Osmanlı Devletinin kurucusu Osman Gazi ile başlayan şiir yazma geleneği, 36 Osmanlı padişahından 26'sında devam etti ve ''Sözün Sultanları'' da olan bu padişahlar, duygularını dize, beyit, gazel ve kasidelerle dile getirdi.

Osmanlı Devletinin kurucusu Osman Gazi ile başlayan şiir yazma geleneği, 36 Osmanlı padişahından 26'sında devam etti ve ''Sözün Sultanları'' da olan bu padişahlar, duygularını dize, beyit, gazel ve kasidelerle dile getirdi.
AA muhabirinin Divan Edebiyatı Vakfı'nca hazırlanan ''Şiirin Sultanları'' kitabından derlediği bilgilere göre, 6 yüzyıl boyunca kıtalara hükmeden Osmanlı İmparatorluğu'nun 36 padişahından 26'sı şair olarak da anılıyor. Osman Gazi ile başlayan şiir yazma geleneği, padişahlar arasında yüzyıllar boyunca sürerken, şair padişahların şiirlerinde çeşitli mahlaslar kullandığı da görülüyor.

Kitapta şiirlerinden örnekler sunulan padişahlar arasında Osman Gazi, Orhan Gazi, 1. Murat, Yıldırım Beyazıt, 1. Mehmet, 2. Murat, Fatih Sultan Mehmet, Yavuz Sultan Selim, Kanuni Sultan Süleyman, 2. Selim, 3. Murat, ''Adni'' (cennetlik) mahlasını kullanan 3. Mehmet, 1. Ahmet, Genç Osman, 4. Murat, Sultan İbrahim, ''Vefai'' mahlasını kullanan 4. Mehmet, ''İkbali'' ve ''Meftuni'' mahlasını kullanan 2. Mustafa, ''Necib'' mahlasını kullanan 3. Ahmet, ''Sebkati'' mahlasını kullanan 1. Mahmut, ''İkbali'' ve ''Cihangir'' mahlasını kullanan 3. Mustafa, ''İlhami'' mahlasıyla şiirlerini yazan 3. Selim, ''Adli'' mahlasını kullanan 2. Mahmud, Abdülaziz, 5. Mehmet (Reşat) yer alıyor.

-ŞİİRLER-

Kitaba göre; Osmanlı devletinin kurucusu Osman Gazi'nin yazdığı şiir şöyle:

''Gönül kerestesiyle bin,

Yenişehir ü Bazar yap,

Zulm eyleme rençberlere,

Her ne ider isen var yap.

Eski Yenişehri bari,

İnegöl'e dek hep varı

Kırıp geçirip ağyarı,

Bursa'ya dek yık tekrar yap

Kurd olup girme süriye,

Arslan ol bakma geriye

Çar edih hayli çeriye

Dilgeçidi'ni hisar yap

İznik şehrine hor bakma

Sakarya su gibi akma

İznikmid'i de al bıkma

Her burcından bir hisar yap

Osman Ertuğrul oğlusun

Oğuz Karahan neslisin

Hakk'ın bir kemter kulusun

İslambol'u aç gülzar yap''

Osman Gazi'nin şiirine günümüz Türkçesiyle bakıldığında ise, son kıtada ''Osman, Ertuğrul oğlusun, Oğuz soyundan ve Karahan neslindensin. Sen Allah'ın aciz bir kulusun, mertebeni artıracaksan eğer, İstanbul'u al, gül bahçesine çevir...'' sözleri dikkat çekiyor.

-''AVNİ'' MAHLASINI KULLANAN FATİH SULTAN MEHMET...-

Sultan 2. Murat'ın şiirlerinde ''Muradi'' mahlasını kullandığı görülürken, oğlu Fatih Sultan Mehmet'in de edebi adının yani mahlasının ''Avni'' olduğu biliniyor. Şiirleri bir divançede (küçük divan) toplanan Fatih Sultan Mehmet'in bir gazeli de şöyle:

''Aşk ile viran eden gönlünü ma'mur istemez

Hatırın mahzun eden bir lahza mesrur istemez

Haksar olup hevayile gubar olan gönül

Hak-i rah-ı yardan bir dem özün dur istemez

Hoş gören akıl fena tavrını şöhret gözlemez

Künc-i uzlet isteyen kendüyi meşhur istemez

La'l-i naba meyl kılmaz bağrını pür-hun eden

Damenin pür-eşk eden lü'lu-yı mensur istemez

Aşk nakdi bir hazinedir ana yoktur zeval

Malik olan Avniya bir gence güncur istemez''

Fatih Sultan Mehmet'in gazelinin son bölümüne günümüz Türkçesiyle bakıldığında ise ''Ey Avni, aşk yok olmayan (gerçek) bir hazinedir. Ona sahip olan (kişi dünyada nice kıymetli) hazinelere sahip bir hazinedar olmayı istemez. (Yani aşk hazinesi, bütün hazinelerden değerli, aşk sultanı bütün dünya sultanlarından üstündür).

-''MUHİBBİ'' KANUNİ SULTAN SÜLEYMAN...-

Kanuni Sultan Süleyman'ın ünlü gazeli de kitapda yer alıyor. Süleyman'ın ''Muhibbi'' mahlasıyla yazdığı gazeli de şöyle;

''Halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi,

Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi,

Saltanat dedikleri ancak cihan gavgasıdır,

Olmaya baht ü saadet dünyede vahdet gibi

Ko bu ayş u işreti çünkim fenadır akıbet

Yar-i baki ister isen olmaya taat gibi

Olsa kumlar sağışınca ömrüne hadd ü aded

Gelmeye bu şişe-i çerh içre bir saat gibi

Ger huzur etmek dilersen ey Muhibbi fariğ ol

Olmaya vahdet cihanda kuşe-i uzlet gibi''

Bu arada Sultan 1. Ahmet'in ''Bahti'' mahlasıyla yazdığı şiirleri ve ilahilerinin de bulunduğu ifade edilen kitapta, 1. Ahmet'in Neyzen Osman tarafından hicaz makamında ve düyek usulünde bestelediği ''Dil hanesi pür-nur olur'' diye başlayan bir de ilahisinin var olduğu dile getiriliyor.