Iğdır'daki çeşitli sivil toplum kuruluşları, kente 16 kilometre uzaklıkta bulunan Ermenistan'daki Medzamor nükleer santralinin kapatılmasını istiyor.
Iğdır Asılsız Ermeni İddiaları ile Mücadele Derneği (ASİM-DER) Başkanı Göksel Gülbey, Medzamor nükleer santraliyle ilgili son günlerde çıkan haberler üzerine yaptığı basın açıklamasında, nükleer santralin bölge için tehlike saçtığını ifade ederek, bir an önce kapatılmasını istedi.
Gülbey, santralin kapatılması konusunda daha önce 4 ülke dışişleri bakanlıklarına nükleer tesisin tehlikesi konusunu anlatan mektup ve dosya gönderdiklerini, dosyaları ayrıca siyasi partilere ve il genel meclis üyelerine verdiklerini kaydetti.
Medzamor nükleer santrali'nin Iğdır Ovası'nda tehlike saçtığı, yağmurlu ve rüzgarlı havalarda radyasyon saçarak, halkın sağlığını tehdit ettiği'' yönündeki inancını dile getiren Gülbey, özellikle sınır bölgelerinde yaşayan köylerde kanser vakalarının arttığını, ekilen meyve ve sebzelerin hastalandığını ileri sürdü.
Medzamor nükleer santralinin 1988 yılında meydana gelen depremde çatladığını ve bu çatlağın betonla kapatıldığını belirten Gülbey, ''Bir müddet çalışmayan eski teknoloji ürünü santralin 2 türbini halen çalışmaktadır'' dedi.
Nükleer santralin bölge için büyük bir tehlike yaratığını kaydeden Gülbey şöyle konuştu:
''Depremde çatlayan, bu çatlakları beton dökülerek kapatılan ve çalışmaması için rapor edilen bir işletmenin yeniden açılması insanlık için çok kötü bir girişimdir. O tarihten bu yana Iğdır'da kanser ve değişik hastalık türleri arttı. Ufak bir sarsıntı olduğunda bu bölgede yaşayan canlıların sonu demektir. Bu santralin kapatılması için uluslar arası bir çözüm getirilmesini istiyoruz.''
-IĞDIR ECZACILAR ODASI BAŞKANI KARADAĞ-
Iğdır Eczacılar Odası Başkanı Nazım Karadağ ise dünyanın hiçbir yerinde Medzamor nükleer santraline benzeyen bir tesisin bulunmadığını ileri sürerek, santralin uranyum transferinin Rusya'dan havayoluyla yapıldığını iddia etti. Karadağ, santralin işletim sisteminin eskimiş ve köhneleşmiş olduğunu belirtti.
Santralden kaynaklanan kanser ve düşük oranının arttığını, bölgede sebze ve meyvelerin yanı sıra toprakta da kanser vakalarına rastlanıldığını savunan Karadağ, bölge halkı arasında Medzamor'dan Çernobil'deki gibi sızıntı olduğu söylentilerinin yaygın olduğunu iddia etti.
Medzamor'un bir an önce kapatılmasını talep eden Karadağ, Ermenistan'ın elektrik ihtiyacının başka yollarla karşılanması gerektiğini söyledi.
-MEDZAMOR NÜKLEER SANTRALİ-
Iğdır'a yaklaşık 16 kilometre, Ermenistan'ın başkenti Erivan'a ise 30 kilometre uzaklıkta kurulan Medzamor nükleer santrali 1979 yılında tamamlanarak faaliyete geçti. Ermenistan'ın enerji ihtiyacının yaklaşık yüzde 40'ını karşılayan santral, 1988 yılında yaşanan büyük depremin ardından, hasar gördüğü ve gövdesinde çatlaklar oluştuğu gerekçesiyle kapatıldı.
Ermenistan'ın Dağlık Karabağ'ı işgal etmesinin ardından Türkiye ve Azerbaycan'ın uyguladığı ambargo sonucu enerji dar boğazına düşen Ermenistan, 1993 yılında nükleer tesisi yeniden açma çalışmalarına başladı ve 1995 yılında santralin 2 ünitesi faaliyete geçirildi.
Ermeni yetkililer, bölge için büyük tehlike oluşturduğu ve güvenli olmadığı gerekçesiyle ABD ve AB'den gelen baskılar üzerine 2007 yılında santralin kapatılması kararını aldı. Nükleer santralde kullanılan VVER 440 model reaktörler, Doğu Avrupa ve eski SSCB ülkelerine yapılmış 66 santraldeki ''en eski ve en az güvenli'' kategorisinde bulunuyor. Medzamor nükleer santralinin kullanım ömrü 2016 yılında tamamlanacak.
Santralin kapatılması karşılığında ABD ve AB'den finansal destek sözü alan Ermenistan'da yetkililer, 4-5 milyar dolar arasında bir maliyetle yapılacak yeni nükleer santralin bin megavat güce sahip olacağını ve inşaatına 2011 yılında başlanacağını belirtiyorlar.
