Ülkemizden Avusturya'ya gelmek isteyen vatandaşlarımız vize almak zorundadırlar. Vize mevzuatı Yabancılar Polisi Yasası ile düzenlenmektedir. Ülkeye giriş vizeleri dört türlüdür.
1) A Vizesi : Havayolu ile;
2) B Vizesi: Avusturya ve diğer Schengen üyesi ülkelerden transit geçiş için verilmektedir.
3) C Vizesi: Avusturya'ya turistik amaçla gelecek vatandaşlarımızın Schengen vizesi olarak da adlandırılan turistik amaçlı C vizesi almaları gerekmektedir. Bu vize, Schengen üyesi tüm ülkelere seyahat hakkını tanır ve her yarıyıl için en fazla üç aylığına verilir.
4) D Vizesi : İş seyahatleri veya üç aydan fazla süreli ziyaretler için verilen oturma vizesi en fazla altı aylığına verilir ve veren ülkede ikamet etme, diğer Schengen üyesi ülkelerden ise en fazla beş gün süreli transit geçme hakkını tanır.
Yukarıda belirtilen vizeler Avusturya'nın ülkemizdeki temsilcilikleri tarafından verilir ve Avusturya'da uzatılamazlar. Bir yakınını ziyaret veya turistik gezi için Avusturya'ya geldikten sonra iş bulup çalışmak mümkün değildir.
Yeni Yasa'ya göre ikamet statüleri (Aufenthaltstitel) dört ana grupta toplanmıştır:
1) Oturma izni (Aufenthaltsbewilligung)
2) Yerleşim izni (Niederlassungsbewilligung)
3) Aile bireyleri izinleri (Familienangehöriger)
4) Daimi ikamet izni (Daueraufenthalt)
Yerleşme ve oturma izinleri pasaport üzerine damga şeklinde değil, ayrı bir kart olarak düzenlenecek ve kimlik belgesi görevi de görecektir.
Yerleşme ve oturma izinleri verme ve kartları düzenleme görevi belediyeler bünyesinde oluşturulan dairelere verilmiştir. Bu görevi Viyana Eyaletinde MA 20 Belediye Dairesi üstlenmiştir.
Yasası'nın 8. maddesine göre yerleşim izni çeşitleri
. Kilit işgücü yerleşme izni (Niederlassungsbewilligung-Schlüsselkraft): Kilit işgücü olarak yerleşme izni önce 18 ay süreyle verilir. Bu izin çalışma iznini de içerir. Eğer bu sürede toplam 12 ay kilit işgücü olarak çalışılırsa, uzatmada sınırsız yerleşme izni (Niederlassungsbewilligung-unbeschränkt) verilir. Yüksek öğrenimlerini Avusturya'da tamamlamış olan üniversite mezunları, kilit işgücü olma şartlarını yerine getirdiklerinde, kontenjana bağlı kalınmadan bu yerleşme iznini alabilirler.
. Çalışma hakkı vermeyen yerleşme izni (Niederlassungsbewilligung-ausgenommen Erwerbstätigkeit)
. Yabancıları Çalıştırma Yasası hükümlerine göre çalışma hakkı veren ve serbest çalışanlar için süreli yerleşme izni (Niederlassungsbewilligung-unbeschränkt)
. Yabancıları Çalıştırma Yasası hükümlerine göre çalışma hakkı veren serbest çalışanlar için süreli yerleşme izni (Niederlassungsbewilligung-beschränkt)
. Aile yakınlarına verilen (Avusturya vatandaşının ya da eşinin anne ve babası, büyükanne ve büyükbabası) çalışma hakkı tanımayan yerleşme izni (Niederlassungsbewilligung-Angehöriger)
. Aile bireyleri ikamet izni: Yabancıları Çalıştırma Yasası hükümlerine tabi olmayan aile bireylerine süreli yerleşme hakkı verir (Aufenthaltstitel-Familienangehöriger)
. Avrupa Topluluğu daimi ikamet yerleşim izni: Kartın geçerlilik süresinden bağımsız zaman sınırlaması olmayan ve çalışma izni tanıyan izin (Daueraufenthalt-EG)
. Aile bireyleri daimi ikamet izni: Kartın geçerlilik süresinden bağımsız zaman sınırlaması olmayan ve çalışma izni tanıyan izin (Daueraufenthalt- Familienangehöriger)
Yasası'nın 58. maddesine oturma izni çeşitleri:
Bu tür oturma izinleri belirli bir amaç ve süre için Avusturya'da ikamet edecek olanlara verilmektedir.
. Rotasyona tabi olarak çalışanlara verilen oturma izni: Çalışma Dairesi (AMS) belgesi gereklidir. (Rotationsarbeitskräfte)
. Firma temsilcisi oturma izni: Avusturya dışındaki bir firmadan yapılan sözleşme gereği Avusturya'ya belli bir işi yapmak üzere verilen Çalışma Dairesi (AMS) belgesi gerekiren ikamet izni (Betriebsentsandte)
. Serbest çalışanlar: yabancı elemanın sözleşme yapılmış belli bir işte çalışması (Selbständige)
. Sanatçılara verilen oturma izni (Künstler)
. Yüksek öğretim öğrencileri için oturma izni: Yabancıları Çalıştırma Yasası hükümlerine göre belli şartlara göre çalışma imkanı tanıyan izin
. Okul öğrencileri için oturma izni
. Bilimsel çalışma yapanlar- araştırmacılara verilen oturma izni
Yerleşme ve Oturma İzni Harç Bedelleri
Süreli ikamet izinleri için: 100 Avro
Daimi ikamet izinleri için: 150 Avro
Avrupa Topluluğu daimi ikamet yerleşim izni: 56 Avro
İkamet Statüsü Verilmesi İçin Genel Şartlar
Yerleşme ve İkamet Yasası'nın 11. maddesi gereğince yabancıya;
. Hakkında Avusturya'da veya diğer bir Avrupa Ekonomok Birliği üyesi ülkede oturma yasağı bulunması,
. Hakkında son oniki ayda alınmış sınır dışı kararı olması,
. Göstermelik evlilik yaptığının veya göstermelik evlat edinildiğinin tespit edilmesi,
. Oturma izni almadan geçirebileceği süreyi aşması,
durumlarında ikamet izni verilmez.
Yabancıya
. yabancının Avusturya'da yaşamasının kamu çıkarları ile çatışmaması, (kamu güvenliğini tehlikeye atması veya yabancının bir terör organizasyonu ile bağlantısının olduğunun veya içinde bulunduğu çevre sebebiyle terör faaliyetlerinde bulunmasının mümkün olduğunun tespit edilmesi kamu çıkarları ile çatışır)
. yeterli büyüklükte bir ikamet yeri gösterebilmesi,
. geçerli hastalık sigortası bulunması,
. yeterli gelirinin olması ve Avusturya'da yaşamasının kamu kurumlarına mali yük getirmemesi,
. ikamet izni verilmesi halinde Avusturya'nın diğer bir ülkeye karşı suçlu veya sorumlu duruma düşmemesi,
. entegrasyon sözleşmesi hükümlerini yerine getirmesi
halinde ikamet izni verilir. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi gereğince Aile birliğini korumak amacıyla, yukarıda belirtilen altı şarttan birinin veya bir kaçının yerine getirilememesi durumunda dahi ikamet izni verilir.
İkamet Statüsünün Geçerliliğini Yitirmesi
Yerleşme ve İkamet Yasası'nın 10. maddesi gereğince bir yabancının ikamet izni;
. yabancı için oturma yasağı getirilmesi veya yabancı hakkında sınır dışı kararının alınması
. Avrupa Topluluğu daimi ikamet yerleşim izni olmayan üçüncü ülke vatandaşı yabancının Avusturya'da yaşamadığının tespit edilmesi
. Avrupa Topluluğu daimi ikamet yerleşim izni olan üçüncü ülke vatandaşı yabancının altı seneden beri Avusturya'da yaşamadığının tespit edilmesi üzerine
geçerliliğini yitirir ve eğer izin pasaportunda bulunuyorsa pasaporta iznin artık geçerli olmadığına dair damga vurulur; izin kart şeklinde ise kart geri alınır.
GÖÇ KONTENJANI - KOTA (Einwanderungsquote)
Yerleşme ve İkamet Yasası'nın 13. maddesi gereğince Avusturya Federal Hükümeti her yıl ülkedeki iş piyasası gelişmeleri ile konut, okul ve sağlık hizmetlerindeki durumu dikkate alarak ve İşçi Odası, Çalışma Dairesi, Ticaret Odası gibi Kurumların görüşünü aldıktan sonra oluşan İçişleri Bakanlığı tavsiyesi üzerine ilk kez verilecek yerleşim izinlerinin sayısını belirlemektedir.
Göç kontenjanına tabi olarak Avusturya'ya gelebilecek yabancılar:
. Kilit işgüçleri ile aile bireyleri
. Avrupa Birliği üyesi bir diğer ülkede daimi yerleşim hakkı bulunanlar
. Bir işte çalışmadan devamlı Avusturya'da yerleşmek isteyen kişiler ve bu kişilerin aile bireyleri
. Avusturya'da üçüncü ülke vatandaşlarının (Avrupa Ekonomik Sahası ve AB ülkeleri vatandaşları hariç) aile birleşimi çerçevesinde gelecek aile bireyleri
Avrupa Ekonomik Sahası üyesi ülke vatandaşları ile Avusturya vatandaşlarının aile bireyleri kontenjana tabi olmadan Avusturya'ya yerleşebilirler.
ENTEGRASYON SÖZLEŞMESİ
01.01.2006 tarihinde yürürlüğe giren yeni yasa ile entegrasyon sözleşmesinin hükümleri korunmuş, ilave olarak Avusturya vatandaşlarının Avusturya'ya gelen aile bireylerine de bu sözleşme hükümlerine uyma zorunluluğu getirilmiştir.
Yabancılar Yeni Yerleşme ve İkamet Yasası'nın 14. maddesine göre
. 75 saatlik okuma yazma kursuna (Modül 1) ve
. 300 saatlik Almanca kursuna (Modül 2) devam etmekle mükelleftirler. Kurslarda dil eğitiminin yanında temel idari sistem ve ülkeyi tanıtıcı bilgiler de yer almaktadır.
Kursun iki sene içinde başarı ile tamamlanması halinde kurs ücretinin yarısı (750,- Avro) devlet tarafından karşılanır. Kursların 5 sene içinde tamamlanmaması halinde ilgili 200,- Avro idari para cezasına çarptırılır. Bu para cezası 01.01.2006 tarihinden sonra Avusturya'ya gelen yabancılar için geçerlidir. Ayrıca kursu tamamlanmamasi halinde, o kişi hakkında Avusturya toplumuna uyum sağlayabileceği hususunda ciddi kuşkuların oluşabileceği kendisine tebliğ edilir. Ayrıca 3 sene içinde kurslara başlanmaması ya da 5 sene içinde kursun tamamlanmaması ilgilinin oturma izninin iptali için yeter sebep sayılmaktadır.
Entegrasyon Sözleşmesi'nin kurslarla ilgili hükümlerinin yerine getirilmesinden
- Reşit olmayanlar,
- Yaşlılar ve resmi doktor raporu ile hastalığını belgeleyenler
- Avusturya'da iki yıl içinde sadece 12 ay kalacağını taahhüt edenler
- Kilit işgüçleri ve aile bireyleri,
- Yeterli derecede Almanca bilgisine sahip olduğunu kanıtlayan yabancılar
muaf tutulmuşlardır.
AİLE BİRLEŞİMİ
Türk Vatandaşlarının Aile Bireyleri
Avusturya'da Avrupa Ekonomik Sahası, Avrupa Birliği üyesi ülkeler vatandaşları ile Avusturya vatandaşlarının yabancı eşleri dışındaki yabancıların aile bireylerine ilk ikamet izni verilmesinde kota uygulanmaktadır.
Yabancıların aile birleşiminden yararlanacak olan aile bireyleri eş ve reşit olmamış (18 yaşını doldurmamış) bekar çocuklarını kapsamakta olup, bu kişilere ilk aşamada sınırlı yerleşme izni (Niederlassungsbewilligung-unbeschränkt) verilmektedir. Aile birleşimi çerçevesinde Avusturya'ya gelecek olan aile bireyleri entegrasyon sözleşmesi şartlarını yerine getirmek zorundadırlar. Bu kişilerin geliş tarihlerinden itibaren bir yıl geçtikten sonra yanına geldikleri kişinin sahip olduğu çalışma iznine eşit bir izni alma hakları vardır. Bir diğer deyişle, aile bireylerinin ülkeye giriş yaptıkları tarihten itibaren bir yıl sonra sınırsız yerleşme izni alabilmeleri yeni yasa ile mümkün hale getirilmiştir. Sınırsız yerleşme izni çalışma hakkını içermektedir.
Aile bireylerine beş yıl sonra aile bireyleri daimi ikamet izni verilir. (Daueraufenthalt- Familienangehöriger) Bu izin süresiz olmasına rağmen her beş yılda bir yenilenmesi gerekmektedir. Aile birleşimi yoluyla gelen aile bireylerine entegrasyon sözleşmesinin gereklerini yerine getirmedikleri takdirde daimi yerleşme izni verilmez.
Aile birleşimi için ilk başvuru kural olarak Avusturya'nın yurtdışı temsilciliklerine yapılır. Kişiler, vizesiz giriş yapma hakkında sahiplerse veya bir vize ile Avusturya'da bulunuyorlarsa aile birleşimi başvurusu Avusturya'da içinde de yapılabilmektedir. Bu durumdaki başvurular vize süresi içinde neticelenmediği takdirde, aile birleşiminden yararlanacak kişi veya kişiler başvurunun sonucunu kendi ülkelerinde beklemek zorundadırlar.
Avrupa Ekonomik Sahası üyesi ülke vatandaşlarının ve Avusturya vatandaşlarının yabancı uyruklu aile bireylerinin de yerleşim izni almaları gerekmektedir. Ancak bu iznin verilmesi kontenjana tabi değildir; söz konusu kişiler yerleşim özgürlüğü hakkına sahiptirler.
Avusturya Vatandaşlarının
a) Aile Bireyleri
Avusturya vatandaşlarının 18 yaşını doldurmamış bekar çocukları ve nikahlı eşleri kontenjana tabi olmadan aile bireyleri ikamet izni alma hakkınsa sahiptirler. Bu kişilere beş yıl sonra aile bireyleri daimi ikamet izni verilir. (Daueraufenthalt- Familienangehöriger). Bu izin süresiz olmasına rağmen her beş yılda bir yenilenmesi gerekmektedir. Eşler ve çocuklar geldikleri andan itibaren çalışabilmektedirler.
Aile birleşimi için ilk başvuru kural olarak Avusturya'nın yurtdışı temsilciliklerine yapılır. Kişiler, vizesiz giriş yapma hakkında sahiplerse veya bir vize ile Avusturya'da bulunuyorlarsa aile birleşimi başvurusu Avusturya'da içinde de yapılabilmektedir. Bu durumdaki başvurular vize süresi içinde neticelenmediği takdirde, aile birleşiminden yararlanacak kişi veya kişiler başvurunun sonucunu kendi ülkelerinde beklemek zorundadırlar.
Aile birleşimi yoluyla gelen Avusturya vatandaşlarının aile bireylerine de entegrasyon sözleşmesinin gereklerini yerine getirmedikleri takdirde daimi yerleşme izni verilmez.
b) Aile Yakınları
Avusturya vatandaşlarının aile yakınları kapsamına
- geçimleri getiren kişi tarafından karşılanan kendisinin ya da eşinin anne ve babası, büyükanne ve büyükbabası ile
- Diğer aile yakınları:
a) ülkelerinde geçimleri getirecek kişi tarafından karşılanan yetişkin çocuklar ve kardeşler
b) ülkelerinde getirecek kişi ile aynı hanede yaşamış yetişkin çocuklar ve kardeşler
c) sağlık problemi nedeniyle getirecek kişinin bakımına muhtaç olan kişiler
Yukarıda belirtilen çerçeve içinde gelen kişilere beş yıl sonra aile yakını daimi ikamet izni verilir. (Daueraufenthalt-Angehöriger). Bu izin süresiz olmasına rağmen her beş yılda bir yenilenmesi gerekmektedir ve çalışma hakkını kapsar.
Aile birleşimi için ilk başvuru kural olarak Avusturya'nın yurtdışı temsilciliklerine yapılır. Kişiler, vizesiz giriş yapma hakkında sahiplerse veya bir vize ile Avusturya'da bulunuyorlarsa aile birleşimi başvurusu Avusturya'da içinde de yapılabilmektedir. Bu durumdaki başvurular vize süresi içinde neticelenmediği takdirde, aile birleşiminden yararlanacak kişi veya kişiler başvurunun sonucunu kendi ülkelerinde beklemek zorundadırlar.
Aile birleşimi yoluyla gelen Avusturya vatandaşlarının aile bireylerine de entegrasyon sözleşmesinin gereklerini yerine getirmedikleri takdirde daimi yerleşme izni verilmez.
Göstermelik Evlilikler
Yeni yasa ile getirilen bir diğer uygulama da para karşılığı yabancının oturma müsaadesini almasına yönelik bir amaçla evlenen Avusturya vatandaşlarına bir seneye kadar hapis cezası öngörülmüş olmasıdır. Bu işlemi yaptığını itiraf edenler bu cezadan muaf tutulmuşlardır. Göstermelik evlilik yapıldığının tespit edilmiş olması oturma izninin iptali için yeter sebep sayılmaktadır.
Alinti:TC Viyana Büyükelciligi