Toplumda sporcu hastalığı olarak bilinen menisküs yırtılmasının sadece sporcularda değil herkeste görülebildiği belirtilerek, özellikle çömelerek yer silenlerin bu konuda dikkatli olması gerektiği vurgulandı.
“Ters bir hareket sonrasında dizde birden bire ortaya çıkan ağrı, şişme, hareketlerin kısıtlanması menisküs yırtığını akla getirir” diyen Prof. Dr. Ali Kemal Us, “yer silerken olduğu gibi, çömelmek ve o sırada da hareket etmek, menisküsleri yırtmak için biçilmiş kaftan” dedi.
Ankara Üniversitesi (AÜ) Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Ali Kemal Us, menisküsleri, “üstteki uyluk kemiği (femur) ve alttaki kaval kemiği (tibia) arasında, eklem yüzlerinin yuvarlaklığını artıran, kemikler arasındaki uyum ve kavramayı sağlayan, aynı zamanda şok absorbe eden kısmen hareketli kıkırdak yastıkçıklar” olarak tanımladı.
Prof. Dr. Us, menisküslerin, diz ekleminin normal hareketleri olan arkaya bükülme ya da öne uzanma halinde zarar görmediğini, zararın kaval kemiğinin yere sabit olduğu durumlarda ortaya çıktığını anlattı. Bu tür durumlarda üstteki uyluk kemiği ve gövdenin ani bir şekilde dönmesinin menisküslerde yırtılmaya neden olduğunu ifade eden Us, şunları söyledi:
“İçe ve dışa dönme hareketleri belli bir sınır içerisinde tolere edilebilir. O sınırların dışına çıkılması yırtılmalara neden olur. Futbolcularda, genelde ayak yere sabitken topa ulaşma ya da rakip futbolcuyla mücadele sırasında bu hareket sıkça yapılır, ama bu tür hareketlerin her biri menisküsleri yırtacak diye de bir kural yok. Menisküsün görevi, zaten belli bir oranda bu tür hareketlerin etkisini yırtık olmadan atlatabilmek. Şiddeti, ani oluşu ve alttaki kısmın sabit olması yırtıkları ortaya çıkarıyor.”
ÇÖMELEREK YER SİLERKEN DİKKAT
Menisküs yırtığının herkeste görülebileceğini ifade eden Us, “Halkımız bazen, şikayetini ‘menisküs oldum’ diye ifade eder. Halbuki menisküs herkeste vardır, önemli olan menisküsleri yırtmamak. Çünkü yırtıldığı zaman dizde problemler başlıyor” diye konuştu.
Us, menisküs yırtıklarının çocuklarda nadir olarak, orta ve ileri yaşlarda ise kilo alma, eklem, kemik ve kıkırdaklarda bozulma başlaması nedeniyle görüldüğünü belirtti.
“Orta ve ileri yaş grubundaki hastalarda çok şiddetli burkulma ve travmalara ihtiyaç olmaksızın yıpranmalar, menisküsleri daha kolay yırtılabilir hale getirebiliyor” diyen Prof. Dr. Us, ev kadınlarının bu konuda dikkatli olması gerektiğine işaret etti.
Us, “Özellikle dizler çömelmiş pozisyondayken yer silmek, aynı vaziyetteyken uzun süre iş yapmak, çok sakıncalı. Çömelip o sırada da hareket etmek, yer silerken olduğu gibi, menisküsleri yırtmak için biçilmiş kaftan. İnsan çömelme hareketini yerden bir şey alıp kalkmak için yapmalı” dedi.
“ARABAYA BİNERKEN BİLE DİKKAT ETMEK GEREKLİ”
Ayak sabitken gövdenin dönmesine yol açacak hareketlerden kaçınmak gerektiğini vurgulayan Us, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Günlük hayatta bu hareketi farkından olmadan yaptığımız oluyor. Örneğin otomobile binip inerken bunu yapıyoruz. Arabaya binerken bir ayak yerde kalıyor, diğer ayağı içeriye atıyoruz ve o sırada dışarıda kalan ayağın üzerinde dönüyoruz. Bunu önlemek için şunu öneriyorum: Önce arabanın koltuğuna yanlamasına oturun, ayaklarınızı kalçalar üzerinde çevirip otomobilin içine alın. Arabadan inerken de tam tersini yapın. Bu, pek çok insanı menisküs yırtığından kurtaracak bir arabaya binme ve arabadan inme şekli.”
“HER MENİSKÜS AMELİYAT ANLAMINA GELMEZ”
“Ters bir hareket sonrasında dizde birden bire ortaya çıkan ağrı, şişme, hareketlerin kısıtlanması menisküs yırtığını akla getirir” diyen Us, her menisküs yırtığının ameliyat anlamına gelmediğini, ancak dizde kilitlenmeye sebep olanların acilen ameliyat edilmesi gerektiğini söyledi.
Prof. Dr. Ali Kemal Us, bazı vakalarda istirahat tedavisi, ilaç kullanımı ve ilk 24 saat içerisinde buz uygulamasının önemli olduğunu belirterek, şikayetlerin bu tedavilerden sonra da devam etmesi halinde ameliyatın gerekli olduğunu bildirdi.
Menisküs yırtıklarının cerrahi tedavi yollarını da anlatan Us, bunun iki yöntemle tedavi edildiğini söyledi. Us, menisküslerin dış kısmında oluşan yırtıkların tamir edilebildiğini, iyileşme şansı olmayan iç kısımdaki yırtıklarda ise menisküsten yırtık kısmın çıkarıldığını, bu yöntemin de “menisektomi” olarak adlandırıldığını kaydetti. Us, iki yöntem arasındaki farkları şöyle anlattı:
“Menisküs tamirlerinin iyileşme süreci, menisektomi uygulanan hastalara göre daha uzundur. Hastanın ameliyattan sonra 6-8 hafta gibi uzun bir süre ayaklara yüklenmeden hareket etmesi gerekiyor. Menisektomi ise özellikle artroskopik olarak yapıldığında çok hızlı iyileşme süreci olan bir yöntem. Hastalar aynı gün içerisinde ayağa kalkabiliyor ve günlük hayatlarına kısa zamanda dönebiliyor. Bu yöntemle iş gücü kayıpları, ilaç ve pansuman ihtiyacı ve maddi kayıplar da en aza indirilmiş oluyor.”
Artroskopik ameliyatların diz eklemine iki ya da daha fazla delik açılmasıyla gerçekleştirildiğini belirten Prof. Dr. Ali Kemal Us, bu deliklerin birinden görüntü sağlayacak kamera ve ışık kaynağının, diğerinden ise muayene ve kesme aletlerinin sokulduğunu anlattı.
“AMELİYATTAN SONRA EGZERSİZ ÖNEMLİ”
Menisküs ameliyatı geçiren kişilerin egzersiz yapma konusunda özen göstermesi gerektiğini hatırlatan Us, ameliyatlı hastanın, sporcu da olsa normal vatandaş da olsa çok yoğun egzersizler uygulayarak kaslarını güçlendirmesi gerektiğini aktardı.
Menisküs yırtığına cerrahi müdahale yapılması gereken bir hastanın ameliyat istememesi halinde ise basit yırtıkların bile komplike yırtık şekline dönüşebileceğine ve diz ekleminde zamanla tahribata yol açabileceğine dikkati çeken Us, menisküs yırtığından dolayı ağrısı devam eden hastaların mutlaka bir ortopedi ve travmatoloji uzmanına başvurması gerektiğini sözlerine ekledi.
“Ters bir hareket sonrasında dizde birden bire ortaya çıkan ağrı, şişme, hareketlerin kısıtlanması menisküs yırtığını akla getirir” diyen Prof. Dr. Ali Kemal Us, “yer silerken olduğu gibi, çömelmek ve o sırada da hareket etmek, menisküsleri yırtmak için biçilmiş kaftan” dedi.
Ankara Üniversitesi (AÜ) Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Ali Kemal Us, menisküsleri, “üstteki uyluk kemiği (femur) ve alttaki kaval kemiği (tibia) arasında, eklem yüzlerinin yuvarlaklığını artıran, kemikler arasındaki uyum ve kavramayı sağlayan, aynı zamanda şok absorbe eden kısmen hareketli kıkırdak yastıkçıklar” olarak tanımladı.
Prof. Dr. Us, menisküslerin, diz ekleminin normal hareketleri olan arkaya bükülme ya da öne uzanma halinde zarar görmediğini, zararın kaval kemiğinin yere sabit olduğu durumlarda ortaya çıktığını anlattı. Bu tür durumlarda üstteki uyluk kemiği ve gövdenin ani bir şekilde dönmesinin menisküslerde yırtılmaya neden olduğunu ifade eden Us, şunları söyledi:
“İçe ve dışa dönme hareketleri belli bir sınır içerisinde tolere edilebilir. O sınırların dışına çıkılması yırtılmalara neden olur. Futbolcularda, genelde ayak yere sabitken topa ulaşma ya da rakip futbolcuyla mücadele sırasında bu hareket sıkça yapılır, ama bu tür hareketlerin her biri menisküsleri yırtacak diye de bir kural yok. Menisküsün görevi, zaten belli bir oranda bu tür hareketlerin etkisini yırtık olmadan atlatabilmek. Şiddeti, ani oluşu ve alttaki kısmın sabit olması yırtıkları ortaya çıkarıyor.”
ÇÖMELEREK YER SİLERKEN DİKKAT
Menisküs yırtığının herkeste görülebileceğini ifade eden Us, “Halkımız bazen, şikayetini ‘menisküs oldum’ diye ifade eder. Halbuki menisküs herkeste vardır, önemli olan menisküsleri yırtmamak. Çünkü yırtıldığı zaman dizde problemler başlıyor” diye konuştu.
Us, menisküs yırtıklarının çocuklarda nadir olarak, orta ve ileri yaşlarda ise kilo alma, eklem, kemik ve kıkırdaklarda bozulma başlaması nedeniyle görüldüğünü belirtti.
“Orta ve ileri yaş grubundaki hastalarda çok şiddetli burkulma ve travmalara ihtiyaç olmaksızın yıpranmalar, menisküsleri daha kolay yırtılabilir hale getirebiliyor” diyen Prof. Dr. Us, ev kadınlarının bu konuda dikkatli olması gerektiğine işaret etti.
Us, “Özellikle dizler çömelmiş pozisyondayken yer silmek, aynı vaziyetteyken uzun süre iş yapmak, çok sakıncalı. Çömelip o sırada da hareket etmek, yer silerken olduğu gibi, menisküsleri yırtmak için biçilmiş kaftan. İnsan çömelme hareketini yerden bir şey alıp kalkmak için yapmalı” dedi.
“ARABAYA BİNERKEN BİLE DİKKAT ETMEK GEREKLİ”
Ayak sabitken gövdenin dönmesine yol açacak hareketlerden kaçınmak gerektiğini vurgulayan Us, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Günlük hayatta bu hareketi farkından olmadan yaptığımız oluyor. Örneğin otomobile binip inerken bunu yapıyoruz. Arabaya binerken bir ayak yerde kalıyor, diğer ayağı içeriye atıyoruz ve o sırada dışarıda kalan ayağın üzerinde dönüyoruz. Bunu önlemek için şunu öneriyorum: Önce arabanın koltuğuna yanlamasına oturun, ayaklarınızı kalçalar üzerinde çevirip otomobilin içine alın. Arabadan inerken de tam tersini yapın. Bu, pek çok insanı menisküs yırtığından kurtaracak bir arabaya binme ve arabadan inme şekli.”
“HER MENİSKÜS AMELİYAT ANLAMINA GELMEZ”
“Ters bir hareket sonrasında dizde birden bire ortaya çıkan ağrı, şişme, hareketlerin kısıtlanması menisküs yırtığını akla getirir” diyen Us, her menisküs yırtığının ameliyat anlamına gelmediğini, ancak dizde kilitlenmeye sebep olanların acilen ameliyat edilmesi gerektiğini söyledi.
Prof. Dr. Ali Kemal Us, bazı vakalarda istirahat tedavisi, ilaç kullanımı ve ilk 24 saat içerisinde buz uygulamasının önemli olduğunu belirterek, şikayetlerin bu tedavilerden sonra da devam etmesi halinde ameliyatın gerekli olduğunu bildirdi.
Menisküs yırtıklarının cerrahi tedavi yollarını da anlatan Us, bunun iki yöntemle tedavi edildiğini söyledi. Us, menisküslerin dış kısmında oluşan yırtıkların tamir edilebildiğini, iyileşme şansı olmayan iç kısımdaki yırtıklarda ise menisküsten yırtık kısmın çıkarıldığını, bu yöntemin de “menisektomi” olarak adlandırıldığını kaydetti. Us, iki yöntem arasındaki farkları şöyle anlattı:
“Menisküs tamirlerinin iyileşme süreci, menisektomi uygulanan hastalara göre daha uzundur. Hastanın ameliyattan sonra 6-8 hafta gibi uzun bir süre ayaklara yüklenmeden hareket etmesi gerekiyor. Menisektomi ise özellikle artroskopik olarak yapıldığında çok hızlı iyileşme süreci olan bir yöntem. Hastalar aynı gün içerisinde ayağa kalkabiliyor ve günlük hayatlarına kısa zamanda dönebiliyor. Bu yöntemle iş gücü kayıpları, ilaç ve pansuman ihtiyacı ve maddi kayıplar da en aza indirilmiş oluyor.”
Artroskopik ameliyatların diz eklemine iki ya da daha fazla delik açılmasıyla gerçekleştirildiğini belirten Prof. Dr. Ali Kemal Us, bu deliklerin birinden görüntü sağlayacak kamera ve ışık kaynağının, diğerinden ise muayene ve kesme aletlerinin sokulduğunu anlattı.
“AMELİYATTAN SONRA EGZERSİZ ÖNEMLİ”
Menisküs ameliyatı geçiren kişilerin egzersiz yapma konusunda özen göstermesi gerektiğini hatırlatan Us, ameliyatlı hastanın, sporcu da olsa normal vatandaş da olsa çok yoğun egzersizler uygulayarak kaslarını güçlendirmesi gerektiğini aktardı.
Menisküs yırtığına cerrahi müdahale yapılması gereken bir hastanın ameliyat istememesi halinde ise basit yırtıkların bile komplike yırtık şekline dönüşebileceğine ve diz ekleminde zamanla tahribata yol açabileceğine dikkati çeken Us, menisküs yırtığından dolayı ağrısı devam eden hastaların mutlaka bir ortopedi ve travmatoloji uzmanına başvurması gerektiğini sözlerine ekledi.
