Çevre ve Orman Bakanlığı, kış aylarında artan soba zehirlenmelerine karşı uyarıda bulundu.Çevre ve Orman Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, karbonmonoksit zehirlenmelerinin, kömür ve odun sobaları, şofben, kombi, borusuz soba, ocak, fırın, mangal gibi ısınma sistemlerinde sıvı veya katı yakıtların tam olarak yanmaması sonucu ortaya çıktığı belirtilirken, soba zehirlenmelerinin bazı kurallara dikkat edilerek önlenmesi mümkün olan kazalar olduğu kaydedildi.
Yapılan yazılı açıklamada, "Bunlar; soba ve kullanılan yakıtın seçiminden başlayarak sobanın kurulması, yakılması, baca temizliği ile alakalı kurallardır ve bunların herkes tarafından bilinmesi gerekir. Soba, ısıtılacak odanın büyüklüğüne uygun olmalı ve TSE damgası taşımalıdır. Oksijen eksilme sensörü bulunmayan sobalar ve piknik tüplerine takılan ısıtıcılar evlerde ve iş yerlerinde kesinlikle kullanılmamalıdır. Soba kurmadan önce baca temizliği yapılmış olmalıdır. Fazla dirsek kullanmaktan kaçınmalıdır, en fazla iki dirsek kullanılmalıdır. Yatay borular bacaya yüzde 10 eğimle yükseltilmeli, boru bacaya fazla sokulmamalıdır. Dirsek ve boru ekleme yerleri ve baca giriş ağzı hava sızdırmaz olmalıdır" denildi.
Açıklamada, kömür ve odun sobalarının üstten yakılması gerektiği belirtilerek şöyle denildi: "Sobanın iyi çalışıp çalışmadığını anlamak için, sobanın üst kısmına bir yüzey termometresi yerleştirilerek soba içindeki ateşin derecesi izlenir. Yüzey ısısı 150-250 arasında ise, soba etkili çalışıyor ve odun tam yanıyor demektir. Soba katalitik ise, katalizörün temiz olduğu ve bypass valfının serbestçe çalışıp çalışmadığı kontrol edilmelidir. Bacasız sobalarda alev sarı renkte ise soba derhal kapatılmalıdır, çünkü sobanın bir arızası vardır veya odada yeterli hava yoktur."
Açıklamada ayrıca, yeşil, ıslak, boyalı veya işlenmiş odunlar, tutkal, plastik, çöp, renkli kağıtların yakılmaması gerektiği belirtildi. Soba zehirlenmelerinde önemli etkenlerden birinin de lodos olduğu ifade edilerek şöyle denildi: "Güney Batı'dan estiği için genellikle sıcak hava taşıyan bir rüzgardır. Dumanın yükselme hızı, dumanın sıcaklığı ile etrafını saran havanın sıcaklığı arasındaki farka bağlıdır. Diğer bir deyişle, bacadan çıkan duman ve gazlar kendilerini soğuk bir ortamda bulduklarında hızla yükselebilirler. Sıcak bir rüzgar olan lodos, dış ortam sıcaklığını artırdığı için sadece sobayı boğmaz aynı zamanda bacanın çekiş gücünü de büyük ölçüde azaltır."
Kış aylarının gelmesiyle birlikte ısınmak için soba kullanılan evlerde her yıl yanlış kullanım, ihmal ve hatalı baca bağlantılarından çok sayıda vatandaşın zehirlendiği veya hayatını kaybettiği ifade edilerek şu görüşlere yer verildi: "Kalitesiz kömür kullanımı, sobaların usulüne göre yakılmaması, boru ve bacaların tekniğinin uygun olmaması ve baca temizliğinin yapılmaması kömür sobalarında riski artırmaktadır. Netice olarak; kış aylarında sıklıkla rastlanan sobadan sızan gazdan zehirlenme olaylarını önlemek, bilinçli soba kullanımıyla mümkündür."
Yapılan yazılı açıklamada, "Bunlar; soba ve kullanılan yakıtın seçiminden başlayarak sobanın kurulması, yakılması, baca temizliği ile alakalı kurallardır ve bunların herkes tarafından bilinmesi gerekir. Soba, ısıtılacak odanın büyüklüğüne uygun olmalı ve TSE damgası taşımalıdır. Oksijen eksilme sensörü bulunmayan sobalar ve piknik tüplerine takılan ısıtıcılar evlerde ve iş yerlerinde kesinlikle kullanılmamalıdır. Soba kurmadan önce baca temizliği yapılmış olmalıdır. Fazla dirsek kullanmaktan kaçınmalıdır, en fazla iki dirsek kullanılmalıdır. Yatay borular bacaya yüzde 10 eğimle yükseltilmeli, boru bacaya fazla sokulmamalıdır. Dirsek ve boru ekleme yerleri ve baca giriş ağzı hava sızdırmaz olmalıdır" denildi.
Açıklamada, kömür ve odun sobalarının üstten yakılması gerektiği belirtilerek şöyle denildi: "Sobanın iyi çalışıp çalışmadığını anlamak için, sobanın üst kısmına bir yüzey termometresi yerleştirilerek soba içindeki ateşin derecesi izlenir. Yüzey ısısı 150-250 arasında ise, soba etkili çalışıyor ve odun tam yanıyor demektir. Soba katalitik ise, katalizörün temiz olduğu ve bypass valfının serbestçe çalışıp çalışmadığı kontrol edilmelidir. Bacasız sobalarda alev sarı renkte ise soba derhal kapatılmalıdır, çünkü sobanın bir arızası vardır veya odada yeterli hava yoktur."
Açıklamada ayrıca, yeşil, ıslak, boyalı veya işlenmiş odunlar, tutkal, plastik, çöp, renkli kağıtların yakılmaması gerektiği belirtildi. Soba zehirlenmelerinde önemli etkenlerden birinin de lodos olduğu ifade edilerek şöyle denildi: "Güney Batı'dan estiği için genellikle sıcak hava taşıyan bir rüzgardır. Dumanın yükselme hızı, dumanın sıcaklığı ile etrafını saran havanın sıcaklığı arasındaki farka bağlıdır. Diğer bir deyişle, bacadan çıkan duman ve gazlar kendilerini soğuk bir ortamda bulduklarında hızla yükselebilirler. Sıcak bir rüzgar olan lodos, dış ortam sıcaklığını artırdığı için sadece sobayı boğmaz aynı zamanda bacanın çekiş gücünü de büyük ölçüde azaltır."
Kış aylarının gelmesiyle birlikte ısınmak için soba kullanılan evlerde her yıl yanlış kullanım, ihmal ve hatalı baca bağlantılarından çok sayıda vatandaşın zehirlendiği veya hayatını kaybettiği ifade edilerek şu görüşlere yer verildi: "Kalitesiz kömür kullanımı, sobaların usulüne göre yakılmaması, boru ve bacaların tekniğinin uygun olmaması ve baca temizliğinin yapılmaması kömür sobalarında riski artırmaktadır. Netice olarak; kış aylarında sıklıkla rastlanan sobadan sızan gazdan zehirlenme olaylarını önlemek, bilinçli soba kullanımıyla mümkündür."
