Eşref Kuşçubaşı, İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin sahadaki üyelerindendir. İlk Türk gizli servisi olan Teşkilat-ı Mahsusa'nın kurucusu olarak geçer. Ancak hakkında yapılan araştırmalarda teşkilatın kurucusu olarak resmi belgelerde ismine rastlanmamıştır. Onun yerine Süleyman Askeri Bey'in adı teşkilatın kurucusu olarak geçer.
Özellikle Adapazarı civarındaki Kuvay-i Milliye başarıları ona mal edilmiştir. O bölgede direniş hareketlerini organize etmeye çalışmıştır ancak halktan ağır paralar talep etmesi ve bunları zorla elde etmeye kalkması üzerine Batı Cephesi komutanı olan Ali Fuat Paşa bir telgraf göndererek bölgeden uzaklaştırılmasını istemiştir.
İddia edildiği gibi Kuleli'den veya Harbiye'den mezun olduğuna dair kayıtlarda ismine rastlanmamıştır. Kardeşinin adı Mustafa Kemal'e düzenlenen İzmir suikastinde geçer. Kendisinin yapmadığı şeylerle anılmasının sebebi Cemal Kutay'ın ve Amerikalı istihbaratçı Philip Hendrick Stoddard'ın kitaplarıdır. Gerçek yakın zamanda resmi arşivler taranarak anlaşılmıştır.
Anadolu Osmanlı İhtilal Komitesi'nin kurucusu olduğuna dair söylentiler de vardır. Kendisi Çerkez Ethem'le birlikte Yunanlılara teslim olan grubun içindedir. Bu durumu kanıtlayan bir fotoğraf basına da yansımıştır. Ancak bütün bunlara karşın Eşref Kuşçubaşı'nın bir istihbaratçı olduğu iddia edilmektedir. Her ne kadar bunun doğru olmadığı ortaya çıksa da mevzubahis meslek dalının çok hassas olması sebebiyle gerçekten istihbaratçı olup olmadığı kolaylıkla bilinememektedir. Aksini gösteren delillerin varlığında bile Eşref Kuşçubaşı'nın aslında Kuleli ve Harbiye'nin resmi kayıtlarında olmaması veya isminin silinmesi elbette ki göreviyle ilgili olabilir. Keza Çerkez Ethem'le birlikte Yunanlılara sığınması da mesleğinin gerektiği şekilde yapılmış bir hamle olabilir. Kendisi Çerkez kökenlidir ve Kurtuluş savaşında Çerkez ethemle beraber harekat ettiği görülmektedir.
