Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumunun yeni hazırladığı yönetmelikle ilgili tartışmalar sürerken, gözler dünya ülkelerinin uygulamalarını çevrildi. Dünyada bir çok ülke yıllardır yasakları uyguluyor.
Dünyanın gelişmiş bir çok ülkesinde alkol ürünlerinin satış, reklam ve sponsorluklarında birtakım sınırlamaların bulunduğu göze çarpıyor.
A.A muhabirinin derlediği bilgilere göre, ABD'de federal düzeyde, 21 yaş altı için alkollü içki satışı yasak bulunuyor. Ayrıca, otoyollarda alkollü araç kullanmak tutuklanma sebebi.
Alkollü içki markasını taşıyan formalar ile Fransa'da spor müsabakalarında oynamak, yabancı ülke takımları için dahi mümkün bulunmuyor.
İskoçya'da alkollü içkilerin tanıtımlarında, gençlerin hedef alınmamasını sağlamak sponsorluğun temel dayanağı olarak kabul edilirken, alkol markalarının 18 yaş altı spor takımları, spor kutlamaları, spor faaliyetleri ve 18 yaş altı bireylerin sponsorluğunda kullanılamıyor.
Polonya kanunlarında sadece biranın reklamlarına izin verilirken, yaygın görsel medyada gündüz 6.00 ile akşam 8.00 saatleri arası bira reklamlarına izin verilmiyor.
Hindistan'da spor faaliyetlerinin alkol endüstrisi tarafından sponsorluğu ve promosyonu tamamen yasak.
Almanya'da, Ulusal Alkol Kanunu mevcut bulunuyor ve bu kanuna göre sinemalarda saat 18.00'den önce alkollü içki yasağı söz konusu.
Belçika'da, çocuklara yönelik etkinliklerde sponsorluk yasaklanırken, gençleri hedef alan reklamların yapılmamasına yönelik özen gösteriliyor.
Finlandiya'da, bira ve şarapta kısmi, yüksek alkollü içkilerde mutlak reklam yasağı bulunuyor. Reklamda ve bu kapsamda sponsorlukta gençlerin hedef alınmaması yönünde sınırlamaları mevcut. Toplumun 26 yaşına kadar olan kesimi gençlik olarak kabul ediliyor.
Fransa'da, gençlere dair organizasyonların sponsorluğu yasak ve Avrupa Ragbi Birliğinin başta gelen organizasyonu olan ''Heineken Kupası'', alkol reklamlarındaki kısıtlamalar sebebiyle Fransa'da ''H. Kupası'' olarak adlandırılıyor. Alkollü içki markasını taşıyan formalar ile Fransa'da spor müsabakalarında oynamak yabancı ülke takımları için dahi mümkün bulunmuyor.
İngiltere'de, 18 yaş altı katılımcıların, tüm katılımcıların yüzde 10'undan fazla olması durumunda hiçbir faaliyet ve etkinliğe sponsor olunmuyor.
İrlanda'da sert alkollü içkilerde TV ve radyolarda reklam yasağı mevcut bulunuyor ve alkol reklamları spor programlarından önce gösterilemiyor. Aynı reklam bir kanalda bir gecede ikiden fazla yer alamıyor.
İtalya'da çocuklara ve genç yetişkinlere yönelik programlarda (15 dakika öncesi ve sonrası) alkol reklamı yasak. Distile alkollü içki reklamları öğleden sonra 14.00 ila 19.00 saatleri arası gösterilemiyor. İhlal durumunda 2 bin 500-;10 bin Avro arası para cezaları öngörülüyor.
Letonya'da, eğitim kurumları ve sağlık kurumları alanlarında ve akşam saat 10.00'dan sabah saat 8.00'e kadar otomatik satış makinelerinde perakende içki satışları yasak.
Litvanya, Ulusal Radyo ve Televizyonu haftada iki kez 5 dakikadan az olmamak şartıyla saat 18.00 ve 22.30 arası alkol tüketiminin zararlarını anlatan bilgiler verilmesini zorunlu tutuyor.
Slovenya'da yüzde 15'den fazla alkol içeren alkollü içki reklâmı yasak. Yüzde 15 veya daha az alkol içeren ürünlerinde ise tüm medya araçlarında reklam verilebiliyor.
TAPDK BAŞKANI KÜÇÜK
Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu (TAPDK) Başkanı Mehmet Küçük de, TAPDK'nın internet sayfasında Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerin Satışına ve Sunumuna İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliği hazırlarken, dünya örneklerini dikkate aldıklarını söyledi.
Küçük, dünyadaki modern ve gelişmiş bir çok ülkede alkollü içki uygulamalarıyla ilgili mevzuatı ve düzenlemeleri dikkate alarak yönetmeliği hazırladıklarını kaydetti. Mehmet Küçük, yönetmeliği hazırlarken sivil toplum kuruluşları, sektör aktörleri ve ilgili kamu kuruluşlarının da görüşlerinin alındığını ifade etti.
ÜLKELERE GÖRE ALKOL TÜKETİMİ
Bu arada ülkelere göre yıllık kişi başına alkol tüketimine bakıldığında, litre bazında Lüksemburg'da 15,5, ABD'de 8,6, Avustralya'da 9,9, Japonya'da 7,7, Meksika'da 4,6 düzeyinde bulunuyor.
ALKOLÜN TARİHİ, İNSANLIK KADAR ESKİ
Tarihi, insanlık tarihi kadar eski olan alkolde üretim, insanlığın yerleşik hayata geçmesiyle birlikte başladı. İlk bira bundan 8 bin yıl önce Mezopotamyalıların arpayı ekmek yapmak için ıslah etmesiyle yapıldı. Bazı tarihçiler, Sümerlerin 6 bin yıl önce Godin Tepelerinde (Batı İran ve Anadolu) bira ve şarap içtiğini ifade ediyor.
Alkolün icat edilmesiyle birlikte, alkol alışkanlığı da ortaya çıktı. Alkol alışkanlığının bir hastalık olarak kabul edilmesi de eski çağlara dayanırken, alkolizm terimi, ilk defa İsveçli hekim 1849 yılında İsveçli hekim Magnus Huss kullandı. O gün bugündür ülkeler tarafından alkol satışı, reklamına ilişkin düzenlemeler yapılıyor.
