FRANSIZ İHTİLALİ (1789)



Fransa, koyu bir mutlakıyetle yönetiliyordu. Eşitsizlik üzerine kurulmuş sosyal bir yapıya sahipti. Ülkenin bütün yükü köylü sınıfının üstünde idi. Köylüler, yokluk ve sefalet içinde yaşıyorlardı. Fransa, XVIII. yüzyılda mali zorluklar içinde idi. Saray ve savaş masrafları maliyeye büyük bir yük getiriyordu. Bunu karşılamak için de vergiler arttırıldı. Halk, bu ağır vergiler altında ezilmeye başladı. İngiltere, bu dönemde meşruti bir yönetime sahipti. Fransız aydınları, bu yönetimin kendi ülkelerinde de uygulanmasını istiyordu. Bu nedenler, 14 Temmuz 1789 yılında Fransız İhtilali'nin başlamasına neden oldu. İhtilal, kısa zamanda bütün ülkeye yayıldı. Soyluların ve kilisenin malları yağmalandı. Krallık yönetimine son verilerek cumhuriyet ilan edildi. İhtilal bir takım dönemlerden geçerek 1804 yılında sona erdi. Napolyon'un başa geçmesi ile imparatorluk dönemi başladı.



Nedenleri:

1 ) Mutlak monarşinin halka baskı yapması ; siyasal özgürlüklere yer vermeyişi

2) Fransa'nın uzun süren savaşlarda yıpranmasından dolayı mali durumunun kötüleşmesi

3) Ekonomik yozlaşmanın faturasının halka ödettirilmek istenmesi

4) Halkın vergileri ödeyemez hale gelmesi

5) Aydın fikir adamlarının halkı etkilemesi

6) Halkın çeşitli sosyal sınıflara ayrılması ve bu sınıflar arasında uzlaşmaz çelişkilerin artması

7) Kilise ve soyluların devlete egemen olması

8) İngiltere ve ABD'deki demokratik yönetimlerin Fransız halkını etkilemesi



Yaydığı Fikirler
Milliyetçilik (Ulusçuluk): Çok uluslu devletlerin parçalanmasına, yerine ulusal devletlerin kurulmasına yol açtı.

Ulusal Egemenlik: Monarşilerin yıkılıp, yerine Cumhuriyet ve demokratik rejimlerin kurulmasına yol açtı

Anayasacılık: Mutlak monarşilerin yerini meşruti yönetimlere bırakmasına yol açtı

insan Hakları: ilk defa İngiltere’de ve daha sonra ABD'de kabul edilen bu haklar, Fransız İhtilali’nden sonra dünyaya yayıldı ve evrensel hale gelmeye başladı. Bu doğal haklar; hürriyet, mülkiyet, güven ve zorbalığa karşı direnmedir

Adalet, Özgürlük, eşitlik, kardeşlik, gibi ilkeler ile demokrasinin ilke ve kuralları oluştu



ihtilal Savaşları (1792 .1815)

Fransız İhtilali’ne mutlakıyetle yönetile gelen Avrupa ülkelerinin ilk tepkisi, Fransa'ya savaş ilan etmek olmuştur.

ihtilal Savaşları özellikle Prusya ve Avusturya monarşilerinin, Fransız ihtilal fikirlerinin yayılmasını engellemek, rejimlerini korumak ve Fransa'da yeniden mutlak krallığı kurdurmak istemesi amacıyla çıkmıştır.

Fransa'ya karşı Almanya, Avusturya, Prusya, İngiltere, Hollanda, Napoli ve Sardunya devletleri I. Bağlaşmayı kurmuşlardır (1792 -1797)

Napolyon'un Osmanlı ülkesi olan Mısır'ı 1798'de işgal etmesiyle Fransa'ya karşı II. Bağlaşma kuruldu. Bu bağlaşmaya İngiltere, Rusya, Avusturya, Napoli Krallığı ve Osmanlı Devleti katıldı.

Fransa 1801 El-Ariş antlaşmasıyla Mısır'dan çekildi 1802'de İngiltere Fransa ile Amyen Antlaşmasını imza*ladı

UYARI: Tarihte ilk Osmanlı-Rus-İngiliz işbirliği Fransa'nın Mısır'ı işgal etmesiyle oluşmuştur.

1804'de, Napolyon'un imparatorluğunu yeniden ilan etmesi ve kıta Avrupası'nın büyük bir bölümünü işgal etmesiyle Avrupa dengesi de bir kere daha bozuldu.



Fransa, yalnızlığa düşmemek için Rusya ile 1807'de Tilsit Antlaşmasıyla işbirliğine girdi. Bu Antlaşma ile Fransa, Rusya'nın Osmanlı Devleti üzerindeki tüm isteklerini kabul etti. Bu durum karşısında İngiltere deniz ablukası uyguladı. Fransa ise kara ablukası ile buna kar*şılık verdi. Fransa'nın 1812'de Rusya'yı işgale kalkması Fransa'nın hüsranıyla sonuçlandı.



Sonuçları
1 ) Ulusal devlet yönetimleri ağırlık kazanmaya başladı.

2) Ulusal egemenlik, Ulusçuluk, Anayasacılık, Adalet, Özgürlük, Eşitlik, Kardeşlik, insan Hakları, Demokrasi gibi ilkeler yayılmaya başladı. Bu fikirler kısa zamanda bütün ülkelere yayıldı. İhtilalin getirdiği en önemli yenilik insan haklarıdır. Fransızlar daha önce yayınlanan İngiliz ve Amerikan insan hakları bildirgelerini göz önüne aldılar. Daha kapsamlı bir bildirge hazırladılar. Bu bildirge, diğer milletler tarafından kabul edildi.

3) Sosyal devlet anlayışı benimsenmeye başlandı (Yasama, yürütme, yargı yetkileri birbirinden ayrıldı)

4) Burjuva sınıfı yönetimde ağırlıklı bir güç haline geldi.

5) Cumhuriyet ve demokrasi anlayışları Avrupa'da yayılmaya başladı

6) Yeniçağın sona ermesine yakınçağın başlamasına yol açtı.



NOT: Fransız İhtilalinin Fransa dışında en etkili olan ilkesi ulusçuluk, Osmanlı İmparatorluğu’nu derinden etkilemiştir. ilk isyan eden ve ayrıcalık elde eden Sırplardan başka, 1829 Edirne Antlaşmasıyla Yunanlılar Osmanlıdan ayrılarak bağımsızlıklarını ilan etmişlerdir.