Yarın 14 Şubat. Hem Mevlid Kandili hem Sevgililer Günü... Bu iki gün aynı tarihe denk gelince çiçek mezatı bayram yaşadı. Seralarda özenle yetiştirilen çiçeğin satışa kadar fotoğraflı öyküsü ve çiçeklerin anlamları:
Behlül Çetinkaya'nın haberi
Yarın kırmızı gül satışlarında patlama yaşanacak. Bunu tahmin etmek hiç zor değil. Ne de olsa Mevlid Kandili ve Sevgililer Günü aynı tarihe denk geldi. Tabi ki bu duruma en çok sevinecek olanlar gül ticareti yapanlar. İstanbul'un çiçek ticaretinin önemli bir bölümünün gerçekleştiği çiçek mezatı, 14 Şubat heyecanının en fazla hissedildiği yer. Çiçeklerin açık arttırma usulüyle satıldığı Büyük Mezat'ta her cinsten yerli üretim çiçek dükkânlara, tezgâhlara ve sokak satıcılarına buradan satılıyor.
Çiçekler iki tribün arasında yer alan bandın üzerinde kayarak alıcıların önünden geçiyor. Alıcı da önünde bulunan butona basarak teklifte bulunuyor ve en yüksek teklifi verene çiçek satılıyor. Alıcıların genelinin sokak satıcısı ve Romanlar olduğu mezat bir buçuk yıl önce Kemerburgaz'daki yerine taşınmış. Etiler'de bulunan eski yerlerine göre daha ferah ve daha geniş olan mezatın son durumunu, işleyişini ve sektörün durumunu 1989'dan beri yönetimde bulunan ve üç dönemdir başkanlık yapan Muammer Yazıcı ile konuştuk...
Mezatın tam adı Sınırlı Sorumlu Flora Çiçekçilik Üretim ve Pazarlama Kooperatifi. Atatürk'ün desteği ile Sadık Güzelosman tarafından kurulmuş. 1945'de kooperatif haline gelmiş. İlk olarak Eminönü'ndeki çiçek pazarında başlayan mezatın serüveni kooperatif haline gelmesiyle gayrimüslimlerin yoğun olarak yaşadığı Şişhane ve Suriye Pasajı'nda devam etmiş. Bir buçuk sene önce Etiler'deki yerlerinden Kemerburgaz'daki yerlerine taşınan Büyük Mezat, çiçek ihtiyacının yüzde 80'ini karşılıyor.
Türkiye genelinde 16 mezatta yapılan satışlardan 2010 yılında 60 milyon lira gelir elde edilmiş. Bu sevgililer gününde 2,5 milyon adet gül satacaklarını belirten kooperatif başkanı Yazıcı, yılda bir milyon koli (240 milyar adet çiçek) satışı yaptıklarını, bu kadar çiçeği taşımak için 50 bin kamyon seferi yapıldığını söylüyor.
SENİN YAŞITLARINA DA "ABİ" DERİZ
Kooperatif başkanı alıcıların çok sevdiği bir insan olacak ki herkes çay ısmarlama, muhabbet etme derdinde. "Başkanım naber" diyenler eksik olmuyor. Geneli Romanlardan oluşan alıcıların mezat hakkında düşüncelerini, sıkıntılarını ve önerilerini soruyoruz. İbrahim Özdemir, kendisini mezatın müdavimi olarak tanımlıyor. Peştekar olarak burada bulunuyor yani birkaç dükkân adına çiçek alıyor. Sevgililer günü öncesi çiçekçilik ile ilgili sıkıntılar ve sektörün durumunu önce ona sorduk: Özdemir de şunları anlattı: "Şu an piyasada gül sıkıntısı var çünkü Sevgililer Günü geldi. Neredeyse üç katına çıktı gül fiyatları. Yerli üretici Sevgililer Günü'nden haftalar önce üretilen gülleri elinde tutuyor, buzhanelerde saklıyor. Sevgililer gününe birkaç gün kala gönderiyorlar bu sefer de buzhanede beklediği için dökülüyor, dağılıyor. Az sayıda iyi mal çıkıyor. Mezat da bunu telafi etmek için dışarıdan mal getiriyor."
İbrahim Özdemir ile konuşurken gelip konuşmak isteyen Fikrîye Atınız'a soruyoruz durumu. O da Etiler'de trafikte satış yapan çiçekçilerden."Ben seyyarım. Etiler'de trafiğin içinde satış yapıyorum. Dükkan zaten bana göre değil. Bana dükkan verseler yapmam yani. Çünkü samimi gelmiyor bana. Hanımefendi beyefendi demek sıcak gelmiyor. Bizim için herkes abidir abladır. Senin yaşındakilere bile abi deriz biz." Fikriye Hanım devam ediyor: "Normalde de işimiz gül. Ama mevsime göre de satış yapıyoruz. Nisan'da lale satarız, Ocak-Şubat'ta fulya satarız ama gülün mevsimi yoktur. Özellikle sevgililer gününde diğerlerini satmayız. Normalde gülü demet halinde satarız ama Sevgililer Günü dolayısıyla fiyatlar arttı bu sebepten tek tek satıyoruz. Kalitesiz güller var bunların fiyatları düşük ama sırf düşük diye de bunları almıyoruz.
BİZİ DİLENCİYLE AYNI KEFEYE KOYMASINLAR
Tek sıkıntımız fiyatlar ve polis. Polis trafikte bizi yakalayınca 70 lira gibi bir cezası var. Müşteri memnun bizden ama polisten yana sıkıntımız var. Hatalı olanlarımız tabi ki var, dilenciler var ama biz buraya gelip parayla gül alıyoruz orada satıyoruz. Ben Sevgililer Günü'ne hazırlık yapıyorum. Sabaha kadar demet yapıyorum, paket yapıyorum, güzel göstermeye çalışıyorum ama dilencide o yok. Memur bizi yakalayınca çiçekçi de aynı dilenci de aynı diyor. Buna bir ayrım koyması lazım."
ETİLER BÖLGESİ BENİM
Fikriye Hanım başka çiçekçilerle arasındaki sıkıntıyı da anlatıyor: "Herkesin bir bölgesi var. On beş senedir Etiler'deyim ben şimdi oraya başkası gelirse olmaz. Ben yıllarca orada polisle mücadele etmişim, belediyeyle mücadele etmişim, insanlara kendimi göstermişim, oranın çiçekçisi olmuşum yani."
Sevgililer Günü'nde ve özel günlerde iyi niyet ve sevgi göstergesi olan çiçekler, tezgahlardan önce ilk alışverişe Büyük Mezat'ta şahit oluyor. Alıcılar mezat sonunda çiçeklerini araçlarına yüklüyor ve "yakışıklı abilerden güzel ablalara" hediye olmak üzere yola çıkıyor...
En çok gül satılıyor
Mezattaki yoğunluk Sevgililer Günü, Anneler Günü, Öğretmenler Günü ve gayrimüslimlerin bayramlarına göre değişiyor. Şu sıralar en çok satılan çiçek gül. Tek tek satılabileceği için genelde Romanlar tarafından tercih edilen gül, dükkan sahipleri tarafından süsleme yapılacak çiçeklerle birlikte alınıyor. Aranjmana güzellik katmak için alınan çiçeklerin başında cipso ve ruskus geliyor.
Mezattan çiçek nasıl alınır?
Mezattan çiçek almak için önce kooperatife üye olmak gerekiyor. Üye olanlara bir numara veriliyor. İki bilgi ekranı arasına giren çiçeği satın almak isteyen alıcılar önlerindeki butona basarak çiçek için teklifte bulunuyor. En son butona basan kişi aynı zamanda en fazla teklifi verdiği için çiçeğin sahibi oluyor. Banttan çıkan çiçek bilgisayarın kestiği fiş ile birlikte görevliler tarafından alıcısının numarasının bulunduğu dolaplara konuluyor.
Kooperatif üyelerinin ve mezata katılanların çoğunluğunu Romanlar oluşturuyor. Dükkan işletenler ise kendileri yerine "Peştekar" denilen kişileri mezata yolluyor. Bir nevi broker olan peştekarlar dükkan sahiplerinin istekleri ve belirttiği fiyatlara göre çiçek alıyorlar. Romanların ise genel tercihi güller.
SEVGİNİN TEK İFADESİ 'GÜL' DEĞİL
Antalya Süs Bitkileri ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Osman Bağdatlıoğlu, Türkiye'de sevgililer gününde gül talebine patlama meydana geldiğini belirterek, ''Sevginin tek ifadesinin gül olduğu gibi yanlış bir anlayış var'' dedi.
Osman Bağdatlıoğlu AA muhabirine yaptığı açıklamada, bu yıl Sevgililer Günü için başta Hollanda, İngiltere, Rusya, Bulgaristan olmak üzere 25 ülkeye 7 milyon dolar tutarında 40 milyon dal çiçek ihraç edildiğini bildirdi.
İhracatın, daha çok karanfil, gerbera ve gülden oluştuğunu kaydeden Bağdatlıoğlu, ''Bunların içinde karanfilin payı yüzde 90'' dedi.
Dünyada sevgililer gününde gülün yanı sıra gerbera, karanfil, orkide, lale ve yeşillikli buketlerin de tercih edildiğine dikkati çeken Osman Bağdatlıoğlu, ''Türkiye'de sevginin tek ifadesinin gül olduğu gibi yanlış bir anlayış var. Sevgililer birbirine gülden başka çiçek de armağan edebilir'' dedi.
-İTHALATÇI OLDUK-
Bu anlayışın, çiçek ihraç eden Türkiye'nin ithalatçı konumuna düşmesine neden olduğunu söyleyen Bağdatlıoğlu, şunları söyledi:
''Bu dönem gül ithalatı patladı. İzmir ve Adana'daki üreticilerden şikayet mektubu alıyoruz. İthalat nedeniyle mallarını satamadıklarından yakınan üretici sıkıntıda. Kırmızı güle talep çok olduğu için Kolombiya, Ekvador, Hindistan, Kenya, Hollanda'dan gül ithal etmeye başladık. Halbuki çiçeklerin dili bir. Sevgililer gününün kırmızı gülle özdeşleştirilmesi yüzünden Türklerin yılda çiçek için harcadığı 2 avronun 1 avrosu yurt dışına gidiyor. Bu da arz-talep dengemizi bozuyor. Sevgililer gününde sadece kırmızı gül değil, tüm çiçekler aynı değeri taşıyor. Sevgililer günü, çiçekle anlam bulan ve özdeşleşen bir gün. Üreticimizin gül dışında ürettiği diğer türdeki çiçekler de sevgililer için hazır bekliyor.''
Dünyada çiçeğe en fazla para harcayan ülkenin 90 avro ile İsviçre olduğunu söyleyen Bağdatlıoğlu, Hollanda'da bu rakamın 60, Norveç'te 58, Türkiye'de ise sadece 2 avro olduğunu bildirdi.
Bağdatlığlu, çiçekçilerin Sevgililer Günü dolayısıyla fiyatlara zam yapmayacağını, 14 Şubat Sevgililer Günü'nde gülün 5-10, orkidenin 75, karanfilin 2, gerberanın 2, krizantemin 3 liradan satılacağını bildirdi.
-ÇİÇEKLERİN DİLİ-
Bağdatlıoğlu, çiçeklerin renklerinin farklı anlamlarının olduğunu söyledi. Bağdatlıoğlu'nun verdiği bilgiye göre çiçeklerin ifade ettiği anlamlar şöyle:
Beyaz gül: Masumiyet
Kırmızı gül: Aşk
Pembe gül: Gönlüm sende
Sarı gül: Sıcak sevgi
Beyaz karanfil: Temizlik ve saflık
Kırmızı karanfil: Sevgi
Pembe karanfil: İçtenlik
Sarı karanfil: Hüzün
Orkide: Mağrur ve gurur
Nilüfer: Gelecek ve yenileme
Beyaz lale: Saflık ve temizlik
Kırmızı lale: Seni seviyorum
Pembe lale: Anlayış
Sarı lale: Gerginlik
Menekşe: Alçak gönüllülük
Beyaz krizantem: Sadakat
Kırmızı krizantem: Sessiz istek
İris: Hatıra ve zarafet
Kamelya: Mağrur
Lilyum: Güven
Gerbera: İyimserlik
Frezya: Suçsuzluk
Fulya: Unutma beni''
''SEVGİLİLER GÜNÜ'' ÇİÇEK TALEBİNİ PATLATTI
Kesme çiçek üretiminde söz sahibini kentlerden Yalova'da, 14 Şubat Sevgililer Günü'nün yaklaşması nedeniyle çiçek satışlarının yaklaşık 3'e katlandığı bildirildi.
Flora Çiçekçilik Üretim ve Pazarlama Kooperatifi Yalova Şubesi Müdürü Fevzi Alton, A.A muhabirine yaptığı açıklamada, 14 Şubat Sevgililer Günü öncesi artan talep nedeniyle hareketli günler yaşadıklarını söyledi.
Alton, kooperatifin Yalova şubesindeki mezatta, Yalova, Antalya, İzmir ve Mersin'de üretilen, yaklaşık 50 çeşit çiçeğin açık artırma yöntemiyle satışa sunulduğunu belirterek, birçok ilden çiçekçilerin Yalova'ya çiçek almak için geldiğini kaydetti.
Kooperatifin, Türkiye genelinde 16 şubesi bulunduğuna dikkati çeken Alton, şöyle konuştu:
''Normal günlerde 80-;90 koli satış yapılırken Sevgililer Günü haftasında koli satışları günlük 150-250 koli civarına ulaştı. Bu hafta kooperatifimiz Türkiye genelinde 20 bin koli çiçeğin yanı sıra 2 milyon gül satışı yapacak. Yalova'da bin koli çiçeğin yanı sıra 120-130 bin gülün satışının yapılması bekleniyor. Cumartesi ve Pazar günü mezatımızda daha fazla satış gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz.''
Alton, Yalova'nın çeşidi ve üretimi açısından Türkiye'de sayılı illerden biri olduğunu vurgulayarak, ''Sevgililer Günü'nde kooperatifimizden satışa sunulan çiçeklerin 3'te 1'ini Yalova ili karşılıyor'' dedi.
Mevsim itibariyle Yalova'da üretilen gülün çok az sayıda olduğuna işaret eden Alton, ''Güllerin çoğunluğu Mersin'den geliyor. Yalova'da hava şartları nedeniyle bu aylarda gül üretimi düştüğü için genellikle güney illerinden getirilenler satışa sunuluyor'' diye konuştu.
Alton, kooperatifin Türkiye genelinde 4 bin 500'ü aşkın üyesi bulunduğunu, ancak Sevgililer Günü'nde yapılan satışların yüzde 60'ının İstanbul'da gerçekleştiğini kaydetti.
-TEK GÜL FİYATI: 5-10 TL-
Sevgililer Günü'nde en çok gülün ilgi gördüğüne de değinen Alton, ''Bu sebeple gül fiyatlarında artış oluyor. Fakat bu çok fazla miktarda olmaz. Tek gül 5 ila 10 lira arasında satılır. Bazıları, fiyatın 25, hatta 50 liraya çıkacağını söylüyorlar. Bu fiyatlar ancak İstanbul'un lüks semtlerinde olur'' dedi.
Yeni Şafak - AA
