Devlet Bakanı Hayati Yazıcı, gümrüklerde etik kural ihlal eden kim olursa olsun gözünün yaşına bakmayacağını belirterek, ''Toleransım o noktada sıfır'' dedi.
Yazıcı, Dünya Gümrük Günü dolayısıyla İstanbul Ticaret Odasında düzenlenen ''Gümrükte Uzlaşma Platformu'' panelinde, 26 Ocak 1953 yılında kurulan Dünya Gümrük Örgütü'nün 177 üye ülkesi olduğunu ve Türkiye'nin bu örgütün önemli üyelerinden birisi olduğunu söyledi.
Dünya Gümrük Örgütü'nün yıllara yayılan deneyimle ülkelerin gümrük idarelerinin işlem süreçlerinde birlikteliği sağlamak, benzer uygulamaları hayata geçirmek için bir dizi kararlar oluşturduğunu anlatan Yazıcı, bu örgütün üyesi ülkelerin dış ticaretlerini yaparken de örgütün ilke kararlarına uymak zorunda olduğunu, bazı ülkelerin çekincelerini sürdürdüğünü kaydetti.
Gümrüklerin bütün devletlerin kamu idareleri arasında en önemlilerinden biri olduğunu, Türkiye gümrüğünün 160 küsur yıllık geçmişi bulunduğunu anlatan Yazıcı, ''Devlet olmanın en önemli göstergeleri sınırların var olmasıdır, bir vatanın olmasıdır. Sınırların olduğu yerde de elbette de gireni, çıkanı, insan olsun eşya olsun, bunu kontrol edecek, denetim altına alacak, sirkülasyonu sağlayarak bir kamu idaresine ihtiyaç var, o da gümrük'' dedi.
Devlet Bakanı Yazıcı, Türkiye gümrüklerinin özellikle son yıllarda gerçekten önemli atılımlar gerçekleştirdiğini belirterek, 18 gümrük kapısından 7'sini yap-işlet-devret modeli çerçevesinde modernize ettiklerini ve ticaret erbabının hizmetine sunduklarını, diğerlerinin de modernizasyonunu sağlayacaklarını söyledi.
Gümrüğün sınırlı olan beşeri kaynağını en verimli ve randımanlı şekilde konuşlandırmanın da alt yapısını oluşturduklarını söyleyen Yazıcı, 2008 yılından itibaren Tayin Atama Yönetmeliği'ni devreye koyduklarını ve çok kararlı şekilde yürüttüklerini ifade etti.
Gümrükte müdür düzeyinde çalışanlar hariç herkesin hangi bölgede ne kadar hizmet yapacaklarını bilir hale geldiğini dile getiren Yazıcı, elektronik ortamda gerçekleştirilen tayinlerde kamuda çalışan eş ve hastalık durumu göz önüne alınarak yapıldığını belirtti.
Yazıcı, önceden özel sektörde çalışan eşin de mazeret kabul edildiğini, bundan dolayı evliliklerin bile yapıldığını belirterek, artık bu uygulamadan vazgeçildiğini kaydetti.
Bakan Yazıcı, 15-20 yıl bir yerde görev yapanların bulunduğunu ifade ederek, ''Bunları yerlerinden oynatıyoruz, bunda da yarar var. Hareketlilikte yarar var. Böyle bir uygulama içindeyiz'' dedi.
-''HUKUKSAL ALT YAPI ÖNEMLİ ÖLÇÜDE TAMAMLANDI''-
Gümrük Müsteşarlığının hukuksal alt yapısını önemli ölçüde tamamladıklarını belirten Yazıcı, şöyle konuştu:
''Gümrük, e-devlet uygulamasında büyük mesafe katetti. Gümrük kamu kurumları arasında gümrük e-devlet uygulamasında en önde yer alan kurumlardan birtanesi. Hedefimiz daha önce geçmekti, biraz geciktik. İnsansız ve kağıtsız bir ortamda gümrük işlemlerini sürdürmek hedefimiz. Bunun ilk uygulamasını 14 Ocakta Ankara TIR gümrüğünde başlattık. Ankara TIR gümrüğünde tüm işlemler insansız ve kağıtsız bir ortamda gerçekleşiyor. Bir diğer uygulamayı Esenboğa Havalimanı'nda başlattım. Bu konuda yaptıklarımızı çok önemsiyoruz ve lansmanını Nisan ayında İstanbul'da yapmayı düşünüyoruz.''
-''NUSAYBİN GÜMRÜK KAPISI'NIN TEMELİ, 26 ŞUBATTA''-
Türkiye'nin gümrükte sağladığı deneyimlerini komşu ülkelerle paylaştığını ifade eden Yazıcı, İpek Yolu güzergahında bulunan ülkelerin gümrük idareleriyle Türkiye'nin fikir sahipliğini yaptığı ''İpek Yolu Güzergahındaki Ülkeleri Gümrük Birliği Platformu''nu oluşturduklarını anımsattı.
Tarih içinde önemi çok büyük bu güzergahtaki ülkelerin gümrük iş ve işlemlerini basitleştirilmiş şekilde seri, etkin bir şekilde gerçekleştirmeyi amaçladıklarını anlatan Yazıcı, ''Dünyada örneği çok az olan 'tek gümrük kapısı, iki idare' şeklindeki uygulamayı komşu ülkelerle müzakere ediyoruz. Gürcistan, Suriye, İran ve Yunanistan ile müzakere ediyoruz. Dünyada iki örneği var, ABD ve İsviçre'de. Türkiye'de bunun ilk uygulaması, Nusaybin Gümrük Kapısı'nın temel atma töreninde Suriye ile birlikte atacak. Nusaybin Gümrük Kapısı'nın yap-işlet-devret modeliyle temelini 26 Şubatta atacağız'' diye konuştu.
-UZLAŞMA-
Bakan Yazıcı, gümrük idaresinin tarafı olduğu 100 bin dolayında dava bulunduğunu, bu davalara gümrük idaresi olarak bakamadıklarını, davalara hazine avukatının girdiğini anlatarak, Torba yasa tasarısında gümrük ihtilaflarının da tasfiye edilmesini öngören maddeler yer aldığını kaydetti.
''O kategoride biz gümrük işlemleri dolayısıyla dava konusu olan ihtilafları yasada öngörülen çerçevede kişilerin kabul etmesine bağlı olarak tasfiye etmeyi amaçlıyoruz'' diyen Yazıcı, şöyle konuştu:
''Tasarıda gümrükte uzlaşma konusu da var. Vergi gelirlerinin yüzde 18-20'si gümrüklerden toplanıyor. Bu büyük bir oran. Bir hayli vergi ihtilafı oluyor. Vatandaşın bir kısmı bir kamu idaresinde başka işleme tabi, bir başka yerde başka işleme tabi. Bu hukuk devleti anlayışı ile bağdaşmaz. Bu gümrük idaresinin risk alması demektir. Uzlaşma, yasanın yayınlandığını tarihten itibaren 6 ay sonra yürürlüğe girecek. Çünkü, uygulamasına yönelik yönetmelik çıkarılacak. Suç teşkil eden eylem, hatta kabahat türü olanlar kesinlikle uzlaşma kapsamında değerlendirilmeyecek. Ceza konusu olan hususlar, uzlaştırma prosedürü dışında, bunun da altını özellikle çizmek istiyorum. Kimse demesin ki, 'kaçakçılar affedilecek'... Böyle bir şey söz konusu değil.''
-''TOLERANSIMIZ SIFIR''-
Hayati Yazıcı, etik kural ihlali konusunda toleranslarının sıfır olduğunu ifade ederek, şunları söyledi:
''Gümrüklerde etik kural ihlal eden kim olursa olsun gözünün yaşına bakmam, toleransım o noktada sıfır. Bu arkadaşlarım beceri, üretkenlik, performans konusunda benzer değil, birbirinden farklıdır, bunu tolere ederiz. Kasti olmadan hata yapmış olabilir, bunlar tolere edilebilir. Ama öbür anlamda toleransım sıfır. Şu son operasyon gündeme iyi oturdu. Ama bizim operasyonlarımız bundan ibaret değil. Ağustosta çok önemli bir operasyon yaptık, Nisan ayında başladık. 21 kişi tutuklandı. Hayali ihracat... Gümrük muhafaza ekipleriyle birlikte Ambarlı'dan başladık, Gürbulak'a kadar bir çok ili içerisine alan eş zamanlı operasyonlar gerçekleştirdik. Onlarla ilgili işlemler devam ediyor. Arkadaşlarımız çalışmalarını sürdürüyor, bitme aşamasına doğru gelmiş durumda.''
Torba yasa tasarısında yer alan bir maddeyle gümrük işlemleri dolayısıyla el konulan araçların da satılacağını belirten Yazıcı, ''Öncüpınar Gümrük Kapısı yanında araç parkı var. Neredeyse araçlar çürüyecek. Türkiye bu manzaraları hak etmiyor. Hedefim, en kısa zamanda bunları tasfiye etmek. Bunların sağlığa zararlı olmayanları satmak, sağlığa zararlı olanları da imha etmek'' dedi.
Ankara'da Gümrük Müsteşarlığı için modern bir bina yaptırdıklarını söyleyen Yazıcı, ''Binayı, Mart ayında bitirin diyorum. Orasını teknolojik araç gereçle donatacağız. O merkezden bütün kapıları görüntülü, canlı olarak kontrol edeceğiz. Habur'u göreceğiz, ne yapılıyor?'' diye konuştu.
''ATATÜRK HAVALİMANINDA GÜMRÜK ÇALIŞANI OLUP DA ULAŞILAMAYAN, ARANAN KİŞİ YOK. TUTUKLANAN KİŞİ SAYISI DA 16''
Devlet Bakanı Hayati Yazıcı, Atatürk Havalimanında yapılan gümrük operasyonu ile ilgili gümrük çalışanı olup da ulaşılamayan, aranan kişinin bulunmadığını, operasyonda 16 kişinin tutuklandığını söyledi.
Yazıcı, İstanbul Ticaret Odasında (İTO) düzenlenen ''Gümrükte Uzlaşma Platformu Paneli'' sırasında gazetecilerin sorularını yanıtlarken, Torba Yasa içinde gümrükteki iş ve işlemlerle ilgili uzlaşmayı esas alan bir uygulamanın söz konusu olacağını, bu uzlaşma kapsamına kesinlikle suç teşkil eden, cürüm ve kabahatlerin dahil olmayacağını belirtti.
Atatürk Havalimanındaki gümrük operasyonunda son gelişmelere ilişkin sorular üzerine Yazıcı, şunları kaydetti:
''Gümrüklerde ulaşılamayan kişi yok. Atatürk Havalimanında gümrük çalışanı olup da ulaşılamayan, aranan kişi yok. Tutuklanan kişi sayısı da 16. Bu operasyon kapsamında hem gümrükte çalışan hem de gümrükte işlem yapan memur statüsünde olmayanlar da var. Ulaşılamayanlar onlar mı bilmiyorum. Ama memur olup da ulaşılamayan kişi bulunmuyor. Bizim başından beri arkadaşlarımıza söylediğimiz şudur: Etik kural ihlali konusunda toleransımız sıfırdır. Bu alanda ihlali olan hiç kimsenin gözünün yaşına bakmayız. Biz gümrüklerde bu kuralı yerleştireceğiz.''
-''AYKIRI DAVRANANLAR AYIKLANACAK''-
Operasyonların bundan sonra devam edip etmeyeceği yönündeki sorusunu yanıtlayan Bakan Yazıcı, şunları söyledi:
''Operasyonlar devam edecek. Bizim araştırmamız, incelememiz devam ediyor. Bize gelen, ulaşan ihbarlardan ciddi bulduklarımızı, içeriğinde olay tarifi varsa, somut olay tarifi varsa bunun üzerine gidiyoruz. Nitekim operasyonun başlangıç vesilesi olan ihbar mektubundaki isim de hayali bir isim... Ama burada ciddi bir olay tarifi vardır. Bunu soruşturduk.''
Gümrüklerle ilgili operasyonun sadece 7 Ocakta yapılan ve devam eden operasyondan ibaret olmadığının altını çizen Yazıcı, 7 Ocakta yapılanın müfettişlerin haziran ve temmuz ayında savcılığa sundukları rapor çerçevesinde gerçekleştirildiğini, müfettişlerin incelemelerini sürdürdüğünü belirtti.
Hayati Yazıcı, gümrüklerde görev alanların çok özverili çalıştıklarını, buna aykırı davrananların ayıklanacağını ifade ederek, ''Son 3-4 yıl içinde yaptığımız soruşturmalarda konu edilen gümrük çalışanı 540 kişi, soruşturma yapmışız. 123 gümrük mensubunun işine de son vermişiz. Bu, olaylara nasıl hassasiyetle yaklaştığımızın bir göstergesi'' dedi.
Operasyon sonucunda elde edilen bulgular doğrultusunda müfettişlerin raporlarını tamamlamak üzere çalışmalarını sürdürdüklerini belirten Yazıcı, ağustos ayında hayali ihracat konusunda büyük operasyon gerçekleştirildiğini hatırlattı.
-''ŞİFREM ÇALINDI MAZERETİ OLMAYACAK''-
Devlet Bakanı Yazıcı, 10 ili kapsayan hayali ihracat operasyonunda gümrükte çalışanların şifrelerinin kullanıldığına ilişkin bulgulara erişildiğine dikkati çekerek, şunları kaydetti:
''Bu, önemli bir sorun. Bir daha böyle bir olay yaşanmaması için tek kullanımlık şifre ürettik. Bununla kişi, yaptığı işlem için ürettiği bir şifreyi kullanacak. Bir daha 'benim şifrem çalındı, alındı, kayboldu' deme mazereti olmayacak. Bu çok önemli güvenlik aygıtı. Bunu yeni devreye soktuk. Arkadaşlarımız bundan sonra bu alanda suiistimale, ihmale mahal vermeyecek bir imkana kavuşmuş olacak.''
