- Gelire Endeksli Senetler'in (GES) satışı olarak da adlandırılan bu tür satışların ilk örneği Turgut Özal tarafından gerçekleştirilmişti. 1983 yılında köprü ve baraj gibi kamu gelirlerinin satışa çıkarılacağı açıklanmış, ilk gelir ortaklığı senedi Boğaziçi Köprüsü için 1984 yılında ihraç edilmişti. Bunu 1985'te Keban Barajı için çıkarılan gelir ortaklığı senedi izlemişti.
- Bu işlemin caiz olup olmaması hususunda alimlerin farklı görüşleri vardır. Bazılarına göre, Gelir Ortaklığı Senetlerinin sahibi, gerçekte ne tesisin mülkiyetine ne de gelirine ortaktır. Yani bu işlem ne satış ne de kiralama işlemidir. Çünkü senet sahibinin yatırdığı para, dönem sonunda tekrar kendisine iade edilecektir. Halbuki satış veya kiralamanın bedeli geri iade edilmez. Olsa, olsa bu –menfaat sağlayan- bir borçlanma akdidir.
O halde, GOS’ların alım-satımları “Her hangi bir borçlanma akdinin sağladığı şartlı menfaat faizdir” kaidesinin kapsamına girmekte ve dolayısıyla şer’an mahzurlu görülmektedir. Konunun içeriğini bilebildiğimiz kadarıyla, bu işlem İslam hukuku açısından sağlam bir temel dayanmamakta ve “menfaat sağlayan borç” akdine girmektedir.
Bununla beraber, çağdaş bazı alimlere göre, GOS işlemleri, bir mudarebe akdidir ve caizdir. Kimine göre de, bu işlem ne kanunî ne de fıkhî bir işleme benzemektedir. Dolayısıyla “eşyada asıl olan mubahlıktır” kaidesi gereğince bu da mubahtır/caizdir (krş. Abdulaziz Beki, İslam’da Modern Ticarî Meseleler, s.244-246).
- Edindiğimiz bilgiye göre İslami esaslara uygun "Gelir Ortaklığı Senetleri" adıyla yeni bir çalışma yapılmaktadır. Bu çalışma bittikten ve yürürlüğe girdikten sonra, içeriğine ve şartlarına göre helal olup olmadığı söylenebilir.
Kaynak:Sorularla islamiyet
