Sonbahar, ani ısı değişimlerinin yaşandığı, havaların soğumaya başladığı bir mevsim. Bu dönemde solunum yolu enfeksiyonları baş gösterir. Korunmak için neler yapılmalı?PROF. DR SUNAY SANDIKÇI*
Özellikle soğuk algınlığı, grip, farenjit, sinüzit, bronşit ve pnömoni gibi hastalıklar sık görülür. Üst solunum yolu enfeksiyonları, çoğu kişi tarafından önemsenmese de yaşam kalitemizi düşürür ve önemli ölçüde işgücü kaybına sebep olur.
Hastaların hapşırma ve öksürmesiyle havaya yayılan mikropların solunması, hastalıkların kolaylıkla bulaşmasına yol açar. Hasta kişilerden çevreye saçılan virüsler havada uzun süre asılı kalır. Bu nedenle toplu halde bulunduğumuz kapalı ve iyi havalandırılmayan mekânlar (okul, kreş, işyeri, sinemalar, alışveriş merkezleri, toplu taşıma araçları vs.) mikropların bulaşmasını kolaylaştırır. Hastaların kapalı bir ortama girip çıkması bile o ortamda bulunanları risk altına sokar. Ayrıca mikrop bulaşmış ellerin ağza götürülmesi ve öpme de virüslerin diğer bir yayılma yoludur. Mikroplar, hasta veya taşıyıcı kişinin tuttuğu kapı kolu, telefon ahizesi veya havlu gibi ortak kullanım eşyalarından da bulaşabilir.
Korunmak için neler yapılmalı?
Aşılanın. Aşının etkisi 3 haftada ortaya çıkar. Grip aşısı için en uygun zaman eylül ve ekimdir. Yeterli ve dengeli beslenin. Dengeli beslenmek için her besin grubundan yeterli miktarda almak gerekiyor. A ve C vitaminleri, antioksidan vitaminler olduğundan bağışıklık sistemimizi güçlendirir. Vitaminler doğal besinlerden alındığında etkinliği daha iyi ortaya çıkar.
Turunçgiller, havuç, brokoli, kivi, kabak, yeşilbiber, karnıbahar, maydanoz, roka, tere gibi besinler vitaminden zengin olduğundan bolca tüketilmeli. Bol sıvı tüketin. Kuşburnu C vitamini yönünden zengin. Sonbaharda sıklıkla tüketmeli. Ellerinizi sık sık yıkayın. Mikroplardan korunmanızı sağlar. Hasta kişilerle öpüşmeyin. Yakın temastan kaçının. Düzenli egzersiz yapın. Spor, soğuğa karşı vücudun dirençli olmasını sağlar. Sigara ve alkol kullanmayın. Sigara, solunum yollarının koruyucu sistemini zayıflatır. Mevsime uygun giyinin. Giysiler ne çok kalın, ne çok ince olmalı. *(VKV Amerikan Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı)
Kimler grip aşısı olmalı?
65 yaş üstündekiler: Özellikle huzurevi veya bakım yurdunda kalıyorlarsa.
Kronik hastalığı olanlar: Astım, kronik bronşit, diyabet, kalp hastaları, kronik böbrek ve karaciğer hastaları, endokrin hastalığı olanlar.
Bağışıklık sistemi baskılanmış olanlar: Kanser hastaları, organ ve ilik nakli olanlar, bağışıklık sistemini baskılayan ilaç alanlar.
6 aydan büyük çocuklar.
Hamileler: İlk 3 aydan itibaren ve emziren kadınlar.
Yukarıda bahsedilen kişilerle yakın temasta olanlar.
Sağlık personeli: Doktor, eczacı vs.
Sık yurtdışına seyahat edenler.
Gribin tıbbî ve ekonomik olumsuz etkilerinden korunmak isteyenler: Öğretmenler, işadamları, askerler, sporcular.Ayrıca 5 yılda bir yapılan zatürre aşısı (pnömokok aşısı), yüksek risk altındaki bireylerin zatürreden korunmasında etkili.
ZAMAN
Özellikle soğuk algınlığı, grip, farenjit, sinüzit, bronşit ve pnömoni gibi hastalıklar sık görülür. Üst solunum yolu enfeksiyonları, çoğu kişi tarafından önemsenmese de yaşam kalitemizi düşürür ve önemli ölçüde işgücü kaybına sebep olur.
Hastaların hapşırma ve öksürmesiyle havaya yayılan mikropların solunması, hastalıkların kolaylıkla bulaşmasına yol açar. Hasta kişilerden çevreye saçılan virüsler havada uzun süre asılı kalır. Bu nedenle toplu halde bulunduğumuz kapalı ve iyi havalandırılmayan mekânlar (okul, kreş, işyeri, sinemalar, alışveriş merkezleri, toplu taşıma araçları vs.) mikropların bulaşmasını kolaylaştırır. Hastaların kapalı bir ortama girip çıkması bile o ortamda bulunanları risk altına sokar. Ayrıca mikrop bulaşmış ellerin ağza götürülmesi ve öpme de virüslerin diğer bir yayılma yoludur. Mikroplar, hasta veya taşıyıcı kişinin tuttuğu kapı kolu, telefon ahizesi veya havlu gibi ortak kullanım eşyalarından da bulaşabilir.
Korunmak için neler yapılmalı?
Aşılanın. Aşının etkisi 3 haftada ortaya çıkar. Grip aşısı için en uygun zaman eylül ve ekimdir. Yeterli ve dengeli beslenin. Dengeli beslenmek için her besin grubundan yeterli miktarda almak gerekiyor. A ve C vitaminleri, antioksidan vitaminler olduğundan bağışıklık sistemimizi güçlendirir. Vitaminler doğal besinlerden alındığında etkinliği daha iyi ortaya çıkar.
Turunçgiller, havuç, brokoli, kivi, kabak, yeşilbiber, karnıbahar, maydanoz, roka, tere gibi besinler vitaminden zengin olduğundan bolca tüketilmeli. Bol sıvı tüketin. Kuşburnu C vitamini yönünden zengin. Sonbaharda sıklıkla tüketmeli. Ellerinizi sık sık yıkayın. Mikroplardan korunmanızı sağlar. Hasta kişilerle öpüşmeyin. Yakın temastan kaçının. Düzenli egzersiz yapın. Spor, soğuğa karşı vücudun dirençli olmasını sağlar. Sigara ve alkol kullanmayın. Sigara, solunum yollarının koruyucu sistemini zayıflatır. Mevsime uygun giyinin. Giysiler ne çok kalın, ne çok ince olmalı. *(VKV Amerikan Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı)
Kimler grip aşısı olmalı?
65 yaş üstündekiler: Özellikle huzurevi veya bakım yurdunda kalıyorlarsa.
Kronik hastalığı olanlar: Astım, kronik bronşit, diyabet, kalp hastaları, kronik böbrek ve karaciğer hastaları, endokrin hastalığı olanlar.
Bağışıklık sistemi baskılanmış olanlar: Kanser hastaları, organ ve ilik nakli olanlar, bağışıklık sistemini baskılayan ilaç alanlar.
6 aydan büyük çocuklar.
Hamileler: İlk 3 aydan itibaren ve emziren kadınlar.
Yukarıda bahsedilen kişilerle yakın temasta olanlar.
Sağlık personeli: Doktor, eczacı vs.
Sık yurtdışına seyahat edenler.
Gribin tıbbî ve ekonomik olumsuz etkilerinden korunmak isteyenler: Öğretmenler, işadamları, askerler, sporcular.Ayrıca 5 yılda bir yapılan zatürre aşısı (pnömokok aşısı), yüksek risk altındaki bireylerin zatürreden korunmasında etkili.
ZAMAN
