Rusya parlamentosu alt kanadı Duma'da Mersin-Akkuyu'da 20 milyar dolara inşa edilecek Türkiye'nin ilk nükleer santrali ile ilgili anlaşma onaylandı.
Duma'da gündeme alınan anlaşma ile ilgili genel kurula bilgi veren Rusya Devlet Atom Enerji Ajansı Rosatom Genel Direktör Yardımcısı Nikolay Spaski, "Nükleer santral yapım projesi 20 milyar dolara mal olacak. Yarısını Rusya'nın kaynaklarından karşılamalıyız. Türkiye'deki santrali sadece inşa etmiyoruz, aynı zamanda santralin sahibi de oluyoruz. Santralin ömrü tamamlanıncaya kadar 60 yıl Rusya işletecek. Türkiye 15 yıl boyunca elektrik alım garantisi veriyor" dedi.
Duma Enerji Komisyonu Başkanı Yuri Lipatov da projenin önemine dikkat çekerken, muhalif Adaletli Rusya partisinden Semyon Bagdasarov hükümetin verdiği paranın ne kadar zamanda geri alınabileceğini ve İran nükleer santrali bağlamında daha fazla yükümlülükler olduğu eleştirisi getirdi. Ahamuhalefet Komünist Partisi'ndan Nikolay Riabov da projenin geri dönüşümünün verimli olmadığı değerlendirmesinde bulundu.
JİRİNOVSKİ'NİN PARTİSİNDEN "TÜRKLER'E GÜVENEBİLİR MİYİZ?" SORUSU
Rusya aşırı sağcı Vladimir Jirinovski'nin partisi (Liberal Demokrat Parti) Valeriy Seleznev de Türkiye'nin Güney Kore ile yeni bir nükleer santral inşaatı ile ilgili görüşme yaptığını hatırlattı. "Türklere güvenebilir miyiz?" sorusunu yönelten Seleznev, "Onlar kendi enerji sorunlarını çözdükten sonra bize şantaj yapmasınlar?" sorusunu sordu. Jirinovski de görüşmelerde Akkuyu'nun doğru tercüme edilmesine dikkat çekti.
Sorulara cevap veren Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Vladimir Titov Türkiye ile imzalanan anlaşmada herhangi bir problem olmadığını, karşılıklı güven ortamında sağlanan kontratın bir kenara bırakılamayacağı savunması yaptı. Bagdasarov'un İran nükleer programının ardından Türkiye'nin de benzer bir yola girmesinde Moskova'nın öncülük mü edeceği ile ilgili eleştirisine de Titov, "Anlaşmada limitler ve yükümlülükler çok net... Bu proje nükleer silah üretimine yol açacak herhangi bir zemin oluşturmuyor... Biz herhangi bir endişe duymuyoruz" cevabını verdi.
TBMM'de hükümetler arası anlaşmanın onaylanmasının ardından, "Türkiye ile Rusya Arasında Akkuyu'da Nükleer Güç Santralinin Tesisine ve İşletimine Dair İşbirliğine İlişkin Anlaşma" ya Rusya Başbakanı Vladimir Putin 24 Eylül'de imza koymuş ve ilgili yasa teklifi Duma'nın genel kuruluna gönderilmişti.
Rusya'nın 20 milyar dolar yatırım yapacağı nükleer santralin proje uygulamasını Atomstroyexport, elektrik satış işlemlerini ise elektrik ihraç-ithalat şirketi Inter RAO UES gerçekleştirecek. Rusya hükümetinin onayladığı karara göre Rosenergoatom, Atomenergoremont ve Atomtekenergo şirketleri de koordinasyon, gelişim, operasyon ve yönetim işlerini yürütecek.
15 YIL ELEKTRİK ALIM GARANTİSİ
Inter RAO UES'in dışındaki şirketler devlet şirketi Rosatom'un bir parçası olarak çalışıyor. Inter RAO UES'un Enerji Piyasası Düzenleme Kurulundan (EPDK) elektrik üretim lisansı almasından sonraki 30 gün içinde, 4 ünite için sabit miktarlı elektriğin alınması amacıyla Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim Şirketi (TETAŞ) ile elektrik satın alma anlaşması imzalaması gerekiyor.
Anlaşmaya göre, TETAŞ proje şirketinden santralde üretilmesi planlanan elektriğin ünite 1, ünite 2 için yüzde 70'ine ve ünite 3, ünite 4 için yüzde 30'una karşılık gelen sabit miktarlarını, her bir güç ünitesinin ticari işletmeye alınma tarihinden itibaren 15 yıl boyunca KDV hariç 12,35 ABD senti/kWh fiyattan satın almayı garanti edecek.
20 MİLYAR DOLARLIK YATIRIM
Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev'in 12 Mayıs'ta gerçekleştirdiği Türkiye ziyaretinde sağlanan anlaşmaya göre Akkuyu'da kurulacak nükleer santralin inşa ve işletim hakkı tamamı ile Rusya'ya ait olacak. Önümüzdeki dönemde Rusya çoğunluk hissesi kendisinde kalmak şartı ile ortak alabilecek. Rusya'nın toplam 4,8 GW kapasitesinde dört ayrı üniteden oluşacak nükleer santral için 20 milyar dolar yatırım yapması bekleniyor.
Rusya adına Rusya Federasyonu Devlet Atom Enerjisi Kuruluşu (Rosatom), Türk tarafı adına Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın taraf olduğu anlaşmaya göre, onay sürecinin tamamlanmasının ardından 3 ay içinde proje şirketinin kurulması için Rusya'nın çalışmaları başlatması gerekiyor.
