Tunceli ve Hatay'da 5 sosyalist belediye, her konuda tam bir işbirliği içinde. Kararları halk meclisi alıyor, kaldırımdan çay bahçesine kadar her proje elbirliğiyle hayata geçiyor
Erhan Öztürk'ün haberi
Türkiye'de bir dönem sol hareketin en önemli figürlerinden biri olan Fatsa Belediye Başkanı Fikri Sönmez, nam-ı diğer Terzi Fikri'nin belediyecilik anlayışı, 31 yıl sonra Hatay ve Tunceli'de hayat buldu. 14 Ekim 1979'da yapılan seçimlere Fatsa'da bağımsız olarak girerek; CHP, AP ve MSP'nin iki katı oy alan Terzi Fikri'nin ilk icraatı, halk ve kent meclisleri kurup, "Çamura, rüşvete ve karaborsaya son" demek olmuştu. 2009 yerel seçimlerinde Hatay'ın Samandağ ve Aknehir ilçelerinde seçimi kazanan Özgürlük ve Dayanışma Partisi (ÖDP) ile Tunceli'nin Mazgirt, Hozat ve Pertek belediyelerini kazanan Emek Partisi'nin öncülüğünde oluşturulan Demokratik Haklar Federasyonu'nun icraatları da Terzi Fikri ile büyük benzerlikler taşıyor. İşbirliği yapan 5 sosyalist belediyenin de ortak hedefi, 'halkla birlikte' yönetmek. Bunun son ve en canlı örneği ise Tunceli-Mazgirt'te yaşandı.
TAŞLARI KENDİLERİ ÇIKARDI
Belediyenin 3 dönüm arazi üzerine yaptığı aile çay bahçesine parke alacak maddi imkân olmaması, halkı ve diğer belediyeleri harekete geçirdi. Halk toprak altından 'sal' adı verilen taşları kendi çıkarttı. Ayrıca Hozat ve Pertek Belediye başkanları da hem sal hem de araç gereç desteği verdi. Kadını, erkeği, yaşlısı, genci imece usülüyle 45 yıllık Mazgirt'e ilk çay bahçesini kazandırdı, çevreyi ağaçlandırmayı da ihmal etmedi. Belediye başkanları 27 Kasım'da da İstanbul'da Mazgirt Belediyesi'ne yardım gecesine katılıp birlik mesajı verecekler. Sosyalist belediyelerin, tıpkı 31 yıl önce Fatsa'da olduğu gibi, göreve gelir gelmez ilk işleri 'halk meclisleri' kurmak olmuş. Mazgirt Belediye Başkanı Tekin Türkel, "Bizim bir ütopyamız var ve bunu hayata geçirmek için Terzi Fikri'nin bıraktığı yerden devam ettirmek istiyoruz" diyor.
TERZİ FİKRİ KİMDİR
Fatsa'da14 Ekim 1979'da yapılan seçimlere, solun ortak adayı olarak katılan Terzi Fikri lakaplı Fikri Sönmez oyların yüzde 60'ını alarak başkan seçildi.
İlkokul mezunuydu. Yarım kalan kanalizasyon çalışmaları nedeniyle ilçeyi çamur ve sivrisinek sarmış, koleradan 50 kişi ölmüştü. Hatta bir milletvekili sivrisinek seslerini teybe alıp Meclis'te dinletmişti.
İlçedeki 11 mahallede halk meclisleri ve komiteler oluşturan Terzi Fikri'nin önderliğinde Fatsalılar, el arabası, traktör gibi araçlarla kenti kısa sürede temizledi. Ardından halkla birlikte karaborsayı, kaçakçılığı ve tefeciliği bitirdi. O kadar başarılı oldu ki CHP, AP ve MSP ilçe başkanları "Her yerde kan var, biz burada huzur içindeyiz" diye ortak basın açıklaması yaptı.
Ama 11 Temmuz'da halk meclisi gibi uygulamalar gerekçe gösterilerek Terzi Fikri ve 900 kişiden oluşan halk meclisi gözaltına alındı. 4 Mayıs 1985'te Erzincan Cezaevi'nde de kalp krizinden öldü.
'TÜM HESAPLARIMIZ ŞEFFAF'
Milli Eğitim'den emekli olan 55 yaşındaki Başkan Türkel, merkezde bulunan bin 700 nüfus ile 83 köyün halkıyla birlikte karar alıyor. Terzi Fikri'nin meşhur fındık mitinglerini hatırlatarak, "Erezyona uğramış bir halkı yeniden bilinçlendiriyoruz" yorumunu yapıyor ve şunları söylüyor: "Terzi Fikri'nin 31 yıl önce Fatsa'da başlattığı 'halkla beraber' çalışmalarını yeniden hayata geçiriyoruz. Yeni bir bebek büyütüyoruz diğer belediye başkanı yoldaşlarımızla. İlk hesabımızı halka veriyoruz. Belediyenin hesapları ve kapıları halka açık. Onlar yaptığımız bütün işleri belediyeye gelip denetleyebiliyor. Gelirimiz 30 bin TL. Giderimiz ise 90 bin TL. 800 bin TL borçla devraldım belediyeyi. Binamız hariç her şey hacizli."
'BURJUVA PARTİSİ DEĞİLİZ'
Hatay'ın Samandağ Belediye Başkanı Mithat Nehir, Aknehir Belediye Başkanı Mehmet Mübarek ve Tunceli Pertek Belediye Başkanı Kenan Çetin, Hozat Belediye Başkanı Cevdet Konak ile sık sık görüşüp bir araya geldiğini belirten Tekin Türkel, "Bizim diğer burjuva partileri gibi olanaklarımız yok. Kendi olanaklarımızı kendimiz yaratıyoruz" diyor ve ekliyor: "Mazgirt'te ilk kadın konuk evini açarken diğer belediyelerden destek aldım. Yine ilçenin değişik bölgelerine diktiğimiz ağaçların tamamını kadını, erkeği beraber yaptık. Kimse, 'Ben bunu yapmam' demiyor. Belediyeden anons yaptığımda ilçede olan bütün herkes toplanıp, ortak karar alıyoruz. Şehir dışına çıkacaksam önce onlara niçin gittiğimi anlatıyorum."
DAYANIŞMA GECESİ DAVETİ
Fatsa'da Terzi Fikri'nin başlattığı, 'halkla birlikte' sloganını önemsediklerini ve onu örnek aldıklarını belirten Türkel, "3 dönüm arazi üzerine yaptığım Özgürlük ve Demokrasi Parkı'nı halkla birlikte yaptık. İlçemize müteahhit girmedi. Ayrıca müteahhide verecek paramız da yok. Diğer sosyalist belediye başkanlarıyla imece usulüyle birbirimize araç, gereç desteği ve halkın uygulamaya bizzat katılmasıyla işlerimizi kendimiz yapıyoruz. 45 yıllık Mazgirt'te kaldırımları biz yaptık. Bir parkı olmayan ilçeye üç park kazandırdım. Terzi Fikri'nin 31 yıl önce Fatsa'da yaptıklarını biz kendi belediyelerimizde uyguluyoruz" diyor. Mazgirt Kültür ve Dayanışma Derneği'nin Mazgirt Belediyesi'yle Dayanışma Gecesi'ne tüm solcu ve sosyalistlerin gelmesi gerektiğinin altını çizen Başkan Türkel'in bir de çağrısı var: "Çeşitli nedenlerle, İstanbul ya da diğer şehirlerin varoşlarına yaşayan, göçe mecbur bırakılan insanlarımızın kendine göre mutlaka sıkıntıları vardır; ama tüm sorunlara rağmen yüzlerini kendi coğrafyalarına çevirmelerini istiyoruz. Tüm dostları Mazgirt'e davet ediyorum. Çalışmaları yerinde görüp projeler yerinde denetlemek önemlidir. Tüm halkımızı 27 Kasım saat 17.00'da Bağcılar Olimpik Spor Salonu'da yapacağımız etkinliğe katılmaya çağırıyoruz."
'EZBERİ BİZ BOZACAĞIZ'
Türkiye'deki sosyalist belediyecilik anlayışı ile yola çıkan 5 belediyenin yaptığı çalışmaların halka umut verdiğine dikkat çeken Hozat Belediye Başkanı Cevdet Konak da siyasette ezberleri bozacaklarını söyleyecek kadar iddialı: "Sosyalist belediyecilik Fatsa'dan sonra Mazgirt, Hozat, Pertek, Samandağ ve Aknehir'de hayata geçiriliyor. Yaptığımız çalışmalarla önümüzdeki dönemde siyasette ezberleri bozup, daha da çoğalacağız." Pertek Belediye Başkanı Kenan Çetin ise "Fatsa hem Türkiye tarihinde hem de bizim için önemli bir örnektir. Evet, sosyalist belediyecilik anlayışı yaşıyor" diyor.
İMECE USÜLÜ ÇAY BAHÇESİ
Mazgirt'in ilk çay bahçesi, kadını, erkeği, yaşlısı genciyle elbirliğiyle yapıldı. Başkan Tekin Türkel ağaçladırma çalışmalarına da bizzat katıldı.
'Artık güneşi beklemek yerine gölgeden çıkıp ona yürüyeceğiz'
"Benimbir şapkam bir de çarığım var" diyen Başkan Tekin Türkel belediyecilik anlayışlarını özetlerken şunları söylüyor: "Uzakta bir köy var, gitmesekte görmesekte o köy bizim köyümüzdür anlayışını yıkacağız. Artık güneşin bize gelmesini beklemek yerine gölgeden çıkıp biz güneşe gideceğiz. Gazetelerde okuyoruz, 'Falanca işadamı 100 bin TL bağış yaptı' diye. Bu işadamlarının bir beklentisi yok ise Mazgirt, Hozat, Pertek, Samandağ ve Aknehir belediyelerine de yardım etsinler. Bizde ihale edilecek proje yok. İhaleye çıksak da bunun kararını halk meclisleriyle birlikte alıyoruz zaten. Ancak bugüne kadar Mazgirt'te bir ihale yapmadım. Diğer belediye başkanı arkadaşlarımla da konuştuğumda onlarda ihaleleri halka açık yapıyorlar."
EN İYİ ARAÇLARI 22 YILLIK
Belediyede sadece bir bilgisayarın bulunduğuna dikkat çeken Başkan Tekin Türkel, Tunceli'deki en zengin sosyalist belediyenin Pertek olduğunu söylüyor. Pertek'de feribot geliri ve ilçe nüfusunun fazlalığı nedeniyle olanakların Hozat ve Mazgirt'e göre daha iyi olduğunu söyleyen Türkel şunları anlatıyor: "En yeni aracımız 22 yıllık... Tarım ve hayvancılıkla geçinen halkın büyük bölümü bunları da bırakmış. Halka iş olanağı sağlamak için ağaç atölyesi projesi geliştirdik. Ankara'da bekliyor. Ayrıca dut ve kuşburnu konusunda da çalışmalar yapıyoruz. İlçemizin gelirini artırmak ve halkın daha iyi yaşam koşullarına kavuşması için mücadele ediyoruz. Halkı üretime teşvik etmemiz lazım. İhtiyaçlarımızla ilgili Cumhurbaşkanı Abdullah Gül başta olmak üzere çok sayıda yetkiliye dosya takdim ettim. Ancak bugüne kadar kimse sesimize ses vermedi. Kendine 'sol, sosyalist' diyen güçler bize kulak verip katkı sunmalı."
(Sabah)
