Adıyaman Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Turhan Koyuncu, alınacak basit önlemlerle sobadan sızan karbonmonoksit gazından kaynaklanan ölümlerin önüne geçilebileceğini ve sobaların daha verimli kullanılabileceğini belirtti.
Koyuncu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kış mevsiminin gelmesi ve kömürlü sobaların kullanımına başlanmasıyla birlikte yaşanması muhtemel karbonmonoksit gazı zehirlenmelerine karşı vatandaşları uyardı.
Ülkemizde her yıl yüzlerce vatandaşın sobalardan sızan karbonmonoksit gazı zehirlenmelerinden dolayı hayatını kaybettiğini belirten Koyuncu, alınacak basit tedbirlerle bu ölümlerin önüne geçilebileceğini, sobaların daha verimli kullanılabileceğini belirtti.
Konutlarda kullanılan kömür sobalarına ilişkin araştırmalar yaptıklarını ifade eden Koyuncu, konutlarda genel olarak 4 ayrı tipte soba kullanıldığını tespit ettiklerini açıkladı.
Koyuncu, yapılan araştırmaya ilişkin şunları söyledi:
''Türkiye'deki kömür sobalarının ısısal verimi ve karbonmonoksit zehirlenmelerinin önüne geçebilmek için bir çalışma yaptık. Bu çalışmada gördük ki, birkaç basit kuralla soba zehirlenmelerinin önüne geçilebilir. Konutlarda genellikle tuğlalı, dökme demirli, alttan ve önden havalandırmalı kovalı sobaların kullanıldığının yapılan araştırmalarımız net bir şekilde ortaya koyuyor. Her türlü soba için yaklaşık 6 ay araştırma yaptık. Özellikle de karbonmonoksit zehirlenmelerinin önüne geçebilmek için en ideal soba kullanımını belirledik.''
Karbonmonoksit gazı zehirlenmelerine karşı alınacak önlemlerin çok basit olduğunu vurgulayan Koyuncu, tedbirleri şöyle sıraladı:
''Soba-boru-baca sistemi sızma olmayacak şekilde birbirine sıkıca bağlanmalıdır.
Boru-baca sistemi düzenli olarak temizlenmelidir.
Soba en az 1 metre, borular ise en az yarım duvarlardan uzakta olmalıdır.
Ayrıca soba, alta konulan zemin koruyucusundan 15-30 cm yüksekte bulunmalıdır.
Sızma riskini artırmamak amacıyla, 6 metreden daha uzun boru kullanılmamalıdır.
Kömür tutuşturmada yarım kilo veya 1 kilo kuru odun ve yarım kilo odun rendesi kullanılmalıdır.
Tutuşturmada, çıra, gaz yağı, benzin gibi kullanılmamalı ve sobaya poşet atılmamalıdır. Bunlar boru ve baca içerisine kurumun yapışıp birikmesine ve tıkanmaya neden olup sızıntıya davetiye çıkarmaktadırlar.
Kömür üstten tutuşturulmalı, sobaya önce kömür sonra odun ve en üstüne de odun rendesi dökülerek tutuşturulmalıdır.
Kömür hızlı ve seri tutuşturulmalı. Bu nedenle, tutuşturma sırasında tamamen kömür kızarana kadar sobanın hiçbir hava kapağı kapatılmamalı ve tutuşmadan sonra yalnızca üst hava kapağı kapatılmalı.
Kömür tamamen yanıp bitmeden uyumamalı yada yatma saatinden önce gerekirse sobanın bütün hava kanalları kapatılarak yarım saatte tamamen sönmesi sağlandıktan sonra yatılmalıdır.
Soba yakılan mekan her gün düzenli olarak havalandırılmalıdır.''
Kömür sobasın kullanılmasının, merkezi kaloriferli ısıtma sisteminden sonra ikinci sırayı alan en ekonomik ısınma yöntemi olduğunu ifade eden Koyuncu, bu nedenle kömür sobası kullanımından vazgeçmenin özellikle ekonomik durumu iyi olmayan aileler için mümkün gözükmediğini söyledi.