Allah’ın “Xalıq” ismi yaratan, yaratması sürekli olan anlamındadır. “Fatır”ın “Xalıq’tan” farkı ilk olarak yaratma anlamı vermesidir.
Allah’ın insanı ilk olarak yaratması “Fatır” isminin tecellisidir. Daha sonraki yarattığı insanlar “Xalıq” isminin tecellisidir.
Bütün kainatın güç sahibi, hükmedicisi, yaratıcısı Allah (cc)’tır. Nizamı, kuralı her ÅŸeye hükmeder. Onun bilgisi ve gücü eÅŸsizdir. DilediÄŸine dilediÄŸi ÅŸekilde hayat verir. Hiçbir ÅŸeye-hiç kimseye danışmaya ihtiyacı yoktur.
Ä°bn-i Hakimi yüce Allah’ın bu ismi celilini “örneksiz ve mükemmel yaratan” ÅŸeklinde açıklamaktadır.
Ebu Süleyman da bu isim hakkında ÅŸunları dile getirmiÅŸ: “Fatır, varlıkları yaratandır. Yani onları yoktan var edendir. Åžu ayet bu anlama iÅŸaret etmektedir.“Bizi kim hayata geri çevirebilir’ diyecekler. “De ki: sizi ilk defa yaratan…” (Ä°sra/51)
Kur’an-ı Kerimde diÄŸer bir ayette de “Hamd gökleri ve yeri (ilk olarak, benzersiz bir ÅŸekilde) yaratan Allah’ındır” (Fatır/1) buyrulmuÅŸtur ve ayetteki bu anlam sureye isim olmuÅŸtur.
Yüce Allah, sanatını yoktan var etmiştir. Gök bir duman halindeyken, ona bir düzen vermiştir. Yer henüz yaratılmamışken Allah (cc) katmanlardan oluşan minarelerle dolu canlılara hayat verecek şekilde yaratıp döşemiştir. Gök ve yer birleşik bir şekilde iken onları birbirinden ayırarak düzen vermiştir. Ve yaşam katmıştır.
“O küfre sapanlar görmüyorlar mı ki, (baÅŸlangıçta) göklerle yer birbiriyle bitiÅŸikken biz onları ayırdık…” (Enbiya/30)
“Göğü (Allah) bina etti. Onun boyunu yükseltti. Ona belli bir düzen verdi. Gecesini yarattı. KuÅŸluÄŸunu açığa çıkardı. Bundan sonra yeryüzünü serip döşedi. Ondan da suyunu ve otlağını çıkardı” (Naziât/27-31)
YaÅŸadığımız dünya nizamında büyük bir düzen görmekteyiz. Canlıların eko sistem içindeki yeri doÄŸadaki döngüler, dünyanın konumu, gezegenlerin seyri, hepsi belirli bir bütünlük içinde yaratılmıştır. Bu mükemmelliklerin yaratıcısı sadece “Fatır” olan Allah’tır.
Kainat üzerinden sahip olduÄŸumuz bütün güzelliklerin yaratıcısı “Fatır-ı Hakim”dir. Fıtratımızda tüm güzellikleri var eden Allah’tır. Onun yaratmış olduÄŸu var ettiÄŸi nimetlerin haddi hesabı yoktur.
Ebu Hureyre anlatıyor: Hz. Ebu Bekir, Hz. Peygamber’e “Ey Allah’ın Resulü! Bana sabahladığımda ve akÅŸamladığımda okuyacağım bir duayı öğret” Hz. Peygamber: “De ki: Ey gökleri ve yeri yaratan! (fatreden) Senden baÅŸka ilah olmadığına ÅŸahitlik ederim. Nefsimin ÅŸerrinden, ÅŸeytanın ÅŸerrinden ve ÅŸirkinden Sana sığınırım.” Bu duayı sabahladığımda, akÅŸamladığımda ve yatağıma girdiÄŸinde oku.
Kaynaklar:
Risale-i Nur’da Esmaül Hüsna, Süleyman KÖSMENE