1945 yılında Adapazarı'nda doğdu. İlk ve orta öğrenimini Emirler Köyü İlkokulu, Adapazarı Ortaokulu ve İstanbul Vefa Lisesi'nde tamamladı. 1970 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümünden mezun oldu.
İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü'nde 1986 yılında Yüksek Lisans, 1989 yılında Doktora öğrenimlerini tamamladı. 1991 yılında Doçent ünvanı aldı. Sakarya Üniversitesi'nde Tarih Bölümü Kurucu Başkanlığı, Kocaeli Üniversitesi'nde Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Bölümü Başkanlığı, Atatürk İlkeleri ve Devrimleri Araştırma Merkezi Müdürlüğü görevlerini yürüttü. 1996 yılından itibaren İstanbul Üniversitesi'nde çalışmaya başladı ve 1998 yılı başında Profesörlüğe yükseldi.
'
Halen Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü Öğretim Üyesi olarak Yüksek Lisans ve Doktora dersleri vermekte, tez çalışmaları yönetmektedir.
Sabahattin Özel kuruluşundan itibaren Türk Silahlı Kuvvetleri Atatürk Araştırma ve Eğitim Merkezi (ATAREM) I.Devre Genel Kurul Üyesi olarak görev yapmış, bu süre içinde Türk Silahlı Kuvvetleri'nin muhtelif birimlerinde Atatürkçülük Konferansları vermiştir.
Yine 1998 yılından bu yana Deniz Harp Okulu öğretim üyeliği, 2004 yılından itibaren de Türk Askeri Tarih Komisyonu genel kurul üyeliği görevlerini yürütmekte, ayrıca Harp Akademileri'nde Atatürkçülük dersleri vermektedir.
KİTAPLAR:
Kocaeli ve Sakarya İllerinde Milli Mücadele (1919-1922), İstanbul 1987.
Milli Mücadele'de Trabzon, Ankara 1991.
Türk İnkılâp Tarihi, Genişletilmiş X. Basım, İstanbul 2005. [Prof. Dr. Ali İhsan GENCER ile birlikte.]
Pierre Loti, Türkler Üzerine Makaleler, çev. Betil Önuçak, sunuş ve dipnotlarıyla yayına hazırlayan Sabahattin Özel, İstanbul 1995.
S. Sazanov'un Anıları, çev. Betil Önuçak, sunuş ve dipnotlarıyla yayına hazırlayan Sabahattin Özel, İstanbul 2002.
Milli Mücadele'de İzmit-Adapazarı ve Atatürk, İstanbul 2005.
Millet-i Sadıka: Ermeniler, İstanbul 2005.
Büyük Milletin Evlâdı ve Hizmetkârı Atatürk ve Atatürkçülük, İstanbul 2006.
KİTAP BÖLÜMÜ:
Cumhuriyetimizin 75. Yılında Sakarya, Adapazarı 1998 (Milli Kurtuluş Savaşı'nda Adapazarı), s.26-36.
Osmanlıdan Cumhuriyete Sakarya İlinde Mülki Yapı, Sakarya İli Tarihi, c.II, Sakarya Üniversitesi Yayını, c.II, s.847-876, Sakarya, 2005.
'
MAKALELER
Başkomutan Mustafa Kemal Paşa'nın Adapazarı ve İzmit Gezisi (12-24 Haziran 1922), Türk Dünyası Araştırmaları, sayı: 54, İstanbul 1988 (Bu makalenin genişletilmiş şekli "Atatürk'ün Büyük Taarruz Öncesinde Adapazarı İzmit Gezisi (12-24 Haziran 1922)" adıyla İ.Ü. Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları Dergisi, sayı: 5, İstanbul 2004, s.125 v.d.'da yayınlanmıştır).
Mondros Mütarekesi Sonrasında Trabzon'a Yönelik Ermeni Faaliyetleri ve Ermeni Sorunuyla İlgili Bazı Gerçekler, İ.Ü. Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü Yıllığı V, İstanbul 1990.
Milli Mücadele Basınında Adapazarı ve Yöresinde Baş Gösteren Ayaklanmalar ve Kuvayı İnzibatiye Hakkında Yeni Bilgi ve Belgeler, İ.Ü. Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü Yıllığı VIII, İstanbul 1993.
Atatürk'ün Bilinmeyen Bir Söylevi, Bir Telgraf ve Bir Mektup, Atatürk Haftası Armağanı, Genel Kurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayını, Ankara 1994.
Meis Adası ve Başlangıcından Günümüze Meis Sorunu, Silahlı Kuvvetler Dergisi, sayı: 345, Ankara 1995.
Milli Mücadele'de Yunanistan ve Fener Rum Patrikhanesi'nin İstanbul'daki Faaliyetleri ve Atatürk'ün Patrikhane Konusundaki Görüşleri, Askeri Tarih Bülteni, sayı: 40, Ankara 1996.
Türk İktisat Tarihinde Adapazarı, İktisat Fakültesi Mecmuası, 1994/B-3, C-1-4, İstanbul 1996.
Balkan ve Birinci Dünya Savaşları Arasındaki Dönemde Osmanlı Devleti-Rusya İlişkileri, İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Güney-Doğu Avrupa Araştırmaları Dergisi, 12, İstanbul 1998.
XVI. Ve XVII. Yüzyıllarda İzmit, I. Sakarya ve Çevresi Tarih ve Kültür Sempozyumu, Adapazarı 1998.
Milli Mücadele'de İzmit Mutasarrıflarının Faaliyetleri, İ.Ü. Edebiyat Fakültesi, Tarih Enstitüsü Dergisi, sayı: 16, İstanbul 1998.
Milli Mücadele Döneminde Kuzey Marmara Havzasında Rum ve Ermeni Çetelerinin Faaliyetleri, İ.Ü. Edebiyat Fakültesi, Tarih Dergisi, sayı 36, İstanbul 2000.
Birinci Dünya Savaşı Arifesinde ve Başlangıcında Rusya ve Çin'deki Türklerin Genel Durumu, Doğu Türkistan, sayı: 180-181, İstanbul Kasım 1998-Şubat 1999.
Gaspıralı İsmail Bey'le İstanbul'da Yapılan Bir Mülakatın Işığında Türk İnkılabına Bir Bakış, Doğu Türkistan, sayı: 183-184, İstanbul 1999.
Mondros'tan Samsun'a Atatürk, İ.Ü. Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Yıllığı, X, İstanbul 1999.
Türk Ordusu'nun Özel Sektörde İlk Defa Yer Alması ve Atatürk'ün Büyük Taarruz Öncesinde Kocaeli Grubu'nu Denetlemesi, Askeri Tarih Bülteni, sayı: 49, Ankara 2000.
Birinci Dünya ve Milli Kurtuluş Savaşları ile Sonrasında Kıbrıs Türklerinin Genel Durumu, Dünden Bugüne Kıbrıs Meselesi, yay. haz. Ali Ahmetbeyoğlu, Erhan Afyoncu, İstanbul 2001.
Tuna'da Bir Türk Adası "Adakale", İ.Ü. Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları Dergisi, sayı: 1, İstanbul 2002.
Atatürk Dönemi Türkiye Ekonomisi, İ.Ü. Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları Dergisi, sayı: 2, İstanbul 2002.
Birinci Dünya Savaşı Öncesinde Oluşturulan Osmanlı-Rus Cemiyeti, Rusya Federasyonu Eğitim Bakanlığı Adıgey Devlet Üniversitesi Dergisi, sayı: 2, Maykop 2002.
Yunanistan'ın Megali İdea'yı Terk Etmesi ve Ege Denizi Üzerinde Egemenlik İddiasından Vazgeçmesi ("Atatürk Dönemi Türkiye-Yunanistan İlişkileri" başlığıyla Türkler, c. 16, Yeni Türkiye Yayınları, 79. bölüm, s.643 v.d.'da yayınlanmıştır).
Ermenilerin ve Yabancıların Gözüyle Türk-Ermeni İlişkileri ve Ermeni Sorununa Bir Bakış, İ.Ü. Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları Dergisi, sayı: 3, İstanbul 2003.
Osmanlı Devleti Döneminde Türk-Ermeni İlişkileri ve Ermeni Sorununa İlişkin Bazı Değerlendirmeler, Genelkurmay Atase Başkanlığı, Sarem Başkanlığı Stratejik Araştırmalar Dergisi, Türkiye Cumhuriyeti'nin 80. Yılı Armağanı, Ankara 2003.
ATATÜRK, Türk Milleti ve Kurtuluş Savaşı, Atatürkçülük Konferansları-I, Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları, Ankara 2003.
Milli Mücadele'de Adapazarı'nda Tarafsız Nizam Yönetimi, İ.Ü. Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları Dergisi, sayı: 4, İstanbul 2003.
Harp Akademisinden Mondros Mütarekesine Kadar Olan Dönemdeki Lider Mustafa Kemal, 10 Kasım 2004 Atatürk'ü Anma Töreni, Harp Akademileri Komutanlığı Yayınları, İstanbul 2004.
Atatürk ve Ataşark, İşveren Dergisi "Atatürk 125 Yaşında" bölümü, Cilt:45, Sayı:4-5, Ocak-Şubat 2007.
'
BİLDİRİLER
Tehcir Konusunda Bazı Gerçekler ve Milli Kurtuluş Savaşı'nda Vatansever Ermeniler, Uluslararası Türk-Ermeni İlişkileri Sempozyumu, İstanbul 2001, s. 35-49.
Atatürk ile Nazarbayev'in Ortak Yönleri, Avrasya Türk Dernekleri Federasyonu, 21. Yüzyıl Türkistan Cumhuriyetleri Sempozyumları Serisi-I Kazakistan Sempozyumu, 6 Aralık 2003
Atatürk ve Cumhuriyet, Sakarya Üniversitesi, Adapazarı Aralık 2004.
Sözde Ermeni Soykırımı İddiaları Karşısında Tarihi Gerçekler, Haliç Üniversitesi, 20 Nisan 2005.
Milli Mücadele Döneminde Kazım Karabekir'le Yapılan Mülakatlar, "Doğumunun 125. Yılında Hüseyin Cavid", İstanbul Üniversitesi Güzel Sanatlar Bölümü Salonu (Kuyucu Murat Paşa Medresesi), 9 Ocak 2008.
