Mehmet Zafer Üskül, 30 Ağustos 1944'de Mersin Silifke'de doğdu. Babasının adı Riza, annesinin adı Fatma Fikriye'dir.
Öğretim Üyesi; Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'ni bitirdi. Doktorasını Fransa'da Grenoble Üniversitesi'nde siyasal bilimler dalında tamamladı. Eskişehir İTİA'da Öğretim Üyesi olarak görev yaptı.
1974'te doçent, 1979'da profesör oldu. Birçok üniversitede öğretim üyeliği görevinde bulunarak lisans ve yüksek lisans dersleri verdi.
Mersin Üniversitesi İİBF Anayasa Hukuku Öğretim Üyeliği ve Rektör Yardımcılığı görevini yaptı. İnsan Hakları Yüksek Danışma Kurulu Üyeliği ve Başkan Yardımcılığı görevinde bulundu. Birçok sivil toplum kuruluşunun kurucusu, yöneticisi oldu. Anayasa hukuku, kamu yönetimi, kooperatifçilik ve yerel yönetimler alanlarında çalışmalar yaptı.
14 telif ve tercüme kitabının yanında yüzü aşkın makale yayınladı. 1990'da Yunus Nadi Ödülü'nü kazandı.
23. Dönem'de Türkiye Büyük Millet Meclisi İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanı oldu. Çok iyi düzeyde Fransızca bilen Üskül, evli ve 2 çocuk babasıdır. 22 Temmuz 2007 Genel seçimlerinde AKP'den Mersin milletvekili seçilmiştir.
