CHP Mersin Milletvekili Ali Rıza Öztürk, karşılıksız çek düzenleyenlere ''adli para cezası'' yerine sadece çek hesabı açma yasağı öngören yasa değişikliği teklifi verdi.
Öztürk, TBMM Başkanlığına sunduğu Çek Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi hakkında basın toplantısı düzenledi.
Karşılıksız çek düzenleme fiilinin daha önce ''dolandırıcılık'' olarak nitelendiğini, yürürlükteki Çek Kanunu'nda ''adli para cezası'' getirildiğini anlatan Öztürk, ''Adli para ceza sistemi aynen devam etti. Adli para cezası, ödenmeyince otomatik olarak hapis cezasına dönüşen bir uygulamadır'' dedi. Öztürk, ''karşılıksız çek düzenlemenin suç olarak düzenlenmesinin bu çeklerin sayısını azaltmadığını, aksine artırdığını'' öne sürdü.
Öztürk, çeki kullananların daha çok iş adamı ve esnaf olduğunu ifade ederek, ''Karşılıksız çek keşide etme fiilinin suç olarak düzenlenmesi ve buna bir ceza öngörülmesi ilkeldir, çağdışıdır. Günümüz hukuk anlayışıyla bağdaşmamaktadır. Sayılara baktığımız zaman buna ceza öngörülmüş olması karşılıksız çek keşide etmeyi azaltmamış, artmıştır'' diye konuştu. Asliye ceza mahkemeleri ve Yargıtay 10. Ceza Dairesi'nde bu konudaki dava sayısının arttığını ileri süren Öztürk, mahkemelerde bu konuyla ilgili binlerce dava dosyası bulunduğunu anlattı.
Hazırladığı yasa teklifine destek verilmesini isteyen Öztürk, ''Bu teklifle karşılıksız çek keşide etme fiili suç olmaktan çıkartılıyor, dolayısıyla bir ceza öngörülmüyor. Sadece karşılıksız çek keşide eden adama çek hesabı açma yasağı getiriliyor. Bu bir ticari olaydır. Tamamen özel hukuktan doğan olayları siz kamu hukukuyla çözmeye kalkamazsınız. İnsanlar özel hukuk ilişkileri nedeniyle hürriyetlerinden alıkonulamazlar'' dedi.
-TEKLİF NE ÖNGÖRÜYOR?-
Öztürk'ün Çek Kanunu'nda değişiklik öngören yasa teklifi, tacir ve tacir olmayan kişilere verilecek çeklerle hamiline düzenlenecek çeklerin ''A, B ve C'' olmak üzere üç ayrı tipte basılmasını öngörüyor; bunlar için bankaların ödemekle yükümlü olduğu miktarlar ayrı ayrı düzenleniyor.
Teklifle ayrıca, karşılıksız ''her bir çekle ilgili olarak, bin beş yüz güne kadar adli para cezası'' verileceğine ilişkin hüküm kaldırılıyor. Bu şekilde, adli para cezasının zamanında ödenmemesi durumunda hakkında mahkeme kararı bulunan kişinin hapse girmesinin önüne geçilecek. Teklife göre, karşılıksız çeki düzenleyenler hakkında, ilgili yargı mercileri tarafından sadece ''çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı'' verilebilecek.
Hakkında çek hesabı açma yasağı getirilen kişilere ilişkin bilgiler Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) aracılığıyla Merkez Bankası'na bildirilecek.
Karşılıksız çekin üzerinde yazılı miktar, düzenleme tarihinden itibaren temerrüt faiziyle ödenirse, hakkında yasak getirilen kişi bunun kaldırılmasını isteyebilecek. Bu durum yine UYAP üzerinde ilan edilecek.
Teklif, yürürlükteki düzenleme kapsamında hakkında mahkumiyet kararı verilmiş kişilerin de bu düzenlemeden yararlanmasına ilişkin hükümler içeriyor. Hakkında çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı verilen kişilerin de şikayetçi ile bir ödeme planı üzerinde uzlaşmasını öngörüyor. Bunun gereği yerine getirilmemesi halinde karşılıksız çek düzenleyenler hakkındaki hesap açma yasağı devam edecek.
