Aslen Artvin’li olan Esat Pınarbaşı 10 Ocak 1956’da Hendek’te doğdu. Sakarya İmam Hatip Lisesi'nden mezun oldu (1975). Üniversiteyi Erzurum Atatürk Üniversitesi İktisadî ve İdari Bilimler Fakültesi'nde okuyan Pınarbaşı, bu okuldan 1982 yılında mezun oldu.
İlk siyasi parti üyeliği MSP’ye 1975 yılında kayıt olmakla başladı. Lise ve üniversite yıllarında Milli Türk Talebe Birliğinde aktif görev alan Esat Pınarbaşı, 1978 yılında Hendek MTTB’yi kurdu ve 1980’de kapanıncaya kadar başkalığını yürüttü.
1980’de tutuklandı ve TCK’nın 163. maddesinden hüküm giyerek, toplam 21 ay hapiste 1 yıl da emniyet gözetiminde kaldı.
1993 yılında Sakarya Üniversitesine öğretim görevlisi olarak kabul edildi. İslam hukuku alanında, “İbn Teymiye’de Devlet İktisat İlişkisi” adlı teziyle Yüksek Lisansını tamamladı. Daha sonra da “Kemal Tahir’de Batılılaşma: Türk Modernleşmesine Farklı Bir Yaklaşım” adlı teziyle Kamu Yönetimi doktoru unvanını aldı.
28 Şubat sürecinde üniversitedeki akademik hayatına son verildi. Ancak akademik çalışmalarını üniversite dışında özel dersler vererek ve “adalet kavramı”nı temel alan konularda araştırmalar yaparak sürdürdü.
Arapça ve İngilizce bilen Esat Pınarbaşı’nın Osmanlı toplum yapısı ile İslam ve demokrasi alanlarında makaleleri; İslam düşüncesine dair çevirileri bulunmaktadır.
Uzun bir siyasal düşünce faaliyetinden sonra tekrar aktif siyasete dönen Esat Pınarbaşı, 2007 seçimlerinde AK Parti’den Sakarya milletvekili adayı oldu ancak seçimi kazanamadı. 29 Mart 2009 yerel seçimlerine Ak Parti Sakarya Büyükşehir Belediye Başkan aday adayı olarak katılan Esat Pınarbaşı çalışmalarına devam ediyor.
Esat Pınarbaşı evli ve 3 çocuk babasıdır.