Wikileaks'ta Vatikan’ın Türkiye’nin AB üyeliğine ilişkin görüşlerini içeren belgelerinden sonra Vatikanlıların 10’uncu Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’le ilgili düşüncelerini yansıtan belgeler yayınladı.
Wikileaks, daha önce bir bölümü kimi yabancı gazetelere sızan, Papa ve Vatikan"ın Türkiye hakkındaki görüşlerini içeren belgeleri yayınladı. Belgelerden birine göre 2006 yılında Vatikanlı yetkililer Amerikalılara Türkiye"de Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer"in Vakıflar Kanunu maddelerini veto etmesinden duydukları hayal kırıklığını aktardı.
7 Haziran 2006 tarihli, "Türkiye: Vatikan entegrasyonu destekliyor" başlıklı, ABD"nin Vatikan Büyükelçiliği"nden ABD Dışişleri Bakanlığı"na gönderilen "Hizmete Özel" belgede, "Vatikan, Türkiye"nin AB"ye girişini resmen onaylamazken, diyalogu ve konuyla ilgili reform sürecini desteklemeyi sürdürüyor" denildi.
Belgede Papa dâhil üst düzey yetkililerin kamuya açık ve özel konuşmalarında bir Avrupa entegrasyonuna olumlu baktıkları, Türkiye"deki dini özgürlüklerin durumu konusunda eleştirel tutum takınsalar da giriş AB"ye giriş sürecinin bu konularda Türkiye"ye bir fırsat sağlayacağını kabul ettikleri belirtildi. Belgede Papa"nın bir konuşmasında Türkiye"nin "Doğu ve batı arasında bir kardeşçe işbirliği ve dostluk köprüsü" olma umudunu ifade ettiği belirtildi. Belgenin ""Olumlu" Süreç" paragrafında şöyle denildi:
"Vatikan Devletlerle İlişkiler Müsteşarı Pietro Parolin (Vatikan"daki Dışişleri Bakan Yardımcısı eşdeğeri) Türkiye"nin AB başvurusuyla bağlantılı olumlu reformlar ve diyalog sürecini desteklemeye devam ettiklerini söyledi. Vatikan"ın Türkiye"nin AB"ye katılımı konusundaki pozisyonu, Papa Benedikt"in Başbakan Erdoğan ile görüşmesinden sonraki yanlış basın haberlerine karşın değişmedi. Gerçekte ne Papa ne de Vatikan Türkiye"nin AB üyeliğini kendiliğinden onaylayacak olmasa da, Vatikan sadece Türkiye"nin Avrupa"da yer alabilmesi için AB Kopenhag kriterlerini yerine getirmesi gerektiğini vurgulayarak tutarlı biçimde Türkiye"nin katılımına açık durumda. Şayet bu gerçekleşirse Parolin, ülkedeki dini azınlıklara daha büyük haklar verilmesi potansiyeline sahip bir gelişme olan Türkiye"nin AB"ye katılımı için bir engel görmediklerini yineledi."
-SEZER"İ KAPALI KAPILAR ARDINDA ŞİKAYET ETMİŞLER-
Belgede, 10"uncu Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer"in adı ise hemen sonraki "Uyarılar" bölümünde şöyle geçti:
"Parolin"in durumla ilgili bazı kaygıları da var. Türkiye"nin dini özgürlüklerde gerekli ilerlemeleri sağlamadan AB"ye girmesi büyük bir korku. O AB üyelerini ve ABD"nin Türk hükümetine bu konularda baskıya devam etmesinde ısrar etti. Diyalog ve AB girişi sürecinin sadece bu baskı için bir forum sağladığını belirttik ve ultimatomlar ile zaman sınırlamasının verimsiz olacağı, Türkiye"yi ihtiyaç duyulan reformları yasalaştırmak için güçlü bir teşvik, Batıyı da konuyla ilgili güçlü bir baskıdan mahrum bırakacağı uyarısını yaptık. Parolin "açık zulüm" hariç hiçbir şeyin; sınırlı mülk edinme hakları ve diğer faktörlerin Hristiyanların "din özgürlüğünden yararlandıkları fakat tam dini özgürlüğün zor yaşandığı" bir Türkiye"deki Hristiyan cemaati için daha kötü olamayacağını söyledi. Diğer Vatikan yetkilileri de bize Cumhurbaşkanı Sezer"in son geçen Vakıflar Kanunu"nun dini azınlıkları etkileyen dokuz maddesini veto etmesinden duydukları hayal kırıklığını ifade ettiler. Parolin çerçevesi iki yıl önce çizilmiş belli sorunların olduğu bir listenin bugün hala geçerli olduğunu ve Türkiye"de Katoliklerin karşılaştıkları sorunları ortaya koyduğunu not etti."
-BAŞBAKAN ERDOĞAN PAPA'NIN SÖZLERİNİ GENİŞ TERCÜME ETTİ-
1 Aralık 2006 tarihli bir başka belgede ise Vatikan"ın Türkiye"nin AB"ye üyeliği konusunda cesaret verici durumda olduğu ancak "konumunun değişmediğine" vurgu yapılıyor. Bu başlıkla Vatikan Büyükelçiliği"nden gönderilen metinlerde şöyle denildi:
"Basın Türk Başbakanı Erdoğan"ın Papa Benedikt"in kendisine şimdi Türkiye"nin AB"ye katılma başvurusunu desteklediğini söylediği iddiasını yazdı. Gerçekte üst düzey Vatikan yetkililerine göre, Vatikan"ın pozisyonu değişmedi; Vatikan resmi olarak tarafsız kalıyor ve şayet Türk hükümeti Kopenhag kritrlerini yerine getirirse Türkiye"nin girişinde bir engel olmadığı görüşünü koruyor."
Aynı belgenin sonuç bölümünde ise Papa"nın 2004"lerde Türkiye"nin AB"ye girişiyle ilgili ifadelerinin olumsuz karşılandığı belirtilirken, "Benedikt büyük bir olasılıkla Erdoğan"ın (herhangi bir sebeple) daha geniş tercüme ettiği Avrupa entegrasyonu konusunda olumlu birşeyler söyledi. Papa kesinlikle Türkiye ziyaretinde mümkün olduğunca 2004"dekinden önemli ölçüde daha olumlu bir yüz takındı. Vatikan AB sorunu konusunda tarafsızlığını koruyor, fakat daha ileri reformlar ve diyalog konusundaki teşviği ABD"nin konu üzerindeki hedefleri bağlamında da yararlıdır."
-TÜRKLERLE GÖRÜŞMELERDE İLERLEME HIZLI GELMİYOR-
ABD"nin Vatikan Büyükelçiliği tarafından hazırlanıp ABD Dışişleri Bakanlığı"na gönderilen "Hizmete Özel" belgeler, daha önce çeşitli gazetelere sızdırılmıştı. Belgelerde Papa"nın kardinallik döneminde Türkiye"nin AB üyeliğine karşı olduğu, ancak bu tutumun Vatikan"ın resmi tutumunu yansıtmadığı üzerinde durulmuştu. Wikileaks sitesine yeni konulan belgelerden birinde 18 Aralık 2009 tarihinde Vatikan Büyükelçiliği"nin ABD Dışişleri Bakanlığı ve çeşitli Amerikan kuruluş ve Büyükelçiliklerine gönderdiği bir belgede Dinlerarası Diyalog"un bir envanteri yapılıyor. Sadece Türkiye ile değil İran, Suudi Arabistan dâhil çeşitli ülkelerle kurulan diyalogun Türkiye ile ilgili bölümünde şöyle deniliyor:
"Dinlerarası Diyalog Papalık Konseyi, 25 Nisan 2002 tarihnde Türk Başbakanlığı Diyanet İşleri Başkanlığı ile bir "Niyet Beyanı" imzaladı. Amacı dinlerarası diyalogu teşvik etmek, özellikle de akademik kurumlar arasındaki işbirliğini kolaylaştırmaktı. Türklerle görüşmelerde ilerleme
hızlı bir şekilde gelmiyor. Vatikan eski Tarsuslu Paul Kilisesinin Şimdi Türk hükümeti tarafından işletilen bir müze olmasından hayal kırıklığına uğradı. Vatikan aynı zamanda Heybeliada Ruhban Okulu"nun yeniden açılması yönündeki Ortodoks taleplerini, Türk hükümetinin Ekümenik Patriği uluslararası dini bir lider olarak tanımasını ve Ortodokslarla diğer Hristiyanlara daha büyük dini özgürlükler verilmesi yönünde talepleri de destekliyor."
-OBAMA"NIN ZİYARETİ ÖNCESİ HAZIRLIK BELGESİNDE TÜRKİYE-
ABD Başkanı Obama"nın Vatikan"a yapacağı ziyaret öncesi hazırlık çalışması olarak sunulan 26 Haziran 2009 tarihli bir belgede ise Vatikan"ın "Türkiye"nin AB"ye katılımına" bakışı başlığı altında şu bilgi sunuluyor:
"Kardinal Ratzinger olarak Papa, Türkiye"nin AB"ye katılımı düşüncesinden duyduğu rahatsızlığı ifade etmişti. Vatikan"ın şu andaki pozisyonu; bir AB üyesi olmayan Vatikan"ın Türkiye"nin üyeliğini destekleme ya da veto etmede bir rolü bulunmadığı yönünde. Vatikan Türkiye"nin AB ile üyelik dışında özel bir ilişki geliştirmesini görmeyi tercih edebilir. Vatikan Devlet Bakanı (Başbakan dengi) Bertone Türkiye"nin tüm AB kriterlerini karşılaması durumunda -; buna tüm insan hakları ve dini özgürlüklerin korunması dâhil- bir üye olması gerektiğini belirtti."
