinebilir programlanabilir sadece okunabilir hafiza- ultraviole ışık ışımasıyla silinebilen veya programlanabilen ROM. Event/driven
External Trigger : A/D dönüştürme tipi olaylari trigger eden dış kaynaktan gelen voltaj pulse i.
-F-
Fieldbus : işlem enstrümantasyon ve kontol sistemlerini bağlanmakta kullanılan tüm-dijital iletişim ağı.
Varolan 4-20 mA analog standartın yerine geçer.
FIFO : first in first out Memory Buffer(birinci içeri birinci dışarı) ilk gelen erişim hakkına kavuşur.
Firewire : bakınız IEEE 1394.
Flash ADC : karşılaştırma ve encoding mantık banka tarafından tek adımda saptanan çıktısı olan bir ADC.
Flexible Resolution : çözünürlüğü örnekleme hızıyla değişen analogtan dijitale çevirici teknolojisi, mesela 100 MS/s de 8 bit, fakat örnekleme hızı 10 kS/s e düşmesiyle beraber 20 Bite çıkar.
Floating Point : işlemek ve saklamak için kullanılan bilimsel ve üssel gösterim. (basamaklar 10 un katlarıyla çarpılır.)
Flyby : kontrolöre uğramadan kaynaktan hedefe, yüksek performanslı data transfer tipi.
Foreground : direk operatör aracılığıyla oluşan aktivite.geri plandaki diğer aktiviteler eskiden belirtildiği gibi devam ederler.
Fuzzy logic : birçok kontrol uygulamalarında PID yer değiştirmede kullanılan bir metod. Kontrol, açıklamalı terimler tarafından saptanan kurallarla implement edilir. Basit linguistlik kurallar, nonlineer ve complex sistemleri implement etmek için çok kolay kullanılır.
-G-
Gabor Spectrogram : discrete Gabor transformu kullanan eklemli zaman frekans analizi- sinyal gücü ile frekans ve zaman grafiği oluşturur. Sonar, Akustik ve vibrasyon analizde kullanilir.
Gain : dB cinsinden sinyalin yükselme katsayısı.
Gain accuracy : gain in ideal gainden sapma ölçüsünün dB cinsinden değeri.
GPIB : genel amaçlı arayüzü veri yolu,HP-IB ile eşanlamda. Elektrikli enstrümanlı bir bilgisayarın kontrolde kullanılır. IEEE 488 veri yolu da denir çünkü ANSI/IEEE 488-1978, 488,1-1987, and 488.2-1987 standartları tarafından tanıtılır.
GUI : Graphical user interface-grafik tabanlı ekrangörünümlerini kullananbilgisayarda bilgi transferi gerçekleştiren kolay araçlarla iletişim.
-H-
Half-Power Bandwidth : devrenin karşılayabileceği maximum levelle –3 dB aralığında frekans genişliği.
Handler : bilgisyarda işletim sisteminin yüklediği bir cihaz.
Hardware : Bir bilgisayar sisteminin fiziksel bileşenleri.(örneğin devre kartları , plug-in kartları ,kasa , kablolar …)
HMI ( Human-Machine-Interface) : Bir operatörün bir endüstriyel otomasyon sistemiyle interaksiyonunu sağlayan araç ( genelde bir GUI)
-I-
IEEE 488 : ANSI/IEEE 488-1978 , 488.1 –1987 Standartlarının kısaltmaları (Bkz GPIB)
IEEE 1394 : Bilgisayarları çevresel video , hafıza ve aygıtlara bağlayarak popüler olarak gelişen yüksek hızda seri veriyolunu tanımlayan IEEE 1934-1995 Standartlarının kısaltmaları.Şu anki maximum transfer hızı olan 400 kb/s gelecekte artırılması planlanıyor.
Industrial Device Networks : Endüstriyel otomasyon uygulamalarında standartlaşmış dijital haberleşme ağları.Farklı üreticilerin kontrol sitemlerinde haberleşebilmesi için üretici patentli ağların yerini almaktadır.
INL(Integral Nonlinearity) : Analog I/O devrelerinin ideal A/D ya da D/A transfer karakteristiklerinden maximum sapmasının LSB’sindeki, bir ölçüm.
Input Impedance : Bir devrenin giriş terminallerinden ölçülen direnci veya sığası.
Instrument Driver : Belirli GPIB,VXI,PXI ya da RS-232 proglanabilir araçlarını , belirli Plug-in DAQ kartını veya belirli bilgisayar tabanlı aracı kontrol eden yüksek seviye yazılım fonksiyonlar grubu. Instruement Driver lar bir proglama dilinden çağrılabilen bir fonksiyondan LabVIEW ‘deki VI’lar a kadar değişen çeşitli formlarda olabilir.
Interpreter : C,Pascal,Basic gibi yüksek seviye proglama diliyle yazılmış kaynak kodu , her seferinde bir satır okuyarak ve belirlenen işlemi yaparak çalıştıran bir yazılım aracı. Bkz Compiler.
Interrupt : CPU’nun o anki işini , belirlenen bir aktivite için iptal etmesini gösteren bir bilgisayar sinyali.
I/O-Input/Output : Haberleşme kanalları , operatör arayüz aygıtları , veri toplama ve kontrol arayüzlerini ilgilendiren bilgisayar sistemlerine/sistemlerinden veri transferi.
IPC (1) -Interprocess Communication : İşlemlerin mesajlarını iletteği protokol.Mesajlar veri blokları ve bilgi paketleri , veya işlemlerin aksiyon için talimatları olabilir. Bir işlem kendine,aynı makinedeki diğer işlemlere veya networkde bulunan herhangi bir işleme mesaj yollayabilir.
IPC(2)-Industrial PC : Endüstriyel bilgisayar.
Isolation Voltage : İzole edilmiş bir devrenin normalde dayanabileceği voltaj. Genellikle girdiden girdiye ve/veya herhangi bir girdiden yükseltici çıktısına veya bilgisayar veriyoluna göre belirlenir.
IVI – Interchangeable Virtual Instruements : Donanımdan bağımsız aygıt sürücüleriyle sonuçlanan ; osiloskop ,DMMler ve fonksiyon jeneratörleri için standart proglama arayüzlerini içeren bir teknoloji.IVI standart proglama arayüzleri bir endüstri konsorsiyomu olan IVI vakfı tarafından tanımlanmışır.Spesifikasyonlar ivifoundation.org adresinden edinilebilir.
-J-
JTFA-Joint Time Frequency Analysis : Hızlı değişen dalga formlarının spektral analizi için bir teknik.
-K-
K : kilo, veri ya da bilgisayar hafızası miktarını belirtmek için B ile kullanılan 1024 (210 ) için kısaltma .
Kbytes/s: Data transferinde 1000 ya da 103 bytes/s anlamına gelen birim.
-L-
Linearity : Cihazın verdiği tepkinin R=K*S ( R= tepki S=uyarı K= bir sabit) denklemine uyması.
LSB : En az değerdeki bit.
-M-
M : (1)mega , volt ya da hertz ile birlikte kullanıldığında 1 milyon (106) için standart metrik kısaltma . (2) mega veri ya da bilgisayar hafızası miktarını belirtmek için B ile kullanılan 1,048,576 (220) için kısaltma
Mb/s : Data transferinde saniyede 1000000 ya da 106 bit anlamına gelen birim.
Mbytes/s : Data transferinde saniyede 1000000 ya da 106 byte anlamına gelen birim.
Memory Window : Lokal işlemcide adresleri değiştirerek çabukça ulaşılabilen hafızanın sürekli blokları.
MFLOPS ( Million floating-point operations per second) : (Saniyede 1 milyon ondalıklı işlem) Bir işlemcinin hesaplama gücünü gösteren birim.
MIPS(Million instructions per second) : (saniyede 1 milyon talimat) Bir işlemci makinekodu talimatlarının hızını gösteren birim.
MMI (Man Machine Interface) : Bakınız HMI.
Multitasking : Çeşitli işlemlerin aynı anda çalıştırabilen işletim sisteminin özelliği.
Mux(Multiplexer) : Tipik olarak yüksek hızlarda bir çok sinyali tek bir analog giriş kanalıyla ölçmek için , her bir girişi sırayla çıktıya bağlayan çok girişli anahtarlama devresi.
MXIbus (Multisystem eXtension Interface bus) : Cihazlar arası yüksek hız kominikasyonu için dizayn edilmiş bir multidrop , paralel veriyolu mimarisi. VXI veriyolunu çoklu mainframler üzerinden genişletebilir ve VXI veriyolunu endüstri standardı bilgisayarlara direk olarak bağlayabilir.
-N-
Noise : (Gürültü) İstenmeyen elektrik sinyali . Gürültü , AC güç hattı , motorlar , jeneratörler, trafolar , florasan kambalar , lehim , CRT ekranlar , bilgisayarlar , sağanak yağış ,radyo vericileri gibi dış kaynaklardan veya yarıiletkenler , dirençler ve kapasitörler gibi iç kaynaklardan gelir.
NTSC (National Television Systems Committee) : Kuzey Amerikada renkli video sinyalleri için kullanılan en yaygın format.
Nyquist Sampling Theorem : Eğer bant limitli sürekli bir sinyal,n örnekleme frekansının yarısından daha yüksek frekanslarda bileşeni yoksa orijinal sinyal aynen geri elde edilebilir.
-O-
Object Technology : ”Nesne”lerin analizi modellenmesi veya dizayn edilmesi ve/veya bir bilgisayar sisteminin belli bir yönünü gerçeklemek için kullanılmasına tekabül eden geniş bir terim.Uygulama gerçeklemeleri açısından (nesne tabanlı analiz veya dizyna karşı olarak) , nesneler hem veri hem de işlem mantığını içeren kendinden içerikli yazılım modlarıdır ve sadece iyi tanımlanmış arayüzler arasından ulaşılabilir.
ODVA – Open DeviceNet Vendors Association : DeviceNet spesifikasyonlarını ve tüm dünya üzerinde DeviceNet’in desteğini yöneten kar amaçlı olmayan bağımsız firmalar organizasyonu.
OLE : Object Linking and Embedding : Uygulamaların birbirleriyle iletişi kurmasını sağlayan bir sistem servisleri topluluğu. Component Object Model tabanlı olan OLE nesneye imkan veren sistem yazılımıdır. OLE otomasyonu üzerinden , birleşik yazılımları kullanarak güçlü çözümler üretmek için bir uygulama dinamik olarak diğer uygulamaların servislerini tanıtabilir ve kullanabilir.OLE ile farklı uygulamalardan çoklu bilgi kaynakları içeren bileşik dökümanlar yaratmak da mümkündür.
OLE Controls : Bakınız Active-X Controls.
OPC-OLE for Process Control : Farklı saha cihazları otomasyon/kontrol sistemleri ve iş sistemleri arasında işlem ortaklığı sağlayan bir açık endüstri standardı cihaz arayüzü.
OpenDoc : Apple( OpenDoc Mimarisi tabanı ,Bento dosya sistemi ve Açık Skript Mimarisi) ve IBM (Sistem Nesne Modeli) tarafından sağlanan çeşitli teknolojilerin katılımıyla yaratılmış bir birleşik döküman mimarisi.
Operating System : (İşletim Sistemi) bilgisayarı kontrol eden ,programları çalıştıran,kullanıcılarla iletişim kuran ve kurulmuş donanım ve cihazlarılarla haberleşen taban seviyesi yazılımı.
Optical Isolation : Yüksek potansiyel farklılıklarını ve geçişlerini elimine etmek amacıyla elektrik sürekliliği olmadan veri yollamak için optoelectric alıcı ve verici kullanma tekniği.
Output Settling Time : Analog çıktının belirlenen limitler içinde son değerine ulaşması için gereken zaman.
Output Slew Rate : Analog çıktı voltajının bir seviyeden diğerine değişiminin maximum hızı.
Overhead : Bir görevi yerine getirmek için gereken bilgisayar işlem kaynağı(zaman ve/veya hafıza) miktarı.
-P-
PAL(Phase Alternate Line) : Avrupa ve Japonya’da video sinyalleri için kullanılan en yaygın format.
PC Card : Bir kredi kartı büyüklüğünde PCMCIA slotuna giren genişletme kartı – genellikle bir PCMCIA kartı olarak bilinir.
PCI(Peripheral Component Interconnect) : İlk olarak Intel tarafından ISA ve EISA’nın yerine geliştirilen yüksek performans genişletme veriyolu mimarisi. PC’ler ve iş istasyonlarında bir standart olarak kabul edilmeyi başardı ve teorik olarak 132 Mbytes/s maximum transfer hızı sunmaktadır.
PCMCIA : Notebook büyüklüğündeki bilgisayarlarda de facto standartı olarak geniş bir kabul bulan genişletme veriyolu mimarisi.Personal Computer Memory Card International Association tarafından yazılan hafıza kartlarının bir spesifikasyonu olarak ortaya çıkmıştır.
Photoelectric Sensor : Üzerine düşen ışığın şiddetindeki değişmeye tepki gösteren bir elektrik cihazı .
PID Control : Oransal , türevsel ve integral kontrol i?lemlerini birle?tiren 3 terimli kontrol mekanizması.Ayrıca bakınız proportional control , integral control , derivative control.
Pipeline : Bir talimatın tamamlanması için elemanlarına ,çeşitli elemanların farklı talimatlardan aynı anda işlenebilmesi için ayrılmasını içeren yüksek performans işlemci yapısı.
PLC(Programmable Logic Controller) : Endüstriyel gözlemleme ve kontrol uygulamalarında kullanılan yüksek güvenirlikte özel amaçlı bilgisayar.PLC’ler tipik olarak özel programlama ve network protokollerine ve özel amaçlı dijital ve analog I/O portlarına sahiptir.
Plug and Play ISA : Microsoft,Intel ve diper PC şirketleri tarafından hazırlanan , kartlarda jumper ve anahtarlar olmadan tamamen yazılımla ayarlanabilcek plug-in kartlı PC’lerle sonuçlanan spesifikasyon.
Port:Bir bilgisayarda veya uzaktan kontrolördeki haberleşme bağlantısı.
Postriggering : Trigger koşulları sağlandıktan sonra programlanmış sayı kadar örnek toplamak için DAQ kartında kullanılan bir teknik.
Potentiometer : Elektrik devrelerinin manuel ayarlanmasında ve lineer veya dönel pozisyon için transducer olarak kullanılan direnci manuel olarak ayarlanabilen elektrik cihazı.
Pretriggering : Trigger koşulları sağlandığında alınan örneğin trigger koşuluna kadarki veriyi içermesi amacıyla sürekli veri dolu bir bufferın tutulması için DAQ kartında kullanılan bir teknik.
PROFIBUS : Avrupa’daki haberleşme sistemlerinin öncüsü olan bir haberleşme protokolleri ailesi .Dünya çapında üretimde , işlemde ve otomasyon oluşturmada kullanılır.
Progremmed I/O : Bir CPU’nun bir I/O aygıtına ulaşması için standart metod.Her verinin bytı CPU tarfından okunur veya yazılır.
Propagation Delay : Bir snyalin bir devre üzerinden geçmesi için gereken zaman.
Proportional Control : Kontrol edilen değişkenin istenilen set noktasından sapma miktarına orantılı olarak çıktı veren bir kontrol işlemi.
Protocol : Bilgisayarlar ve peripherallar arasında bir haberleşme kanalı üzerinden (örneğin GPIB) veri transferi için kullanılan bitler,karakterler ve kontrol kodları dizisi.
Proximity Sensor : (Yaklaşım Sensörü) Bir nesnenin varlığını fiziksel temas olmadan algılayabilen cihaz.Çoğu yaklaşım sensörübir dijital on/off röle veya dijital çıktı sinyali sağlar.
PWM(Pulse Width Modulation) : Sabit frekanslı ve değişken pulse genişliğine (duty cycle) sahip pulse dalga formunun oluşturulması.PWM pulse genişliğini (ON zamanının off zamana oranı) değiştirerek DC Motor ve ısıtıcılar gibi ayrık cihazların kontrolünde kullanılır.
PXI(PCI eXtension for Instrumentation) : Özel mekanik ,elektriksel ve yazılım özellikleri ile CompactPCI tabanlı modüler enstrümantasyon için açık sistem.
-Q-
Quantization Error : Bir analog sinyali dijitize ederken çevirme işlemindeki sonlu çözünürlük sebebiyle kazanılan belirsizlik.
-R-
Real Time : Verinin biriktirilip sonra işlenmesi yerine alındıkça işlenmesi özelliğine sahip sistemin veya olayın özelliği.
Relative Accuracy : Bir ADC’nin tutarlılığının LSB’sinde bir ölçüm.Bütün kuantalama hatalarını ve nonlineerlikleri içerir.ADC’yi besleyen devrenin offset veya kazanç hatalarını içermez.
Resolution : (Çözünürlük)Bir ölçme sistemi tarafından algılanabilcek en küçük sinyal artışı.Çözünürlük bits,oran ya dayüzde olarak ifade edilebilir.Örneğin bir sistem 12-bit çözünürlüğe vey 4096 da bir çözünürlüğe veya yüzde 0.0244 çözünürlüğe sahiptir.
Resource Locking : Hafıza veriyolu taraından kullanılırken bir aygıtın yerel hafızayı kullanmaması için sinyallenmesinde kullanılan bir teknik.
Ribbon Cable : İletkenlerin yanyana olduğu düz kablo.
RTD (Resistance Temperature Detector) : Direnç katsayısına bağlı olarak sıcaklığı ölçen metalik prob.
RTSI Bus(Real Time System Integration Bus) : DAQ ve IMAQ kartlarını kartların üstündeki konnektörler aracılığıyla fonksiyonların senkronizasyonu için direk olarak birbirine bağlayan National Instruments zamanlama veriyolu.
RTU(Remote Terminal Unit) : Telemetri (radyo , dial-up telefon, leased line) kullanarak host sistemle haberleşen uzaktaki bir site için dizayn edilmiş PLC ‘ye benzeyen endüstriyel data toplama cihazı.
-S-
SCADA(Supervisory Control and Data Acquisition) : PLC’lerin kontrol fonksiyonları gerçekleştridiği fakatibr PC tarafından görüntülendiği ve yönetildiği işlem kontrol uygulamalarında sıkça kullanılan PC fonksiyonu.
SCXI(Signal Conditioning eXtensions for Instrumentation) : Sensörlerin yakınındaki bir external kasadaki düşük seviye sinyalleri koşullamak için National Instruments ürün hattı.Sinyaller ya lokal olarark dijitize edilir ya da koşullanan sinyaller dijitize edilmek için DAQ kartına gönderilir.
SE-Single Ended : Ortak bir toprağa göre ölçülen bir analog girdi için kllanılan terim.
Self-Calibrating : Oldukça kararlı bir referansa sahip ve kendi A/D ve D/A devrelerini kullanıcının manuel ayarları olmadan kalibre eden bir DAQ kartının özelliği.
Sensor : Fiziksel uyarıya (ısı,ışık,ses,basınç,hareket,akış vb…)tepki veren ve ona karşılık elektrik sinyali üreten aygıt.
S/H(Sample and Hold) : Bir analog sinyali alan ve bir kapasitör üzerinde kısa bir süre için saklayan bir devre.
Software Trigger : Veri toplama gibi bir olayı başlatan programlanmış bir olay.
SPC(Statistical Process Control) : bir işlemin karakteristiklerinin ölçüldüğü veya sayıldığı ve sonrasında izlendiği istatistiksel analiz metodolojisi.SPC genellikle üreten işlemlerin performanslarını değerlendirmek , izlemek ve geliştirmek için kullanılır.
SPDT(Single-Pole Double Throw) : Bir terminalin bir yada iki başka terminale bağlanabildiği anahtar özelliği.
SQL(Structured Query Language) : Veritabanları ile iletişim kurabilmek için kullanılan prosedürsüz bilgisayar dili.
SS(Simultaneous Sampling) : Herbir girdi veya çıktının aynı anda dijitize edildiği ya da güncellendiği sistemin özelliği.
S/s : Saniye başına örnek sayısı.Bir DAQ kartının bir analog sinyali örnekleme hızını göstermek için kullanılır.
Stand-Alone Program : İşletim sistemiyle çalışan fakat diğer yazılım programları ve ortamı olmadan çalışan derlenmiş program.
Strain Gauge : Direnci üzerindeki kuvvete bağlı bir fonksiyon olan sensör.
Subroutine : Girdi ve/veya çıktı parametreleri olan tek satırlık kod tarfından çalıştırılan yazılım talimatları topluluğu.
Synchronous : (1) Donanım – Bir referans saate göre senkronize edilmiş olayın özelliği. (2) Yazılım – Bir işleme başlayan ve sadece işlem bittiği geri dönen fonksiyonun özelliği.
Syntax : Özel bir programlama dilinde ifadelerin uymak zorunda olduğu kurallar.
System Noise : Analog girdiler topraklandığında analog devreden veya ADC den görülen gürültü miktarının ölçütü.
-T-
Talker : Veriyolunda dinleyiciye bilgi yollayan GPIB üzerinde bulunan aygıt.
TCP/IP :Tek network veya birbirne bağlanmış networkler üzerinden haberleşmek için standart protokoller.Protokollerin 3 temel maiyeti vardır; veri alma ve bileşenleri paketleme düşük seviye servisi Internet Protokolü(IP) ; yüksek güvenilirli veri iletimi için İletim Kontrol Protokolü (Transmission Control Programme-TCP) ; ve düşük kaynak gerektiren iletimler için Kullanıcı Datagram Protokolü (User Datagram Protocol-UDP).
Test Executive :Test programlarını otomatik sıralanması için bir uygulama.Bir test executive test işlemi için bir operatör arayüzü sunar , pass/fail durumuna karar verir ve test verisini logunu tutar.
T/H(Track and Hold) : Bir analog voltajı izleyen ve değerini tutan devre.
THD(Total Harmonic Distortion) : Harmonik bozulmayla oluşan toplam rms sinyalin tüm rms sinyaline dB ya da yüzde olarak oranı.
THD+N(Signal-to-THD Plus Noise) : Toplam rms sinyalinin harmonik bozulmanın rms sinyali artı gürültüye dB cinsinden oranı
Thermistor : sıcaklık fonksiyonlu elektrik resistans değişmesini gösteren yarıiletken sensör. Çoğu thermistor negatif katsayı gösterirler.
Thermocouple : iki birbirinden ayrı metal kullanarak üretilmiş sıcaklık sensörü. Birleşme sıcaklık fonkisyonu cinsinden küçük bir voltaj farkı oluşturur.
Throughput Rate : transfer oranı-yazılım overhead(bakınız) oranı.
Transducer : bakınız sensör.
Transfer Rate : yazılımın kurulumundan ve initialize edilişinden sonraki byte/s cinsinden veri transfer oranı.
-U-
UART : universal Asynchronous receiver/transmitter: parallel datayı seri dataya çeviren entegre devre.Genellikle bilgisayar veri yolundan seri cihaz arayüzleine ser iiletişimde kullanılır.
Unipolar : sürekli pozitif sinyal değeri.(0 to +10m v )
UPS : uninterruptable Power supply.
USB : yüksek hızı sayesinde Universal Serial Bus- RS-232 yerine pclere konan seri veri yolu.
-V-
Virtual instrument-(1) klasik stand-alone enstrüman işlevliğinde, genellikle PC ile birlikte kullanılan hardware ve software kombinasyonu.
(2) front paneli ve diagramı olan bir VI modülü.
VISA : enstrümantel yazılımları birleştirmek için National Instrument tarafından geliştirilen sürücü yazılım mimarisi.
Visual Basic Custom Control(VBX) : Visual basic kullanarak yazılan uygulamalara entegre edilen ve farklı firmalar tarafından yaratılan özel bir binary paket objesi.
-W-
Word : bir zaman biriminde işlemci ve hafızanın ürettiği standart bit sayısı. Micro işlemciler genelde 8,16,3 bit words.
Working Voltage : ürüne, breakdown voltajdan aşağıdaki güvenlikli aralıkta en yüksek uygunalabilir voltaj değeri.
-Z-
Zero-Overhead Looping : yüksek performanslı işlemciyle gerçekleşen, başlangıçtaki talimatları kullanmadan talimatları tekrar etme yeteneği.
Zero-Wait-State Memory : hafızanın yeteri kadar hızlı olduğu durumlarda işlemcinin yazmak yada okumak için beklememe hali
VXI TERMS
Backplane : sinyal yollarını 96-pin bağlantılara ulaştıran tipik bir PCB.VXIbus sistemlerinin 2 tip bağlantı setleri vardır J1 ve J2 adında backplanes veya 3 çeşit set bused bağlantı vardır j1 j2 j3 backplane adında.
Device : VXIbus sistemin bir bileşeni, genelde bir VXIbus board. Amma velakin çoklu slot cihazları ve çoklu cihaz modülleri VXIbus sistemde tek cihaz olarak davranabilirler. Örnek: bilgisayarlar,multimetreler, multiplexers, ossilatör ,operatör arayüzleri, ve sayaçlar.
Events : bir cihaz tarafından üretilen ve asenkrone olay bazlı diğer cihaz tarafından kaale alınan sinyal ve interruptlar. Olayların içeriği cihaz bağımlıdır.
Extended devices : altsınıf registerları ve VXIbus konfigürasyon registerları olan cihazlar. Bu tanım genişletilmiş cihazlar için kullanılır.
Extended Longword Serial : kumandan ve hizmetçiler arasındaki 48 bir data transferi için kullanılan seri iletişim formu.
Fast Handshake : Word seri protokolüyle aynı iletişim registerlarını kullanan yüksek hızlı opeation.
Data transferi her transferden sonra poll edilmeye gerek kalmadan yapılabilir.
488-VXIbus Interface Device- IEEE 488 ve VXI bus enstrümanları arasında iletişim kuran 488-VXIbus arayüzü cihazı.
Hybrid Device : özel uygulamalı VXIbus protokollerinin altkümelerine sahip VMEbus-compatible cihaz.
Logical Adress : Her VXIbus protokolünü identife eden özel 8-bitli numaralar.
Mainframe : bağlantıların sağlam olduğu ,komşu modüllerin birbirine temas etmeyeceği backplane’e yerleştirilmiş VXI modüllerini kapsayan mekanik tabanlı VXI sistemin şasisi.
Message Based Device : iletişim protokollerini ve VXIbus registerlarını implement eden üstün zekalı bir alet.
Module : genel olarak birleşik bir board ve onun mekanik parçaları, ön panel, opsiyonel kalkanlar etc. module,bir mainframe de olması gereken bir veya birden fazla slottaki herşeyi kaplar.
Register-Based Device : VXIbus konfigürasyon registerları olan sadece hizmetçi cihazı. Register tabanlı cihazlar genellikle mesaj tabanlı ve cihaz bağımlı registerın okuma ve yazmalarıyla kontrol edilir.
Responses : asenkrone bir olayın cihaz tarafından kaale aldırmaya yarayan sinyal yada interruptlar.
Responses bilgiyi Response registerinde tutarlar.
Servant : kumandan tarafından kullanılan cihaz;örn: mesaj tabanlı yada register tabanlı servantlar.
Shared memory Protocol : mesaj tabanlı cihazların aynı hafıza bölümü ilgilendiren işlemleriyle ilgili protokol. Protokol bağlantı ve operasyon sıralarının cihazlar tarafından takip edildiğini belirtir.
Slot : bir modülü VXI backplane a insert edilebilecek posizyon. Her slot 96 bitlik J bağlayıcılarını, P tipi bağlayıcıların arayüzüne sağlar. Bir slotta 1, 2, 3 tane bağlayıcı olabilir.
VXIbus Subsystem : slot 0 ve 12 ye varan ek komşu VXIbus modülleri olarak belirtilen merkezi zaman modüllerini kapsayan VXIbus sistem. VXIbus Subsystem P2 ve P3 bağlayıcılarını tanır.
VXIplug&play system alliance : yazılım gelişimini basitleştirerek VXI cihazlarının kullanılmasını kolaytırma amaçlı VXI geliştiricilerden oluşmuş bir grup.
