ÖSYM'yi ''Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi'' adıyla yeniden yapılandıran yasa teklifi, TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek yasalaştı. Kabul edilen yasada meslek liseliler için de önemli bir ayrıntı var.
TBMM Genel Kurulunda, ÖSYM'nin yeniden yapılandırılmasını öngören ''Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Teklifi'' kabul edilerek yasalaştı.
Kanuna göre, Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi ÖSYM'nin adı, ''Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı'' şeklinde değiştirilecek. Başkanlık, idari ve mali özerkliğe sahip, YÖK ile ''ilgili'', merkezi Ankara'da bulunan özel bütçeli bir kuruluş olacak.
Başkanlık, yükseköğretim kurumlarında ön lisans, lisans, lisansüstü öğrenim görecek adayların puan sıralamasına göre tespiti veya yerleştirilmesi ile yükseköğretim kurumlarında atama veya yükselmelerde esas alınan sınavları yapacak. Başkanlık ayrıca, her türlü bilim, yetenek, yabancı dil sınavları ile gerektiğinde yerleştirme işlemlerini de gerçekleştirecek.
Görevlerini bağımsız olarak yerine getirecek Başkanlığa, hiçbir organ, makam, merci veya kişi talimat veremeyecek.
Kurumun Başkanı, devlet üniversitelerinde görev yapan profesörlerden, YÖK'ün önereceği 3 aday arasından müşterek kararnameyle 4 yıllığına atanacak. Süresi dolan başkan, bir kereye mahsus olmak üzere yeniden atanabilecek.
Görev süresi dolmadan başkanın görevine son verilemeyecek; ancak atanmak için gerekli şartları taşımadığı ya da kaybettiğinin tespit edilmesi veya YÖK Genel Kurulu kararıyla görevini yerine getiremeyeceğinin tespit edilerek resmi sağlık kurulu raporuyla belgelenmesi halinde görev süresi dolmadan atandığı usule göre görevden alınabilecek.
Başkanlığın karar organı yönetim kurulu, başkan ve yardımcıları dahil 7 üyeden oluşacak ve görev süreleri 4 yıl olacak.
ÖSYM başkan ve yardımcıları, tam zamanlı görev yapacak ve lisansüstü eğitim faaliyetleri hariç hiçbir kurum ve kuruluşta ücretli iş yapamayacak.
Başkanlıkta sözleşme ile yerli ve yabancı uzman istihdam edilebilecek. Bunların sayısı tüm üniversitelerdeki öğretim elemanlarının yüzde 5'ini geçemeyecek.
-2 YIL SÜREYLE GÖREV YAPAMAYACAK-
Başkan ve diğer ilgili görevliler, görevlerinin sona ermesinden itibaren 2 yıl süreyle, Başkanlıkça yapılan sınavlara yönelik hazırlık kursları veya yayınlarla ilgili faaliyet gösteren özel hukuk hükümlerine tabi tüzel kişiliklerde ya da bunların iştiraklerinde görev alamayacak, bu tür işlere ortak olamayacak, bu tüzel kişilerden, iştiraklerden gelir sağlayacak ya da sağlayabilecek doğrudan, dolaylı ilişkiye giremeyecek.
Bunların eşleri, çocukları, ikinci dereceye kadar kan ve kayın hısımları, bunların görevleri süresince, Başkanlıkça yapılan sınavlara yönelik hazırlık kursları veya yayınlarla ilgili faaliyet gösteren kamu kurum ve kuruluşları dışındaki tüzel kişiliklerde, bunların iştiraklerinde görev alamayacak, bu tür işlere ortak olamayacak, bu tüzel kişilerden, iştiraklerden gelir sağlayacak ya da sağlayabilecek doğrudan, dolaylı ilişkiye giremeyecek.
-ELEKTRONİK ORTAMDA SINAV-
Sınavlar, basılı veya elektronik ortamda ve adaylara soruların aynı anda sorulduğu eş zamanlı olarak yapılabilecek. Sınavlar ayrıca, alan ve zorluk düzeyine göre tasnif edilerek güvenli biçimde saklanan bir soru havuzundan, her bir adaya aynı ya da farklı zamanlarda, adayın verdiği cevaplara göre de farklı soruların değişebilen biçimde sorulmasına izin verecek şekilde, elektronik ortamda da gerçekleştirilebilecek.
Elektronik ortamda yapılan sınavların kayıtları ile basılı ortamda yapılan sınavların cevaplarına ait elektronik veriler, asgari 10 yıl süreyle arşivlenerek güvenli bir ortamda saklanacak. Sınavlarda kullanılan soru kitapçıkları, sınav sonuçlarının ilanından 1 yıl sonra, cevap kağıtları ise 2 yıl sonra imha edilebilecek.
Sınavlarla ilgili her türlü açıklama, başvuru ve sınav sonuçlarının adaylara duyurulması, başkanlığın internet sayfasında yapılacak. Bu duyurular tebliğ hükmünde olacak.
Soruların hazırlanması, soru havuzunun oluşturulması ve şifrelenmesi, basılı veya elektronik ortamda yapılan sınav sorularının güvenliğinin sağlanması, sınav türlerine ilişkin usul ve esaslar ile sınavlarda görev alacakların uyması gereken konular yönetmelikle düzenlenecek.
Sınav soruları ile soruları hazırlayanların kimlikleri gizli tutulacak. Soru havuzundaki sorular, hiçbir şekilde kısmen ya da tamamen üçüncü kişilere verilemeyecek. Adli kovuşturmalarda soru havuzuna erişim için ise Bakanlar Kurulunun izni gerekecek.
Sorular ve cevapları, yapılan sınav sona erdikten sonra Yönetim Kurulu kararıyla açıklanabilecek.
-SİNYAL KARIŞTIRICI KULLANILABİLECEK-
Sınavların yapıldığı binalarda sınav öncesinde ve sınav sırasında ''sinyal karıştırıcı'' ve benzeri cihazlar kullanılabilecek.
Genel kolluk görevlileri ile bunların gözetiminde olacak özel güvenlik görevlileri, sınav güvenliğinin sağlanması amacıyla, herhangi bir emir veya karar olmasına bakılmaksızın, adayların ve sınavın yapıldığı binaya girme hakkına sahip diğer kişilerin üstünü, eşyasını teknik cihazlarla, gerektiğinde el ile kontrol edebilecek, arayabilecek.
Görevli olması nedeniyle sınav süresince sınavın yapıldığı bina ve salonlara girmek isteyenler, sorulmaksızın kimliklerini gösterecek.
-CEZALAR-
Gizli olan bilgileri, hukuka aykırı olarak elde eden veya elinde bulunduran kişi, fiili daha ağır cezayı gerektiren başka bir suç oluşturmadığı takdirde, 1 yıldan 4 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılacak. Bu bilgileri açıklayan kişilere, 2 yıldan 5 yıla kadar hapis ve 5 bin güne kadar adli para cezası verilecek.
Sınavlarda ses veya görüntü nakleden cihaz kullanarak kopya çeken, kopya çekilmesine aracılık eden, başka bir adayın yerine sınava giren, kendi yerine bir başkasının sınava girmesine katkı sağlayan, kopya çektirilmesine imkan sağlayanlara, fiili daha ağır cezayı gerektiren başka bir suç oluşturmadığı takdirde 1 yıldan 4 yıla kadar hapis cezası uygulanacak.
Sınav sonuçlarını adayın lehine veya aleyhine olacak şekilde değiştiren kişilere, fiili daha ağır cezayı gerektiren başka bir suç oluşturmadığı takdirde, 3 yıldan 8 yıla kadar hapis cezası verilecek.
Sınavda kopya çektiği tespit edilen adayın sınavı, Yönetim Kurulu kararıyla iptal edilecek. Bu aday, sınavın yapıldığı tarihten itibaren 2 yıl süreyle Başkanlık tarafından yapılan hiçbir sınava aday olarak başvuramayacak ve giremeyecek. Sınavı iptal edilenlerin, iptal kararı verilmeden önce, bu sınavdaki başarısına dayalı olarak bir kamu görevine atanmış veya başka bir hak kazanmışsa, görevine derhal son verilecek ve sağlanan hak geri alınacak.
Bu tür suçların bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, verilecek cezalar yarı oranında artırılacak.
Gizlilik ihlaliyle, soruların elde edilmesinden yararlanarak kopya çektiği için sınavının iptaline karar verilen aday, soruların kimler tarafından sağlandığı ve eline nasıl geçtiğine dair bilgi verirse, Yönetim Kurulu kararıyla sınava giriş yasağı süresi kısaltılabilecek ya da yasak tamamen kaldırılabilecek.
ÖSYM'nin yeniden yapılandırılması 1 yıl içinde tamamlanacak. Bu sürede yürürlükteki mevzuat uygulanacak.
-VAKIF ÜNİVERSİTELERİ KURULUYOR-
Kanunla ayrıca, İstanbul Gelişim Üniversitesi, Alanya Hamdullah Emin Paşa Üniversitesi, Üsküdar Üniversitesi, Bursa Orhangazi Üniversitesi, Ankara Bilge Üniversitesi, Ankara'da Türk Hava Kurumu Üniversitesi, Altın Koza Üniversitesi ve Gedik Üniversitesi adlarıyla yeni vakıf üniversiteleri kurulacak.
Tüm lise ve dengi okul mezunları, Polis Meslek Yüksekokulları ile akademilerine girebilecek. Daha önce, ''genel lise, erkek teknik öğretim, kız teknik öğretim, ticaret ve turizm öğretimine bağlı okul'' mezunları bu okullara girebiliyorlardı.
ÖSYM'ye 260, YÖK'e de 28 kadro tahsis edilecek. Bazı mevcut üniversitelere de kadrolar verilecek.
