Geçen yıl kurban bağışı kesim ihalelerinde yaşanan yolsuzluk iddialarına bu yıl yükselen et fiyatları da eklenince, vekaleten kurban kestirenlerin ve bağış yapanların sayısında büyük düşüş oldu.
Türkiye'nin önde gelen vakıf ve derneklerinin vekaleten kestirdiği ve bağış aldığı kurban sayısı geçen yıl 374 bin 12 iken, bu yıl sayı 221 bin 157'de kaldı.
AA muhabirinin çeşitli vakıf ve derneklerden aldığı bilgiye göre, son yıllarda giderek yaygınlaşan vekaleten kurban kesimine vatandaşlar bu yıl beklenen ilgiyi göstermedi.
Kurban Bayramı'nda yardım derneklerine vekalet verilerek kesilen kurbanlıkların fiyatları da geçen yıla göre büyük oranda arttı. Geçen yıl vakıf ve dernekler aracılığıyla 250-290 lira arasında olan vekaleten kurban kesimi, bu yıl 300-500 lira aralığına yükseldi.
Vatandaşlar, bu yıl Türk Kızılayı ve Diyanet Vakfına 410, Türk Hava Kurumuna 420, Mehmetçik Vakfına 400, İnsani Yardım Vakfına (İHH) 300, Deniz Feneri Derneğine 380, Cansuyu Derneğine 450, Türkiye Gaziler Vakfına 500 lira bağışta bulunarak ihtiyaç sahiplerine kurban eti ulaştırdı.
Geçen yıl kurban bağışı kesim ihalelerinde yolsuzluk yapıldığı iddiasıyla haklarında dava açılan Türk Hava Kurumu, Deniz Feneri ve Mehmetçik Vakfının bu yıl vekaleten kestiği ve bağış aldığı kurban sayısında geçen yıla göre büyük oranda düşüş yaşandı. Geçen yıl 168 bin 897 adet vekaleten kurban kesimi ve bağışı alan Mehmetçik Vakfı, bu yıl 61 bin 559 adet kurban bağışı ve kesimi gerçekleştirdi. Deniz Feneri Derneği'nin 15 bin olan geçen yıl ki vekaleten kestiği kurban sayısı ise bu yıl 6 bin 386'ya düştü. Türk Hava Kurumu da geçen yıl 3 bin 800 kurban bağışı alırken, bu yıl 2 bin 814'te kaldı. Geçen yıl 52 bin kurban bağışı alan ancak kurban kesim ihalelerinde yolsuzluk iddiaları olan LÖSEV ise bu yıl vekaleten kurban kesimi yapmadı.
-KIZILAY'A BAĞIŞLAR ARTTI-
6 yıldır vekaletle kurban kesimi yapan Türk Kızılay'ına ise bağışlar arttı. Geçen yıl 40 bin kurban bağışı alan Kızılay, bu yıl 50 bin bağış topladı.
En çok kurban bağışı toplayanlar arasında bulunan Türkiye Diyanet Vakfı da vekaleten kurban kesimi sayısını geçen yıla göre artırdı. Vakıf, geçen yıl 41 bin olan kurban bağışı sayısını bu yıl 45 bin 611'e yükseltti.
Adı, İsrail'in Mavi Marmara gemisine düzenlediği operasyonla öne çıkan İnsani Yardım Vakfı da aldığı kurban bağışı sayısını artıran kuruluşlar arasında yer aldı. Söz konusu vakıf aldığı kurban bağışı sayısını 33 binden bu yıl 35 bin 200'e çıkardı.
Cansuyu Yardımlaşma ve Dayanışma Derneğinin geçen yıl 20 bin 238 olan aldığı kurban bağışı sayısı, bu yıl 19 bin 433 olarak gerçekleşti.
Türkiye Gaziler Vakfı ise 77 olan kurban bağışı sayısını bu yıl 154'e yükseltti. Bu yıl
-BAĞIŞLARIN BÜYÜK BÖLÜMÜ YURT DIŞINA YAPILDI-
Bu arada fiyatları yurt içine göre daha uygun olması nedeniyle (200-220 lira) vatandaşların bir çoğu, yurt dışında vekaletle kurban kestirmeyi tercih etti. Dernek ve vakıflar her yıl olduğu gibi bu yıl da yurt içinin yanı sıra başta Afrika ülkeleri olmak üzere, Uzakdoğu, Ortadoğu, Balkanlar ve Kafkaslar'da çok sayıda yoksul insana kurban eti ulaştırdı.
Cansuyu Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği, bu yıl bağış aldığı 19 bin 433 kurbanın 19 bin 307 adedini yurt dışındaki 400 bin yoksula dağıttı. Kesilen kurbanların 13 bin 454'ü Pakistan, 1204'ü Çeçenistan, 3 bin 440'ı Afrika ülkeleri, 583'ü Asya ülkeleri, 204'ü Gazze, 415'i Ortadoğu ülkeleri, 7'si Balkanlar'da, 126'sı Türkiye'deki ihtiyaç sahiplerine verildi.
Deniz Feneri Derneği de aldığı 6 bin 386 kurban bağışının 5 bin 249'unu yurt dışındaki fakirlere ulaştırdı. Dernek, Pakistan'da 2 bin 44, Nijer'de 1511, Sudan'da 910, Bangladeş'te 756, Filistin'de 28, Türkiye'de 1137 kurban eti dağıtımı gerçekleştirdi.
Türk Kızılay'ı da bu yıl kestiği 50 bin kurban hissesinin yarısını Pakistan'a ulaştıracak.
-TÜRK KIZILAYI GENEL BAŞKANI KÜÇÜKALİ-
Türk Kızılayı Genel Başkanı Tekin Küçükali, AA muhabirine, bu yıl vekaleten kurban kestirenlerin ve bağış yapanların sayısındaki düşüşü değerlendirdi.
Bağış yapan ve vekaleten kurban kestirenlerin sayısının geçen yıla göre yaklaşık 153 bin kişi düşmesinin önemli olduğunu, bu konunun üzerinde durulması gerektiğini söyledi. Küçükali, ''Her bir kurbandan 10 haneye et gittiğini düşünürseniz, geçen yıla göre yaklaşık 1,5 milyon insana et gitmemiş demektir. Bu çok kötü bir şey. Biz bunu Kızılay'ın modeline göre yaparsak bu kötülükten kurtuluruz'' dedi.
Kurban bağışındaki bu düşüşü, geçen yıl kurban bağışı kesim ihalelerinde yaşanan yolsuzluk iddialarına bağladığını anlatan Küçükali, ''Bu iddialar nedeniyle belki dünyada emsali görülmemiş bir dava açıldı. Savcılık, her vekaletini veren için dava açtı. Dolayısıyla 1 milyon 100 bin yıl gibi hapis cezası talebi var. Bu nedenle insanlarımızın kafası karıştı. Bu olaylar, yardım iklimini kırdı. İnsanların güvenlerini sarstı'' diye konuştu.
Tekin Küçükali, et fiyatlarındaki artışın da kurban bağışlarının düşmesinde bir başka etken olduğunu belirtti.
-SUİSTİMALLER NASIL ÖNLENİR?-
Küçükali, vekaleten kurban kesimlerinde suistimalleri önlemek amacıyla alınması gereken önlemlere ilişkin soruyu yanıtlarken, yardım kuruluşlarının etleri konserve yapması, her bir kurbanı nerede kestiğini ve kime ne kadar et dağıttığını açıklaması gerektiğini vurguladı.
Dernek ve vakıfların her şeyden önce şeffaf olmaları gerektiğini ifade eden Küçükali, şöyle konuştu:
''Her şeyden önce etin kesinlikle konserve kutusuna girmesi lazım. Et konserve kutusuna girmediği müddetçe her zaman olumsuzlukların konuşulması kaçınılmazdır. Konserve kutusunun üzerinde 'satılamaz' yazmalı. En doğusu Kızılay modelinin uygulanması. Bize vekaletini veren insanlara bir kutu konserve gönderiyoruz. Din görevlisi, veteriner, noter kesimlerde hazır bulunuyor. Ayrıca kamerayla kayıt yaptırıyoruz. Bütün bunları yaptığınız zaman sorun kalmaz.''
Yurt dışında vekaletle kurban kesimiyle ilgili olarak da Küçükali, bunun sembolik olması gerektiğini belirterek, ''Yurt dışında 'ben aldım dağıttımı' doğru bulmuyorum. Çünkü benim ülkemde eti bekleyen çok fukara var'' diye konuştu.
Kızılay'ın geçen yıl 40 bin olan kurban bağışı sayısının bu yıl 50 bine çıktığına işaret eden Küçükali, ''Demek ki bu işi doğru yaptığınız zaman insanlar size itibar gösteriyor ama bu yardım iklimi öyle bir şeydir ki burada en ufak olumsuzluk veya problemler oldu mu insanlarda 'acaba' diye soru işareti oluşuyor'' dedi.
Türkiye'nin önde gelen vakıf ve derneklerinin geçen yıl ve bu yıl vekaleten kestirdikleri kurban sayıları şöyle:
. 2009 2010
. ------- ------
MEHMETÇİK VAKFI 168,897 61,559
KIZILAY 40,000 50,000
TÜRKİYE DİYANET VAKFI 41,000 45,611
İNSANİ YARDIM VAKFI 33,000 35,200
CANSUYU 20,238 19,433
DENİZ FENERİ 15,000 6,386
TÜRK HAVA KURUMU 3,800 2,814
TÜRKİYE GAZİLER VAKFI 77 154
LÖSEV 52,000 (x)
-------------------------------------------
TOPLAM: 374,012 221,157
(x): LÖSEV bu yıl vekaletle kurban kesimi organizasyonu düzenlemediğini açıkladı.