Yunanistan'da 6 Mayıs Pazar günü yapılacak erken genel seçimlerden, Yeni Demokrasi Partisi'nin (ND) başta geldiği bir koalisyon hükümetinin çıkması bekleniyor.
İçişleri Bakanlığı, 32 partinin seçime katılacağını, yeni 359 bin 959 kişi ile birlikte ülkedeki seçmen sayısının 9 milyon 850 bin 802 olduğunu duyurdu.
Ekonomik durgunluğun 5. yılında borç yüklü ülkede işsizlik ve ücret kesintilerinin altında büyük bedel ödeyen halkın, sandığa siyasileri cezalandırmak için gitmesi bekleniyor.
Ülkeyi yaklaşık 40 yıldır dönüşümlü olarak tek başlarına yöneten iki büyük parti ND ve Panhelenik Sosyalist Hareket PASOK'un ekonomik krizle mücadele yöntemleri nedeniyle halk desteğini büyük ölçüde kaybettiği anketlere de yansıdı.
Ülkenin AB ve IMF gibi uluslararası kreditörleriyle imzaladığı sert kemer sıkma önlemlerini içeren ikinci borç anlaşması (memorandum), memorandum yanlısı iki parti PASOK ve ND'nin tek başına iktidar olmasının önünde büyük engel oluşturuyor.
Siyasilerin, memorandumun yükümlülüklerine uyulması gerekliliği ile halkın buna tepkisi arasındaki dar manevra alanına sıkıştığı ülkede, seçim kampanyaları da sessizce yürütülüyor.
Sol ve sağdaki diğer partilerin memorandum karşıtlarının oylarını beklediği ülkede son kamuoyu araştırmaları, geçen seçimlerde oyların yaklaşık yüzde 78'ini toplayan ND ve PASOK'un bu kez yüzde 40'ı güçlükle aştığını gösterdi.
Anketlerin kamuoyuna açıklanması yasağı öncesi yapılan son araştırmalar, PASOK ve ND ile parlamentoda çoğunluğu elde edebilecek. KAPPA şirketinin anketi 10 kadar siyasi partinin parlamentoya gireceğini, ND'nin yüzde 25.5 oyla, yüzde 19.1 oya sahip PASOK'un önünde seçimi kazanacağını ortaya koydu.
Toplamda oyların yüzde 45'ini almalarıyla iki partinin 300 sandalyeli parlamentoda 170 sandalye ile çoğunluğu sağlayabileceklerini gösteren ankete göre, iki büyük partiyi Yunanistan Komünist Partisi (KKE) yüzde 10.6, Radikal Sol Koalisyon (SYRIZA) yüzde 9.1, Bağımsız Yunanlılar yüzde 7.7, Demokratik Sol (DIMAR) yüzde 5.4, aşırı sağcı Altın Şafak yüzde 5.2, Ortodoks Halk Partisi (LAOS) yüzde 4, Demokratik İttifak yüzde 3.8 ve Çevreci Yeşiller yüzde 3.6 ile takip etti.
Seçim söylemlerinde ND lideri Antonis Samaras, borç yüklü ülkeyi bu noktaya getiren PASOK ile koalisyonu reddetmesine rağmen, PASOK lideri Evangelos Venizelos ND ile koalisyona açık kapı bıraktı.
Seçim sonrası anlaşmazlıkların hükümetin kurulamaması riski ile olası bir siyasi kriz getirmesinden korkuluyor. Anayasa'ya göre, bir ay içerisinde hükümetin kurulamaması durumunda, Haziran'da yeniden seçime gidilecek.
Memorandum karşıtı sol partiler ise görüş ayrılıkları nedeniyle kendi aralarında bir koalisyon oluşturamıyor.
Seçim kampanyalarında gündem ekonomi
Kamu borcunun yaklaşık 400 milyar Avro'yu bulduğu ülkede siyasi partilerin seçim kampanyalarına da, ülke ekonomisi ve imzalanan ikinci memorandum çerçevesindeki kemer sıkma önlemleri damgasını vurdu.
Siyasi partiler, özellikle gençler arasında yüzde 50'yi bulan işsizlik oranına dikkat çekerek, büyüme odaklı bir ekonomi oluşturacakları vaatlerinde bulunuyor.
Seçim sonrası troyka heyetinin geleceği ve 11,5 milyar avroluk kesintinin nereden yapılacağının belirleneceği ülkede, PASOK ve ND'nin desteği ile Kasım ayında oluşturulan geçici işbirliği hükümetinin teknokrat Başbakanı Lukas Papadimos ise yeni hükümete ülkenin avro bölgesindeki geleceğini korumak için reformlara bağlı kalması ve yükümlülüklerini yerine getirmesi vasiyetinde bulundu.
İkinci borç anlaşması öncesi PASOK eski lideri Yorgo Papandreu ve ND lideri Antonis Samaras, memorandumu seçim sonrası da uygulayacaklarına dair yazılı taahhütlerini AB'ye iletmişti ancak oylarını artırdıkları görülen küçük partiler memoranduma karşı çıkıyor.
Papadimos hükümetinin Maliye Bakanlığını da yapan PASOK lideri Venizelos, seçim söylemlerinde Haziran ayında ek emlak vergilerini de kapsayan dayanışma vergilerinin kademeli olarak kaldırılması ve KDV'nin indirimi sözünü verdi. ND lideri Samaras ise, kurumsal vergilerin düşürülmesini vaat ederek büyümeye dayalı istihdama katkıda bulunacak köklü bir değişime vurgu yaptı. "Herşeyi değiştireceğiz" diyen Samaras, özelleştirilecek ne varsa özelleştireceklerini söyledi.
Ekonomik krizle mücadelede yapılan kesintilere karşı olan halktan aldığı desteği artırdığı görülen sol partiler ise ND ve PASOK'un seçim söylemlerinin ikinci memorandumun Yunanca çevirisinden ibaret olduğuna işaret ediyor.
Radikal Sol Koalisyon SYRIZA lideri Alexis Tsipras'ın, solda memorandum karşıtı bir koalisyon teklifi Yunanistan Komünist Partisi KKE lideri Aleka Papariga tarafından kabul görmedi.
Ülkenin avro bölgesi ve AB'den çıkmasını savunan KKE lideri Papariga, iktidar için işbirliğinin blöf olarak niteledi.
Gamalı haç parlamentoya girebilir
Anketlerde yabancı düşmanlığı ile bilinen ırkçı Altın Şafak (Hrisi Avgi) örgütünün yüzde 3 barajını aşarak parlamentoya gireceğinin görülmesi siyasiler arasında da tartışma konusu oldu.
Bazı siyasi parti liderleri üyelerinin yabancı ve göçmenlere saldırılarıyla tanınan Altın Şafak adaylarının parlamentoya girmesi halinde yeniden seçime gidilmesini isteyeceklerini belirtiyor.
Altın Şafak'ın parlamentoya girmesi durumunda gamalı haçlı bayrakları da girişte dalgalanacak.
Diğer yandan ülkedeki seçim kampanyalarının değişmez konusu da yasadışı göçle mücadele oldu. PASOK'lu Vatandaşı Koruma Bakanı Mihalis Hrisohoidis, Brüksel'de yaptığı temaslarda, Türkiye'nin geri kabul anlaşmasını imzalaması gerektiğini kaydetti.
PASOK lideri Venizelos ise AB sınır koruma ajansı FRONTEX'in sınırın Türkiye tarafı ve Türkiye'nin doğu sınırında da görev yapması gerektiğini savundu.
Bu arada ülkede tutuklanan yasadışı göçmenler için oluşturulan Göçmen Kabul Merkezlerinin ilki de açıldı.
Ayasofya da seçim kampanyasında
Siyasi partilerin seçim kampanyalarında, Türk-Yunan ilişkileri belirgin bir şekilde yer almazken, ND'nin televizyonlarda yayınlanan bir reklam spotunda Ayasofya Camii'nin görüntüsüne yer vermesi, Yunan medyasının bazı kesimleri tarafından tepkiyle karşılandı.
ND'nin seçim kampanyasında başka bir ülke sınırları dahilinde bulunan bir yeri kullanmasının "ihtiraslar doğuran yanlış bir seçim olduğu ve şaşkınlıkla karşılandığı" belirtilen haberlerde, "Ayasofya, bugüne kadar milliyetçiliğin ve soydaşları kurtarma anlayışının sürdürülmesi amacıyla aşırı sağ partiler tarafından iletişim amaçlı olarak kullanıldı. ND'nin bu siyasi yanlışı Antonis Samaras'ın Megalo İdeacılığını ve soydaşlarını bağımsızlığa kavuşturma arzusunu kanıtlıyor" yorumunda bulunuldu.
Yaklaşık 10 dakika süren ve Yunanistan'ın kurtuluş savaşındaki milli kahramanlarının ve dini sembollerin gösterildiği spotta, bir ara Ayasofya ekrana geliyor ve şu sözler duyuluyor:
"Dostum, bizim nasıl taşlarla, kanla, ateşle inşa ettiğimizi, hayal kurduğumuzu ve şarkı söylediğimizi hiçbir zaman hissetmemiş olanlar bırakın bizim hayalperest olduğumuzu söylesinler."
Türkiye ile ilgili söylemlerde değişiklik yok
PASOK lideri Evangelos Venizelos, düzenlediği basın toplantısında, Türkiye'nin enerji alanında Ege ve Doğu Akdenizde attığı adımlarla ilgili soru üzerine, Yunanistan'ın egemenlik haklarının tartışılamaz olduğunu belirterek, bu hakların münhasır ekonomik bölgesinin (MEB) belirlenmesi de dahil uluslararası kanunlara uygun şekilde uygulandığını vurguladı.
Venizelos Türkiye'ye mesajının iyi komşuluk ilişkileri barış ekonomik büyüme için işbirliği ve uluslararası kanunlara bağlılık olduğunu kaydetti.
Türk adaylar
Bu seçimlerde, 2009 seçimlerinde olduğu gibi parlamentoya 2 milletvekili göndermesi beklenen Batı Trakya'da Türk azınlığından İskeçe ve Gümülcine'den ikisi kadın 18 Türk aday katılıyor.
Ülkenin en büyük iki partisi olan Yeni Demokrasi Partisi (ND) ile PASOK'un Rodop ve İskeçe şehirlerindeki 5 kişilik seçim listelerinde ikişer, diğer partilerde ise birer Türk aday bulunuyor.
Türk nüfusun azaldığı Meriç (Evros) bölgesinde ise Türk milletvekili adayı bulunmuyor.
Çeşitli partilerin aday listelerinde yer alan Türk adaylar, 38 yıldan beri ülkeyi yöneten en büyük iki siyasi parti olan PASOK ve Yeni Demokrasi Partisi'nin (ND) seçmen desteğinde büyük gerilemelerin yaşandığı belirsiz bir siyasi ortamda seçilme mücadelesi veriyor.
Adaylar arasında Rodop PASOK milletvekili adayı Ahmet Hacıosman, Dora Bakoyanni'nin başkanı olduğu Demokratik İttifak (DİSİ) partisinin milletvekili adayı avukat İlhan Ahmet, İskeçe PASOK milletvekili adayı doktor Burhan Baran, Sol İttifak SYRIZA partisi adayı Hüseyin Zeybek ve DİSİ partisi adayı Dr. Türkeş Hacımemiş bulunuyor.
İçişleri Bakanlığı, 32 partinin seçime katılacağını, yeni 359 bin 959 kişi ile birlikte ülkedeki seçmen sayısının 9 milyon 850 bin 802 olduğunu duyurdu.
Ekonomik durgunluğun 5. yılında borç yüklü ülkede işsizlik ve ücret kesintilerinin altında büyük bedel ödeyen halkın, sandığa siyasileri cezalandırmak için gitmesi bekleniyor.
Ülkeyi yaklaşık 40 yıldır dönüşümlü olarak tek başlarına yöneten iki büyük parti ND ve Panhelenik Sosyalist Hareket PASOK'un ekonomik krizle mücadele yöntemleri nedeniyle halk desteğini büyük ölçüde kaybettiği anketlere de yansıdı.
Ülkenin AB ve IMF gibi uluslararası kreditörleriyle imzaladığı sert kemer sıkma önlemlerini içeren ikinci borç anlaşması (memorandum), memorandum yanlısı iki parti PASOK ve ND'nin tek başına iktidar olmasının önünde büyük engel oluşturuyor.
Siyasilerin, memorandumun yükümlülüklerine uyulması gerekliliği ile halkın buna tepkisi arasındaki dar manevra alanına sıkıştığı ülkede, seçim kampanyaları da sessizce yürütülüyor.
Sol ve sağdaki diğer partilerin memorandum karşıtlarının oylarını beklediği ülkede son kamuoyu araştırmaları, geçen seçimlerde oyların yaklaşık yüzde 78'ini toplayan ND ve PASOK'un bu kez yüzde 40'ı güçlükle aştığını gösterdi.
Anketlerin kamuoyuna açıklanması yasağı öncesi yapılan son araştırmalar, PASOK ve ND ile parlamentoda çoğunluğu elde edebilecek. KAPPA şirketinin anketi 10 kadar siyasi partinin parlamentoya gireceğini, ND'nin yüzde 25.5 oyla, yüzde 19.1 oya sahip PASOK'un önünde seçimi kazanacağını ortaya koydu.
Toplamda oyların yüzde 45'ini almalarıyla iki partinin 300 sandalyeli parlamentoda 170 sandalye ile çoğunluğu sağlayabileceklerini gösteren ankete göre, iki büyük partiyi Yunanistan Komünist Partisi (KKE) yüzde 10.6, Radikal Sol Koalisyon (SYRIZA) yüzde 9.1, Bağımsız Yunanlılar yüzde 7.7, Demokratik Sol (DIMAR) yüzde 5.4, aşırı sağcı Altın Şafak yüzde 5.2, Ortodoks Halk Partisi (LAOS) yüzde 4, Demokratik İttifak yüzde 3.8 ve Çevreci Yeşiller yüzde 3.6 ile takip etti.
Seçim söylemlerinde ND lideri Antonis Samaras, borç yüklü ülkeyi bu noktaya getiren PASOK ile koalisyonu reddetmesine rağmen, PASOK lideri Evangelos Venizelos ND ile koalisyona açık kapı bıraktı.
Seçim sonrası anlaşmazlıkların hükümetin kurulamaması riski ile olası bir siyasi kriz getirmesinden korkuluyor. Anayasa'ya göre, bir ay içerisinde hükümetin kurulamaması durumunda, Haziran'da yeniden seçime gidilecek.
Memorandum karşıtı sol partiler ise görüş ayrılıkları nedeniyle kendi aralarında bir koalisyon oluşturamıyor.
Seçim kampanyalarında gündem ekonomi
Kamu borcunun yaklaşık 400 milyar Avro'yu bulduğu ülkede siyasi partilerin seçim kampanyalarına da, ülke ekonomisi ve imzalanan ikinci memorandum çerçevesindeki kemer sıkma önlemleri damgasını vurdu.
Siyasi partiler, özellikle gençler arasında yüzde 50'yi bulan işsizlik oranına dikkat çekerek, büyüme odaklı bir ekonomi oluşturacakları vaatlerinde bulunuyor.
Seçim sonrası troyka heyetinin geleceği ve 11,5 milyar avroluk kesintinin nereden yapılacağının belirleneceği ülkede, PASOK ve ND'nin desteği ile Kasım ayında oluşturulan geçici işbirliği hükümetinin teknokrat Başbakanı Lukas Papadimos ise yeni hükümete ülkenin avro bölgesindeki geleceğini korumak için reformlara bağlı kalması ve yükümlülüklerini yerine getirmesi vasiyetinde bulundu.
İkinci borç anlaşması öncesi PASOK eski lideri Yorgo Papandreu ve ND lideri Antonis Samaras, memorandumu seçim sonrası da uygulayacaklarına dair yazılı taahhütlerini AB'ye iletmişti ancak oylarını artırdıkları görülen küçük partiler memoranduma karşı çıkıyor.
Papadimos hükümetinin Maliye Bakanlığını da yapan PASOK lideri Venizelos, seçim söylemlerinde Haziran ayında ek emlak vergilerini de kapsayan dayanışma vergilerinin kademeli olarak kaldırılması ve KDV'nin indirimi sözünü verdi. ND lideri Samaras ise, kurumsal vergilerin düşürülmesini vaat ederek büyümeye dayalı istihdama katkıda bulunacak köklü bir değişime vurgu yaptı. "Herşeyi değiştireceğiz" diyen Samaras, özelleştirilecek ne varsa özelleştireceklerini söyledi.
Ekonomik krizle mücadelede yapılan kesintilere karşı olan halktan aldığı desteği artırdığı görülen sol partiler ise ND ve PASOK'un seçim söylemlerinin ikinci memorandumun Yunanca çevirisinden ibaret olduğuna işaret ediyor.
Radikal Sol Koalisyon SYRIZA lideri Alexis Tsipras'ın, solda memorandum karşıtı bir koalisyon teklifi Yunanistan Komünist Partisi KKE lideri Aleka Papariga tarafından kabul görmedi.
Ülkenin avro bölgesi ve AB'den çıkmasını savunan KKE lideri Papariga, iktidar için işbirliğinin blöf olarak niteledi.
Gamalı haç parlamentoya girebilir
Anketlerde yabancı düşmanlığı ile bilinen ırkçı Altın Şafak (Hrisi Avgi) örgütünün yüzde 3 barajını aşarak parlamentoya gireceğinin görülmesi siyasiler arasında da tartışma konusu oldu.
Bazı siyasi parti liderleri üyelerinin yabancı ve göçmenlere saldırılarıyla tanınan Altın Şafak adaylarının parlamentoya girmesi halinde yeniden seçime gidilmesini isteyeceklerini belirtiyor.
Altın Şafak'ın parlamentoya girmesi durumunda gamalı haçlı bayrakları da girişte dalgalanacak.
Diğer yandan ülkedeki seçim kampanyalarının değişmez konusu da yasadışı göçle mücadele oldu. PASOK'lu Vatandaşı Koruma Bakanı Mihalis Hrisohoidis, Brüksel'de yaptığı temaslarda, Türkiye'nin geri kabul anlaşmasını imzalaması gerektiğini kaydetti.
PASOK lideri Venizelos ise AB sınır koruma ajansı FRONTEX'in sınırın Türkiye tarafı ve Türkiye'nin doğu sınırında da görev yapması gerektiğini savundu.
Bu arada ülkede tutuklanan yasadışı göçmenler için oluşturulan Göçmen Kabul Merkezlerinin ilki de açıldı.
Ayasofya da seçim kampanyasında
Siyasi partilerin seçim kampanyalarında, Türk-Yunan ilişkileri belirgin bir şekilde yer almazken, ND'nin televizyonlarda yayınlanan bir reklam spotunda Ayasofya Camii'nin görüntüsüne yer vermesi, Yunan medyasının bazı kesimleri tarafından tepkiyle karşılandı.
ND'nin seçim kampanyasında başka bir ülke sınırları dahilinde bulunan bir yeri kullanmasının "ihtiraslar doğuran yanlış bir seçim olduğu ve şaşkınlıkla karşılandığı" belirtilen haberlerde, "Ayasofya, bugüne kadar milliyetçiliğin ve soydaşları kurtarma anlayışının sürdürülmesi amacıyla aşırı sağ partiler tarafından iletişim amaçlı olarak kullanıldı. ND'nin bu siyasi yanlışı Antonis Samaras'ın Megalo İdeacılığını ve soydaşlarını bağımsızlığa kavuşturma arzusunu kanıtlıyor" yorumunda bulunuldu.
Yaklaşık 10 dakika süren ve Yunanistan'ın kurtuluş savaşındaki milli kahramanlarının ve dini sembollerin gösterildiği spotta, bir ara Ayasofya ekrana geliyor ve şu sözler duyuluyor:
"Dostum, bizim nasıl taşlarla, kanla, ateşle inşa ettiğimizi, hayal kurduğumuzu ve şarkı söylediğimizi hiçbir zaman hissetmemiş olanlar bırakın bizim hayalperest olduğumuzu söylesinler."
Türkiye ile ilgili söylemlerde değişiklik yok
PASOK lideri Evangelos Venizelos, düzenlediği basın toplantısında, Türkiye'nin enerji alanında Ege ve Doğu Akdenizde attığı adımlarla ilgili soru üzerine, Yunanistan'ın egemenlik haklarının tartışılamaz olduğunu belirterek, bu hakların münhasır ekonomik bölgesinin (MEB) belirlenmesi de dahil uluslararası kanunlara uygun şekilde uygulandığını vurguladı.
Venizelos Türkiye'ye mesajının iyi komşuluk ilişkileri barış ekonomik büyüme için işbirliği ve uluslararası kanunlara bağlılık olduğunu kaydetti.
Türk adaylar
Bu seçimlerde, 2009 seçimlerinde olduğu gibi parlamentoya 2 milletvekili göndermesi beklenen Batı Trakya'da Türk azınlığından İskeçe ve Gümülcine'den ikisi kadın 18 Türk aday katılıyor.
Ülkenin en büyük iki partisi olan Yeni Demokrasi Partisi (ND) ile PASOK'un Rodop ve İskeçe şehirlerindeki 5 kişilik seçim listelerinde ikişer, diğer partilerde ise birer Türk aday bulunuyor.
Türk nüfusun azaldığı Meriç (Evros) bölgesinde ise Türk milletvekili adayı bulunmuyor.
Çeşitli partilerin aday listelerinde yer alan Türk adaylar, 38 yıldan beri ülkeyi yöneten en büyük iki siyasi parti olan PASOK ve Yeni Demokrasi Partisi'nin (ND) seçmen desteğinde büyük gerilemelerin yaşandığı belirsiz bir siyasi ortamda seçilme mücadelesi veriyor.
Adaylar arasında Rodop PASOK milletvekili adayı Ahmet Hacıosman, Dora Bakoyanni'nin başkanı olduğu Demokratik İttifak (DİSİ) partisinin milletvekili adayı avukat İlhan Ahmet, İskeçe PASOK milletvekili adayı doktor Burhan Baran, Sol İttifak SYRIZA partisi adayı Hüseyin Zeybek ve DİSİ partisi adayı Dr. Türkeş Hacımemiş bulunuyor.
