Filistin'de ulusal uzlaşıya az kaldı
Hamas'ın Siyasi Büro Şefi Yardımcısı Musa Ebu Merzuk, ''Fetih'in Kuruluş yıl dönümü kutlamalarının Gazze'de düzenlenmesi, ulusal uzlaşıya bir adım daha yaklaşıldığını gösteriyor'' dedi.
Hamas'ın Siyasi Büro Şefi Yardımcısı Musa Ebu Merzuk, ''Fetih'in Kuruluş yıl dönümü kutlamalarının Gazze'de düzenlenmesi, ulusal uzlaşıya bir adım daha yaklaşıldığını gösteriyor'' dedi. Gazze'de ya da Batı Şeria'da Fetih'in ya da Hamas'ın düzenlediği kongrelerde, Filistin milli mutabakatının sağlanması için baskı oluşturmak amacı taşıdıklarını belirten Merzuk, ''Uzlaşma isteği önceden Filistinli grupların isteğiydi, şimdi ise bu halkın isteği oldu. Zannediyorum ki, son kutlamalar iki taraf üzerinde de uzlaşının sağlanması açısından büyük bir baskı oluşturdu'' diye konuştu.
Merzuk'un, AA muhabirinin sorularına verdiği cevaplar şöyle:
Soru: Hamas'ın iktidara gelmesinden bu yana ilk defa Gazze'de düzenlenen Fetih'in kuruluş yıl dönümü kutlamalarının başarılı olmasının, iki hareket arasındaki uzlaşı çalışmalarına etkisi nedir?
Merzuk: Gazze'de ya da Batı Şeria'da Fetih'in ya da Hamas'ın düzenlediği kongrelerde amacımız Filistin uzlaşısının sağlanması için baskı oluşturmaktı. Uzlaşma isteği önceden Filistinli grupların isteğiydi, şimdi ise bu halkın isteği oldu. Zannediyorum ki, son kutlamalar iki taraf üzerinde de uzlaşının sağlanması açısından büyük bir baskı oluşturdu.
Soru: Kutlamaların başarılı olmasını Hamas'ın başarısı olarak adlandırmanızın sebebi nedir?
Merzuk: Başarıyı belirli bir gruba atfetmek mümkün değil ancak Hamas'ın sağladığı kolaylık sayesinde Fetih bu denli büyük bir katılımla kutlamaları gerçekleştirdi. Diğer grupların bu kutlamalara katılması da herkesin siyasi eylemlere katılma hakkının olduğu yönünde verilmiş güçlü bir mesajdı.
Soru: Fetih'in düzenlediği kutlamalar iki hareketin de kitleler bakımından eşit olduğu yönünde yorumlar yapılmasına neden oldu. Bu da bir hareketin diğerine üstün olmasının imkansız ve uzlaşının kaçınılmaz olduğunu gösteriyor. Bu yorumlara nasıl bakıyorsunuz?
Merzuk: Filistinli hiçbir grup Filistin'i tek başına idare edeceğini düşünmemelidir. Filistin'in idaresi için geniş tabanlı ulusal bir katılım gerekmektedir ama ulusal uzlaşının önündeki engel siyasi iradenin bu yönde yeterli itici gücü haiz olmamasıdır. Siyasiler kağıtları imzalıyorlar ancak bunlar fiile dökülmüyor, altına imza attığımız her şeyi uygulamış olsaydık uzlaşmada bu kadar geç kalmazdık.
Soru: Siyasi irade derken iki tarafı mı kastediyorsunuz?
Merzuk: Uzlaşıyla alakalı bütün dosyalar şu an Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'ın elinde. Bizler Filistin Kurtuluş Örgütü'nün (FKÖ) yeniden yapılandırılmasından ve Filistin grupları için bir çatı görevi görmesinden bahsediyoruz. Ulusal uzlaşının oluşması için bazı temeller üzerinde anlaşılması gerekiyor. Bunlar arasında FKÖ'nün yapılandırılması, Ulusal Konsey'de yapılacak seçimler, Gazze'deki ambargonun kırılması, yeniden imar edilmesi, insanların hayat şartlarının düzeltilmesi, Batı Şeria ile Gazze'nin Filistin Yönetimi ya da son haliyle ''Filistin Devleti'' çerçevesinde birleşmesi yer alıyor. Bunlar sağlanırsa Filistin halkının gerçek anlamda birliğinden söz edebiliriz. Abbas bu yönde adım atarsa parçalanmışlık halinin son bulduğunu ve yeni bir döneme geçtiğimizi ilan edebiliriz.
Hareket içindeki seçimler ve Arap baharıÂ*gerçeÄŸinin hareketin politikasına etkisi
Soru: Hamas içindeki seçimlere değinecek olursak, Meşal'in tekrar aday olmaması durumunda sizin şansınızın çok yüksek olduğu yönünde söylentiler var. Seçimlerden sonra daimi merkez Kahire'de mi olacak yoksa başka yere mi taşınacak? Ayrıca bölgedeki değişimler göz önünde bulundurulduğunda hareketin politikasında değişiklik olmasını bekliyor musunuz, bu konuda görüşleriniz nelerdir?
Merzuk: Bu konuda son söz hakkı hareketin organlarının ve Şura Meclisi'nindir. Hareketin daimi merkezi her zaman söylediğimiz gibi Filistin'dir ve inşallah bu merkez Kudüs'e taşınacaktır. Ancak liderlerin çoğu farklı ülkelerde yaşıyor, çünkü bu sürgünde olan Filistin halkının gerçeği. Hareketin politikasıyla ilgili olarak çok büyük bir değişim olacağını düşünmüyorum çünkü nihayetinde bu politikaları belirleyen hareketin organları olacak ve bu organlarda çok büyük bir değişiklik olmayacağı için politikalarda da büyük oranda bir değişiklik olmasını beklemiyorum.
Soru: Arap baharının olduğu ülkelerin çoğunda İslami eğilimli yönetimlerin iş başına gelmesi Hamas'ın lehine. Bu nedenle politikasını değiştirmesi gerekmez mi, ne dersiniz?
Merzuk: Bu iki senelik bir olay ve Hamas her zaman bu değişimlere paralel bir politika belirledi. Bölgedeki yeni oluşum henüz netlik kazanmadı. Bu oluşum netlik kazandığı zaman hareket şüphesiz ki ona göre tavır alacaktır.
Soru: Ürdün ile konfederasyon konusu yeniden gündeme geldi. Bazıları Filistin devletinin kurulmasından sonra konfederasyon kurulabileceğini söylüyor. Siz ne dersiniz?
Merzuk: Konfederasyon mevcut durumda fayda sağlamaz. Filistinli güçler Batı Şeria ve Gazze'de başkenti Kudüs olan bir Filistin devleti kurulması gerekliliği üzerinde anlaşmış durumda. Ürdün'le konfederasyon kurulması durumunda bağımsız bir devletin kurulması söz konusu olmaz ki, bu da Filistin'in siyasi konumuna büyük zarar verir. Filistin devletinin kurulması konusunda uzlaşma sağlandığı için konfederasyon konusunu devletin kurulmasından sonraya ertelememiz gerekiyor.
İsrail'le müzakereler ve direniş
Soru: İsrail'le olan müzakereler ve imzalanan anlaşmalar konusundaki tavrınızı değiştirecek misiniz? Hamas içinde İsrail'le müzakerede bulunmayı haram kabul eden ve bu nedenle de Abbas'ı kınayanlar var.
Merzuk: Bu helal ya da haram konusu değil. Hamas'ın direniş politikası ve İsrail'e karşı muamelesi değerlendirmeye tabi tutulacaktır ancak burada hareketin iktidara gelse de programını değiştirmeyeceğini söylemek istiyorum. Kendi programımızla iktidar yarışına girmeye karar verdik. Biz daha önce siyasi çözüm yolunu denedik ve hiçbir sonuç elde edemedik. Sanıyorum ki Hamas'ın izlediği yol, Filistin halkının razı olacağı ve haklarımızı geri alabileceğimiz yoldur.
Soru: Uluslararası camia sizi ve programınızı tanımasa bile mi?
Merzuk: Uluslararası camianın bir mesele üzerinde anlaştıkları görülmüş şey değil. Önceki yıllarda Amerikan hegemonyası vardı ve Gazze'ye ambargo uygulanmasına karar verdi. Sonra ABD, BM, AB ve uluslararası dörtlü bir araya gelip harekete direnişi bırakma ya da imzalanan anlaşmaları tanıma politikalarını dayatmaya çalıştılar ancak başarılı olamadılar. Biz bunların hepsine karşı çıktık ve başarılı olduk. Zannediyorum ki, şimdi herkes ambargo kararından pişmanlık duymaktadır.
Soru: Direnişten bahsediyorsunuz ama direniş sadece İsrail Gazze'ye saldırdığı zaman gün yüzüne çıkıyor. Müzakereleri de desteklemediğinizi söylüyorsunuz. Bunu nasıl yorumluyorsunuz?
''Hamas, direnişin en köklü program olduğunu herkese gösterdi''
Merzuk: Savaştan önce direnişten çokça bahsediliyordu. Savaştan sonraki sürecin ise bu soruya verilebilecek en büyük cevap olduğunu düşünüyorum. Çünkü Hamas direnişin en köklü program olduğunu herkese gösterdi. O nedenle Hamas'ın direniş hareketi olması ya da olmaması meselesini konuşmaya gerek yok diye düşünüyorum. Müzakerelere gelince, biz hiçbir zaman bunları onaylamadık ancak sustuğumuzda da Filistinlilerin menfaati için sustuk. Bu müzakerelerin bir sonuç getirmeyeceğini söylediğimizde de Filistin halkını düşünüyorduk.
Soru: Son dönemde Filistin Yönetimi'ni zayıf düşürüp Batı Şeria'da iktidara gelmeniz için İsrail tarafıyla gizli müzakereler yapıldığı yönünde söylentiler var. Bunu nasıl değerlendirirsiniz?
Merzuk: Bu tarz söylentilere cevap vermem gerektiğini düşünmüyorum. Yapılan müzakereleri tanımazken İsrail'le nasıl gizli görüşme yapabiliriz? Kendimizi, bir parçası gördüğümüz Batı Şeria'daki kardeşlerimizi zayıf düşürmek için mi?
Soru: Esed'in konuşmasında Filistinli makamları nankörlükle suçlaması ve onları da Suriye içindeki savaşa çekmeye çalışması konusunda ne düşünüyorsunuz?
Merzuk: Zannediyorum ki, Hamas'ın Suriye krizindeki tavrının Filistin halkı için en iyi tavır olduğunu herkes kabul etti. Diğer Filistinli gruplar da bu tavrı benimseyecektir.
Kaynak: AA
Hamas'ın Siyasi Büro Şefi Yardımcısı Musa Ebu Merzuk, ''Fetih'in Kuruluş yıl dönümü kutlamalarının Gazze'de düzenlenmesi, ulusal uzlaşıya bir adım daha yaklaşıldığını gösteriyor'' dedi.
Hamas'ın Siyasi Büro Şefi Yardımcısı Musa Ebu Merzuk, ''Fetih'in Kuruluş yıl dönümü kutlamalarının Gazze'de düzenlenmesi, ulusal uzlaşıya bir adım daha yaklaşıldığını gösteriyor'' dedi. Gazze'de ya da Batı Şeria'da Fetih'in ya da Hamas'ın düzenlediği kongrelerde, Filistin milli mutabakatının sağlanması için baskı oluşturmak amacı taşıdıklarını belirten Merzuk, ''Uzlaşma isteği önceden Filistinli grupların isteğiydi, şimdi ise bu halkın isteği oldu. Zannediyorum ki, son kutlamalar iki taraf üzerinde de uzlaşının sağlanması açısından büyük bir baskı oluşturdu'' diye konuştu.
Merzuk'un, AA muhabirinin sorularına verdiği cevaplar şöyle:
Soru: Hamas'ın iktidara gelmesinden bu yana ilk defa Gazze'de düzenlenen Fetih'in kuruluş yıl dönümü kutlamalarının başarılı olmasının, iki hareket arasındaki uzlaşı çalışmalarına etkisi nedir?
Merzuk: Gazze'de ya da Batı Şeria'da Fetih'in ya da Hamas'ın düzenlediği kongrelerde amacımız Filistin uzlaşısının sağlanması için baskı oluşturmaktı. Uzlaşma isteği önceden Filistinli grupların isteğiydi, şimdi ise bu halkın isteği oldu. Zannediyorum ki, son kutlamalar iki taraf üzerinde de uzlaşının sağlanması açısından büyük bir baskı oluşturdu.
Soru: Kutlamaların başarılı olmasını Hamas'ın başarısı olarak adlandırmanızın sebebi nedir?
Merzuk: Başarıyı belirli bir gruba atfetmek mümkün değil ancak Hamas'ın sağladığı kolaylık sayesinde Fetih bu denli büyük bir katılımla kutlamaları gerçekleştirdi. Diğer grupların bu kutlamalara katılması da herkesin siyasi eylemlere katılma hakkının olduğu yönünde verilmiş güçlü bir mesajdı.
Soru: Fetih'in düzenlediği kutlamalar iki hareketin de kitleler bakımından eşit olduğu yönünde yorumlar yapılmasına neden oldu. Bu da bir hareketin diğerine üstün olmasının imkansız ve uzlaşının kaçınılmaz olduğunu gösteriyor. Bu yorumlara nasıl bakıyorsunuz?
Merzuk: Filistinli hiçbir grup Filistin'i tek başına idare edeceğini düşünmemelidir. Filistin'in idaresi için geniş tabanlı ulusal bir katılım gerekmektedir ama ulusal uzlaşının önündeki engel siyasi iradenin bu yönde yeterli itici gücü haiz olmamasıdır. Siyasiler kağıtları imzalıyorlar ancak bunlar fiile dökülmüyor, altına imza attığımız her şeyi uygulamış olsaydık uzlaşmada bu kadar geç kalmazdık.
Soru: Siyasi irade derken iki tarafı mı kastediyorsunuz?
Merzuk: Uzlaşıyla alakalı bütün dosyalar şu an Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'ın elinde. Bizler Filistin Kurtuluş Örgütü'nün (FKÖ) yeniden yapılandırılmasından ve Filistin grupları için bir çatı görevi görmesinden bahsediyoruz. Ulusal uzlaşının oluşması için bazı temeller üzerinde anlaşılması gerekiyor. Bunlar arasında FKÖ'nün yapılandırılması, Ulusal Konsey'de yapılacak seçimler, Gazze'deki ambargonun kırılması, yeniden imar edilmesi, insanların hayat şartlarının düzeltilmesi, Batı Şeria ile Gazze'nin Filistin Yönetimi ya da son haliyle ''Filistin Devleti'' çerçevesinde birleşmesi yer alıyor. Bunlar sağlanırsa Filistin halkının gerçek anlamda birliğinden söz edebiliriz. Abbas bu yönde adım atarsa parçalanmışlık halinin son bulduğunu ve yeni bir döneme geçtiğimizi ilan edebiliriz.
Hareket içindeki seçimler ve Arap baharıÂ*gerçeÄŸinin hareketin politikasına etkisi
Soru: Hamas içindeki seçimlere değinecek olursak, Meşal'in tekrar aday olmaması durumunda sizin şansınızın çok yüksek olduğu yönünde söylentiler var. Seçimlerden sonra daimi merkez Kahire'de mi olacak yoksa başka yere mi taşınacak? Ayrıca bölgedeki değişimler göz önünde bulundurulduğunda hareketin politikasında değişiklik olmasını bekliyor musunuz, bu konuda görüşleriniz nelerdir?
Merzuk: Bu konuda son söz hakkı hareketin organlarının ve Şura Meclisi'nindir. Hareketin daimi merkezi her zaman söylediğimiz gibi Filistin'dir ve inşallah bu merkez Kudüs'e taşınacaktır. Ancak liderlerin çoğu farklı ülkelerde yaşıyor, çünkü bu sürgünde olan Filistin halkının gerçeği. Hareketin politikasıyla ilgili olarak çok büyük bir değişim olacağını düşünmüyorum çünkü nihayetinde bu politikaları belirleyen hareketin organları olacak ve bu organlarda çok büyük bir değişiklik olmayacağı için politikalarda da büyük oranda bir değişiklik olmasını beklemiyorum.
Soru: Arap baharının olduğu ülkelerin çoğunda İslami eğilimli yönetimlerin iş başına gelmesi Hamas'ın lehine. Bu nedenle politikasını değiştirmesi gerekmez mi, ne dersiniz?
Merzuk: Bu iki senelik bir olay ve Hamas her zaman bu değişimlere paralel bir politika belirledi. Bölgedeki yeni oluşum henüz netlik kazanmadı. Bu oluşum netlik kazandığı zaman hareket şüphesiz ki ona göre tavır alacaktır.
Soru: Ürdün ile konfederasyon konusu yeniden gündeme geldi. Bazıları Filistin devletinin kurulmasından sonra konfederasyon kurulabileceğini söylüyor. Siz ne dersiniz?
Merzuk: Konfederasyon mevcut durumda fayda sağlamaz. Filistinli güçler Batı Şeria ve Gazze'de başkenti Kudüs olan bir Filistin devleti kurulması gerekliliği üzerinde anlaşmış durumda. Ürdün'le konfederasyon kurulması durumunda bağımsız bir devletin kurulması söz konusu olmaz ki, bu da Filistin'in siyasi konumuna büyük zarar verir. Filistin devletinin kurulması konusunda uzlaşma sağlandığı için konfederasyon konusunu devletin kurulmasından sonraya ertelememiz gerekiyor.
İsrail'le müzakereler ve direniş
Soru: İsrail'le olan müzakereler ve imzalanan anlaşmalar konusundaki tavrınızı değiştirecek misiniz? Hamas içinde İsrail'le müzakerede bulunmayı haram kabul eden ve bu nedenle de Abbas'ı kınayanlar var.
Merzuk: Bu helal ya da haram konusu değil. Hamas'ın direniş politikası ve İsrail'e karşı muamelesi değerlendirmeye tabi tutulacaktır ancak burada hareketin iktidara gelse de programını değiştirmeyeceğini söylemek istiyorum. Kendi programımızla iktidar yarışına girmeye karar verdik. Biz daha önce siyasi çözüm yolunu denedik ve hiçbir sonuç elde edemedik. Sanıyorum ki Hamas'ın izlediği yol, Filistin halkının razı olacağı ve haklarımızı geri alabileceğimiz yoldur.
Soru: Uluslararası camia sizi ve programınızı tanımasa bile mi?
Merzuk: Uluslararası camianın bir mesele üzerinde anlaştıkları görülmüş şey değil. Önceki yıllarda Amerikan hegemonyası vardı ve Gazze'ye ambargo uygulanmasına karar verdi. Sonra ABD, BM, AB ve uluslararası dörtlü bir araya gelip harekete direnişi bırakma ya da imzalanan anlaşmaları tanıma politikalarını dayatmaya çalıştılar ancak başarılı olamadılar. Biz bunların hepsine karşı çıktık ve başarılı olduk. Zannediyorum ki, şimdi herkes ambargo kararından pişmanlık duymaktadır.
Soru: Direnişten bahsediyorsunuz ama direniş sadece İsrail Gazze'ye saldırdığı zaman gün yüzüne çıkıyor. Müzakereleri de desteklemediğinizi söylüyorsunuz. Bunu nasıl yorumluyorsunuz?
''Hamas, direnişin en köklü program olduğunu herkese gösterdi''
Merzuk: Savaştan önce direnişten çokça bahsediliyordu. Savaştan sonraki sürecin ise bu soruya verilebilecek en büyük cevap olduğunu düşünüyorum. Çünkü Hamas direnişin en köklü program olduğunu herkese gösterdi. O nedenle Hamas'ın direniş hareketi olması ya da olmaması meselesini konuşmaya gerek yok diye düşünüyorum. Müzakerelere gelince, biz hiçbir zaman bunları onaylamadık ancak sustuğumuzda da Filistinlilerin menfaati için sustuk. Bu müzakerelerin bir sonuç getirmeyeceğini söylediğimizde de Filistin halkını düşünüyorduk.
Soru: Son dönemde Filistin Yönetimi'ni zayıf düşürüp Batı Şeria'da iktidara gelmeniz için İsrail tarafıyla gizli müzakereler yapıldığı yönünde söylentiler var. Bunu nasıl değerlendirirsiniz?
Merzuk: Bu tarz söylentilere cevap vermem gerektiğini düşünmüyorum. Yapılan müzakereleri tanımazken İsrail'le nasıl gizli görüşme yapabiliriz? Kendimizi, bir parçası gördüğümüz Batı Şeria'daki kardeşlerimizi zayıf düşürmek için mi?
Soru: Esed'in konuşmasında Filistinli makamları nankörlükle suçlaması ve onları da Suriye içindeki savaşa çekmeye çalışması konusunda ne düşünüyorsunuz?
Merzuk: Zannediyorum ki, Hamas'ın Suriye krizindeki tavrının Filistin halkı için en iyi tavır olduğunu herkes kabul etti. Diğer Filistinli gruplar da bu tavrı benimseyecektir.
Kaynak: AA
