ABD'nin gizli yazışmalarının yayınlanmış olması, belgelerde ismi geçenlere doğrudan dava açma ve ABD'de dava açılırsa müdahil olma hakkı veriyor. AK Parti, ABD'li diplomatlar için dava açma kararı aldı.

Ersan ATAR'ın haberi
WİKİLEAKS internet sitesinde yayınlanan belgelerle ilgili dava süreci araştırılırken, muhatap zorluğu sorun yaşatıyor. Sitenin sahibinin ABD tarafından aranan bir kaçak olması, yönetici bulunmaması, tebligat adresinin belirsizliği, 5 ülkedeki gazete aracılığıyla yayın yapılması ve "belgeler süzgeçten geçirilip suç unsurları temizlendikten sonra yayınlandı" söylemleri dava açılmasını imkansız hale getiriyor.

Belgelerde adı geçen siyasilerden AK Parti Milletvekili Abdülkadir Aksu da "Burada önemli olan muhatap. Muhatap bulursak dava açarız" dedi.

Hukukçulara göre ise ABD'nin gizli yazışmaları ve bu yazışmaların yayınlanmış olması, belgelerde isimleri geçenlere ve devletlere doğrudan dava açma, ABD'de dava açılırsa müdahil olma hakkı veriyor. Hukukçulara göre doğrudan dava açma hakkını 3 yolla kullanmak mümkün:

ANKARA'DA DAVA: Hem diplomat hem de hukukçu kimliğiyle bilinen Türkiye'nin eski Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Yargıcı Rıza Türmen'e göre, belgelerde ismi geçen ve kişilik haklarının rencide olduğunu savunan devlet adamları kendi ülkelerinde, belgeleri hazırlayan elçilik yetkilileri ve Wikilileaks'ın sahipleri hakkında tazminat davası açabilir. Türmen, bu seçeneğin kullanılması halinde yetkili mahkemelerin Ankara Asliye Hukuk Mahkemeleri olacağına işaret etti.

Adalet Bakanlığı eski Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürü Cenk Alp Durak da, Türmen ile aynı görüşte birleşti. Aynı zamanda Türkiye'deki bazı elçiliklere hukuki danışmanlık da yapan Avukat Cenk Alp Durak, Türkiye'de açılacak bir tazminat davasında, davalının tek başına elçilik yetkilileri olabileceği gibi Wikileaks firmasının yetkililerinin de ortak sorumlu olarak gösterilebileceğine işaret etti.

Türmen ve Durak, Türkiye'de hukuk mahkemelerinin elçilik yetkilileri veya Wikileaks yetkilileri aleyhine tazminata hükmetmeleri halinde kararın ABD ulusal mahkemelerinde tenfiz edilmesinin (tanınması) zorunluluğuna dikkat çektiler. Buna göre örneğin, Ankara Asliye Hukuk Mahkemesi, kriptoları hazırlayan eski büyükelçilerin iddialarının asılsız olduğu sonucuna varır ve tazminat kararı verirse, tazminatın tazmin edilebilmesi için ABD mahkemelerinin Türkiye'de verilen kararı tenfiz etmesi gerekiyor. Avukat Durak, Türkiye ile ABD arasında genel bir tenfiz sözleşmesi bulunmadığını ancak ABD'nin eyaletlerinde farklı uygulamalar olduğunu kaydetti.

ABD'DE DAVA: Her iki hukukçu da Türk vatandaşı olan siyasilerle, diğer ülkelerdeki siyasilerin de ABD ulusal mahkemelerinde doğrudan dava açabilme haklarının bulunduğunu aktardı. Örneğin Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu hakkında söylediği iddia sözlerin gerçek dışı olduğunu ABD mahkemelerinde de kanıtlarsa kriptoyu yazan elçilik yetkililerinden tazminat isteyebilecek.

ADALET DİVANI: Türmen, ABD'nin gizli kalması gereken belgelerle ilgili yeterli güvenlik tedbiri almadığı, internet sitesi ve gazetelerde yayınlanmasında kurumsal sorumluluğu bulunduğu ve böylelikle devlet yetkililerinin, dolayısıyla da devletin zarar gördüğü gerekçesiyle Uluslararası Adalet Divanı'nda da dava açılabileceğini savunuyor.

Hukukçular ayrıca ABD'nin açacağı davaya müdahil olma talebinden önce, iki ülkenin müdahillik sistemleri arasında farklılığın incelenmesi uyarısında da bulundu. Öte yandan Beyaz Saray, "WikiLeaks" için özel komisyon oluşturdu. Komisyonun ABD Başkanı Obama'nın ulusal güvenlik personeli tarafından kurulduğu belirtildi.

AK Parti ABD'li diplomatlar için dava açma kararı aldı

Ergun AKSOY'un haberi

Wikileaks'in sızdırdığı belgelerin masaya yatırıldığı MYK toplantısında Başbakan Erdoğan, her türlü hukuksal yola başvurulması konusunda talimat verdi

Başbakan Tayyip Erdoğan başkanlığında yapılan ve yaklaşık 5 saat süren AK Parti MYK toplantısında Wikileaks'in yayımladığı belgeler ayrıntılı olarak masaya yatırıldı. MYK'da ABD'li diplomatlar hakkında dava açılması için hukuki alt yapının oluşturulmasında görüş birliğine varıldı.

İLİŞKİLERİ ETKİLEMEZ

Edindiği bilgiye göre, MYK toplantısında bu olayın Türk-Amerikan ilişkilerini etkilemeyeceği görüşü ağırlık kazanırken Erdoğan, hukukçu kurmaylarına kendisi ve partisi hakkındaki iddialar nedeniyle her türlü hukuksal yola başvurulması konusunda talimat verdi. Toplantıda belgelerde adı geçen parti üyelerinin de dava açmalarına yeşil ışık yakıldı. Erdoğan ve çalışma arkadaşları, iddialarının odak konumunda olan ABD'nin eski Ankara Büyükelçisi Erici Edelman başta olmak üzere Amerikalı diplomatlara "iftira, kişisel haklara saldırı ve hakaret" gerekçesiyle yüklü tazminat davaları açabilecekleri belirtildi.

AK Partili yöneticiler, şunları söylediler: "Partimizin hukukçuları, bu davaların Türk mahkemelerinde mi, ABD ya da uluslararası mahkemelerde mi açılacağı konusunda gerekli çalışmayı yapacaklar, ardından da gereken adımlar atılacak. İftira ve hakaretlerin karşılıksız bırakılması söz konusu bile olamaz. Bu sorumsuz diplomatların yaptıklarının da karşılıksız kalmaması gerekiyor. Olayın takipçisi olacağız. AK Partili üst düzey yöneticiler herhangi bir karar almamalarına karşın, ABD'li diplomatlarla yapılacak görüşmelerde daha dikkatli davranılmasını da gündemlerine aldılar. "Yapacağımız iyi niyetli konuşmalar çarpıtılabilir" düşüncesiyle özellikle vekillerin diplomatlardan gelecek görüşme isteklerine uzun bir süre karşılık vermeyecekleri öğrenildi.

SABAH