Mevlana mesnevide derki:? Rahmet ağlamalara bağlıdır. Kul ağladı mı rahmet denizi dalgalanmaya başlar. Gönül darlığı mazlum âhından; ferahlık hizmetten doğar! ?
Insan bir yandan istek ve arzularına kavuşmayı ümit ederken, diğer yandan bu istek ve arzularına kavuşamamaktan dolayı korku duyar. Geleceği düşünmek ve geleceği ile ilgili kararlar almak, yalnızca insana özgü bir olgudur.
Ama insan, geleceğine iliþkin bir karar Alırken, kendini
güven içinde hissetmek ister.
Her iki durum da geleceğe yöneliktir ve insanın tutum ve davranışları üzerinde belirleyici bir rol oynar. Bu nedenle müminin temel duygularından birisi korku, diğeri de umuttur.
Âşık? In maşuk Karşısındaki Ruhi durumunu belirleyen ve davranışlarını etkileyen bu iki duygu; sevgiliden korkmayı ve O? Ndan ummayı öğretir. Umarken korkmak, korkarken ummak Âşık için bir nehir olur. Akar sevgiliye giden engin denizlere doğru. Ama yolcuyu harekete geçirecek ve yolda ilerlemeyi Sağlayacak bir şey olmalıdır. Bunun adı (haf) korkudur?
Fareler aslandan Korkmazlar, fakat kediden titrerler. Farelere hükmeden kedidir. O huyda olan insan şeklindeki mahlûklar da Allah'tan? Tan Korkmazlar. Fakat yüksek mevkilerde bulunanlardan, kuvvetli zalimden korkarlar zenginlerden. Allah? Tan gayrisinden korkmak fare gibi olmaktır. Allah? Tan korkmaya herkes layık değil. Misk saçan ceylanlar aslandan korkarlar. De kim ki aslandan korksun Ücret; o ancak kediden korkar. Hak güneşinin korkusu onlara layık değil. Allah? Tan korkmak büyük bir sereftir, büyük bir üstünlüktür. Ahmakların Rabbiyse kullardır. ? En büyük falanca derler.? Onun önünde eğilir, ona Minnet ederler. Onlar bu temiz kapıya layık değillerdir.? (Mesneviyi şeriften)
