Bazı istatistikler aşağıdaki gibidir, Her yıl
- 13 Milyon öğrenci eğitim görmektedir
- 2 750 000 öğrenci liseden mezun olmaktadır.
- 450 000 associate degrees
- 1 000 000 bachelor’s degrees
- 300 000 master degrees
- 35 000 doctores
- 72 000 first professional degrees
Amerika’da kazanılmaktadır. Amerikan nüfusunun yaklasık %20 sinden fazlası yüksek egitim görmektedir.
ELEMENTARY AND SECONDARY EDUCATION-İLK VE ORTA ÖGRETİM
Elementary okullar “Local Boards of Education” tarafından kontrol edilmektedir. Amerika’da Elemantary ve Secondary egitim zorunlu olup,bazı Eyaletlerde farklılık göstermektedir.
Toplam 12 yıllık Secondary egitimi; (ilkokul+ortaokul+lise 6 yıl) Elemantary (ilk okul+3 yıl), Junior High School (Orta okul+3 yıl) Senior High School (lise) dan oluşur.
Yüksek eğitim kurumlarının (üniversitelerin) temelde öğrencilerden görmek istedikleri
İNGİLİZCE 4 YIL
YABANCI DİL 3 YIL
MATEMATİK 3 YIL
BİLİM 3 YIL
SOSYAL BİLİM 3 YIL
Bu temel dersler dışında bir çok okul, lise öğrencilerine “ADVANCED COURSES”-İleri düzey kursları sunmaktadır. Bu kurslar genelde universitenin ilk yıllarında okutulan “LOWER DIVISION”-alt level kurslarıdır. Baslıca konular;
- Advanced Mathematics –İleri düzey matematik
- Advanced Foreign Language –İleri düzey yabancı dil
- Fifth Year Academic Subjects-Beşinci yıl akademik konuları
- Honors Kursları – Taktir ve Teşekkür kursları
- AP Kursları – İleri Yerleştirme kursları
- IB Kursları – Uluslararası Diploma kursları
- Pre-Set Advanced Cirriculums – Önceden belirlenmis ileri düzey müfredat programları
HIGHER EDUCATION - YÜKSEK EĞİTİM (ÜNİVERSİTE VE ÜZERİ)
Egitim kurumlarını aşağıdaki sekilde gruplandırabiliriz,
Research Uni. Araştırma Üniversiteleri 122 Adet
Doctoral Granting Uni.-Doktora veren Üniversiteler 108 Adet
Comprhensive Institutions -Üniversiteler 532 Adet
Liberal Arts Colleges – İşletme ve Sanat konulu Bölümleri olan Üniversiteler.
634 Adet
Two-Year Inst.-Community Colleges 1480 Adet
Specialized Institutions-Profesyonel Okullar , Hukuk , Tıp , Mühendislik vb
691 Adet
Tribal Colleges – Kültürel Kolejler 28 Adet
İKİ YILLIK KURUMLAR – COMMUNITY COLLEGES
İki yıllık kurumlar ( Community Colleges yada Junior Colleges) Amerikan egitim sisteminde adet olarak en fazla olan kurumlardır. İki çeşit program üzerine yoğunlaşmıslardır. Birincisi transfer öğrenciler yetiştirmek, ikincisi ise mesleki öğrenciler yetiştirmektir.
Community College’ler öğrencilere yüksek eğitimin (üniversite) ilk iki yılını almaları için programlar sunarlar.Bu programların amacı, maliyetli olan yüksek eğitimin maliyetlerini düşürmek amaçlıdır.
Community College’lerdeki iki yıllık eğitimi dört alanda formlayabiliriz, sırasıyla
- Remedial Work -İyileştirici ve destekleyici programlar
- General Education- Genel Eğitim
- Complete Technical /Vocational Programs- Teknik ve Mesleki Programlar
- Preparation for Major Academic Concentration – Akademik konularda uzmanlaşma,(transfer yapmak isteyen öğrenciler için.)
Transfer programlarına katılan öğrenciler
- Associate of Arts ( A.A.)
- Associate in Science (A.S.)
Dereceleri yapmaları gerekmektedir.Bu programlar tamamen dört yıllık üniversite eğitimiyle birleştirici programlar olarak dizayn edilmistir ve öğrencilerin daha kolay “Upper Division”- yüksek bölüm derslerine geçmelerini sağlamaktadır.
Complete Technical /Vocational Programs, (Teknik ve Mesleki ) programlar bir kaç dereceden oluşmaktadır bunların arasında en geçerli olanları , “Associate in Applied Science” (A.A.S.) programıdır. Program sonunda üniversiteye devam etme şansı her ne kadar bulunmakta isede,kariyer programlarinda kullanılan materyaller , (bilim ve libaral Arts konulari) az irdelenmektedir.Konular mesleki ve teknik ağırlıklıdır.
DÖRT YILLIK EĞİTİM KURUMLARI- ÜNİVERSİTELER
Amerika’da ilk universite eğitiminin temelleri 1700 yıllarında bir dini grup tarafından atılmıştır.Rahip yetiştirme amaçlı bu kurumları zamanla profesyonel eğitim kurumlari izlemistir.1862 yılında “The Land Grant College Act”’in yasallaşması ile büyük değişim gösteren yüksek eğitim de, ağırlıklı olarak tarım, mekanik ve sanat konularına yer verilmiştir.
Amerikan üniversitelerini diğer bir çok eğitim sistemlerinden ayıran en belirgin özelliği , “General Education” – Genel Eğitimdir. Bununla beraber araştırma üniversiteleri, profesyonel eğitim kurumları farklı bir form’da eğitim vermektedirler, diğer bir değişle sistem bir çok dalları birbirinden ayırıp farklı eğitim kurumlarında özelleşmeyi tercih etmektedir.
“College” – Kolejlerle, Üniversiteleri birbirinden ayıran özellikler, College’lerin master eğitimi programları sunmamalarıdır. Bununla beraber Üniversitelerin , bir kaç konu hakkında araştırma yapıp, bunları yayınlaması gerekmektedir.Bir çok üniversite bir çok bölümden oluşur (bu bölümler hatta Colllege olarakda adlandırılır) College’lar sadece bir yada iki bölüm sunabilirler.College’lar aynı zamanda sadece “Post Secondary” – lise sonrası eğitim verebilirler, bu eğitim genelde uzmanlaştıkları alanlardadır,( Hukuk okullari v.b.)
MASTER EĞİTİMİ
“Council of Graduate Schools”- (Master Programlarının Bağlı bulundugu bir kurum) un amacı toplumun ihtiyaci olan profesyonel ve teknik konularda uzmanların yetişmesi için program hazırlamaktır. Bununla beraber “ intellectual”- akılcı gelişime önem vermektedir.Bir çok nedenle beraber öğrencilerin Master programlarını seçmelerinin nedeni, eldeki diplomalarını yeterli görmemeleridir. Bazı bölümlerde Doktora programı olmadığı zaman master programına katılarak uzamanlaşmak isteyen öğrencilerde çoktur.
(Amerika’da master programına katılmadan Doktora yapma şansınız bulunmaktadır)
PROFESSIONAL EDUCATION – PROFESYONEL EĞİTİM (POST GRADUATE INSTITUTIONS.)
Profesyonel egitim müfredatı, konuyla ilgili uzmanlar tarafından sunulmaktadır. Programların süreleri her dala göre değişmektedir. Sınavlar sonucu “Licences” Yetki Belgesi alınmaktadır. Medicine – Tıp okulları, Veterianary Medicine, Dentistry –Discilik ,ve Law –Hukuk gibi bölümler “post-graduate” seviyesinde öğretilmektedir.
SECONDARY EDUCATION (LİSE EĞİTİMİN )’ DEN SONRA POST SECONDARY – (LİSE SONRASI) EĞİTİME GEÇİŞ.
Amerikan Egitim Sistemi esnek bir geçiş sistemine sahiptir, öğrenciler yapmak istedikleri eğitimle ilgili konuları bir çok kere değiştirip , bölümler arası yatay geçişide rahatlıkla yapabilmektedirler.Bütün kolejler ve üniversiteler kendi standartlarını belirlemede serbesttirler.
Her üniversite uluslararası öğrencileri kabul etmede kendi politikalarını belirleyebilir.Her bir şahıs ister Amerikan vatandaşi olsun , ister internasyonel öğrenci , bütün eğitim kurumlarına girme hakkına sahiptir.
GİRİŞ KRİTERLERİ
A) HAZIRLANMA;Yüksek öğretim kurumuna girmenin temel şartı lise diplomasıdır. Ek giriş istekleri eğitim kurumundan , eğitim kurumuna farklılık göstermektedir. “ Cornegie Units” ( bir konu calışması bir period zamanda –buda bir gündür ,haftada beş gün ve bir akademik yılda 36 hafta olarak tanımlanır)En tipik lise diploma unit sayısı 16-18 unittir.Öğrenciler dört yıllık bir üniversiteye başvurdukları zaman, üniversiteler lise diplomasındaki unitleri yeterli görmemektedirler, ve daha fazla unit istemektedirler .Bir çok lise öğrencisi “Advanced Level” –İleri Düzey konularını daha lisedeyken alıp bu konularla ilgili sınavlara girmektedirler.Bu dersler, “AP” yada “Advenced Placement” konuları olarak bilinip,sınavlar –“The College Entrance Examination Board- kısaca College Board” tarafından yapılmaktadır.öğrenciler 3 ve yukarı puan aldıklarında (değerlendirme 1-5 arasıdır) College, yada üniversitelerde, sınavı geçtikleri konulardan muaf tutulmaktadır.Diğer bir ifadeyle öğrencilere kredi verilmektedir.İyi üniversitelere girmek isteyen öğrenciler birden fazla “AP” sınavına girmektedirler, ( ornek SAT II).Lise bitiren öğrenciler bu sınavlara girmezlerse, yada düşük skorlar alırlarsa, üniversitelerin giriş isteklerini yerine getirmemiş olurlar ve Community College’lerde eğitimlerine başlarlar.( Community College’lere giriş isteği sadece lise diplomasıdır, international öğrencilerden 450 TOEFL yeterli olmaktadır.)
B) “QALITY PERFORMANCE” –SINIF İCİNDEKİ SIRALAMA
Giriş kriterleri arasinda en önemli konulardan biride öğrencilerin not ortalamalarıdır.Not ortalamalarına sınavlardan alınan skorlar eklenip bir sonuç çıkarılır
Alınan sınavlara ve kurslara örnek olarak, -The Scholastic Aptitute Test SAT,Advanced Placement –AP, Honors Courses gösterebiliriz.
Bu sınavlardan başka giriş kriterlerinde “Karar Kurulu” büyük rol oynamaktadır,sınavlar haricinde ; öğrenciler “Subjective Criteria” –Öznel Kriter ‘lere bakılır bunlar interview – görüşme, essay, extra-curricular involment – sınıf dışı öğrencilerin başarıları, yapmıs oldugu projeler,bölgesel gönüllü çalışmalar , spor aktiviteleri v.b.Special Talent –özel yeteneklerde önemli bir kabul kriteridir.
C
) “PRACTICES AND APPLICATION” – BASVURU ve PRATİK
İki çesit giriş pratiği bulunmaktadır.
- Selective – Seçici
- Non-Selective
Her iki pratikte karar vermede önemli rol oynamaktadır. Öncelikle her üniversite için belirlenen kontenjan vardır. ( o sene kabul edecekleri öğrenci sayısı bellidir.)Kabul standartı şu şekilde yapılmaktadır, yıllık olarak kaç yeni öğrenciye ihtiyaç olduğu belirlendikten sonra, başvurular eleme sistemine gore değerlendirilir. Eleme sisteminde en önemli kriter yüksek puan sıralaması yapıldıktan sonra, istenilen rakam ulaşınca başvurular kesilmektedir.
“Ranking” sıralama hesaplaması şu şekildedir.
- Once GPA –not ortalamasi 10 ile çarpılmaktadır.
- Sınıf icindeki sıralama belirlenmektedir, - Quality Performance
- SAT skoru 10’ a bölünerek her sonuç toplanır
ÖĞRENCİ A
945****Gpa * 10
95**** Sinif ici Ortalama %
130**** SAT / 10
1170**** Toplam
ÖĞRENCİ B
934****Gpa * 10
93**** Sinif ici Ortalama %
145****SAT / 10
1172****Toplam
Bu hesaplamaya göre “Öğrenci -B” , “Öğrenci A” ya göre daha üst sıralarda olacaktır.Bununla beraber üniversite “Subjective Criter” sürecine girip, en son kararını şu şekilde vermektedir.
ÖĞRENCİ A
1170
95****Interview (maximum 100
91****Essay (Maximum 100)
1356
ÖĞRENCİ B
1172
88****Interview (maximum 100)
90****Essay (Maximum 100)
1350
TRANSFER CREDIT – KREDİ TRANSFERİ
Kredi transferleri eğitim kurumları arasında rahatlıkla yapılmaktadır, sadece belli kredi transferleri master proramlarinda yapılmamaktadır.
Community College’lerde ise durum aynıdır, üniversitelere transfer çok rahat olmaktadır. Diger eyaletlere transfer söz konusudur ama state icinde ki transferler daha kolaydır.
AKDEMİK PROGRAMLARIN İCERİĞİ
- Tipik bir undergraduate programı (lisans) 120 – 132 sömestr kredisi (senede iki öğretim yılı) dört yılda tamamlanmaktadır.
- Bir semester kredisi ortalama 50 dk, yada 15 haftalık sömestr toplam 750 dk’dır.
- Sınıfta her harcanan saat için, öğrencilerin iki saatlik bir ders hazırlığına ihtiyaçları olduğu düşünülmektedir.15 kredi alan bir öğrenci ortalama 30 saatlik bir hazırlık yaptığı düşünülerek toplam haftada 45 saatlik çalişma gösterdiği düşünülmektedir.
Genel olarak müfredat programı ve program içerikleri aşağıdaki gibidir,
· General Education – Genel Eğitim
· The Major - Bölüm
· Electives – Seçmeli Dersler
Alınan bölümlere göre yukarıdaki müfredat programı değişebilir. Mühendislik okuyan bir öğrenci, sosyoloji okuyan bir öğrenciye nazaran daha az electives yada general education dersi olabilir.
GENERAL EDUCATION – GENEL EĞİTİM
· Genel eğitim bütün undergraduate (lisans)’ta okuyan öğrenciler icin kapsamlı bir konudur.Hemen hemen bütün egitim kurumlarinda çok az farklılıklarla öğretilir.
· Öğrencilerin tam bir üniversite tecrübesi yaşamaları için almak zorunda oldukları müfredat programdır.
· General Education üç kategoriye ayrılmaktadir, core curricula ,distribution requirements, free electives.
Core Curricula – Ana Müfredat; Bütün öğrencilerin almak zorunda oldukları konulardır.The humanities (Beseri Bilimler), Social Sciences (Sosyal Bilim), Natural Sciences (Dogal Bilimler.)
Distribution Requirements ; Bu katagoride öğrencilerin aldıkları eğitime göre, en az alacakları kredi sayısı belirlenmektedir.bu konular ,the humanities (beşeri bilimler), social sciences (sosyal bilimler), ve natural sciences (doga bilimleri)
Free Electives –Seçmeli Dersler; Öğrencilerin aldıkları seçmeli derslerdir.
THE MAJOR
Kapsamlı bir programdır. Değişken seçeneklerden dizayn edilmiştir. Majorlar seçenekli olmasına rağmen bir yada iki ana konudan temel oluşmaktadır.
Programın amacı öğrencilere temel konuları vermek, calışma metodunu öğretmek, konu hakkında pratik yapmaktır.
Major formlamasi aşağıdaki gibidir;
· Single Major-Tek Major
· Double Major- Cift Major
· Combined Major-Tek Major bir veya iki konuda yoğunlaşma
· Interdisciplinary Major-Tek Major bir veya bir kaç konu calışmalar
· Individualized Major- Özelleşmiş Major
THE MINOR
The Minor kavramı profesyonel konulara gore lise eğitiminden sonra –post basic courses olarak gorülmektedir. Ortalama 12-18 sömestr saatidir.
alinti: ekdil
