Türkiye'de ilk kez yapılan 'Ağaç sallama makinesi', bir işçinin 8 saatte yaptığı ceviz silkme işini, 1 dakikada gerçekleştiriyor.
Yıllarca doktorluk yaptıktan sonra çiftçiliğe başlayan emekli genel cerrahi uzmanı Dr. Sadık Yiğit ile Pamukkale Üniversitesi (PAÜ) Öğretim Görevlisi Ömer Dican'ın ceviz, badem, zeytin, fındık gibi ağaçların hasadını yapmak için geliştirdiği traktöre bağlı çalışan ''Ağaç Sallama Makinesi'', bu ürünlerin hasadı kolaylaştırıyor.
Denizli Devlet Hastanesi'nde çalıştığı dönemlerde stres atmak için çiftçilikle uğraşan Yiğit, Denizli merkeze bağlı Pınarkent beldesi ve Çal ilçesi Baklan ovasında 300 dekarlık tarlasında yetiştirmesi ve üretmesi kolay olan Yalova cinsi cevizler dikmiş. Ancak bu cevizlerin veriminin iyi olmadığını görünce, aşı yöntemiyle tarlasını Amerikan menşeli 'chandler' cinsi cevize dönmüş. Cevizler büyüdüğünde ise en büyük problemi hasadında yaşamaya başlamış.
İşçilerin cevizin yeşil kabuklarını soyarken büyük zorluklar yaşadığını gören Yiğit, cevizin kimyasal özelliğinden dolayı işçilerin elleri boyanıp siyahlaşmasın diye verdiği eldivenlerin kısa sürede yıpranması üzerine, Türkiye'nin ilk ceviz kabuğu soyma makinesini yapmış. Ardından Makine Mühendisi Ömer Dican'la birlikte ağaç silkme makinesi üzerinde çalışmaya başlamışlar.
Yaklaşık iki aylık araştırmadan sonra ''Ağaç Sallama Makinesi'' projesinin çizimlerinin tamamlanmasından ardından üretilen makineyle cevizin hasadını yaptığını anlatan Yiğit, ''Makinenin getirisi hem hızlı olması hem bir sene sonra bana meyve verecek erkek ve dişi gözlerinin zarar görmemesini sağlıyor. Bilinen yöntem olan sırıkla devam etseydim ceviz verecek gençlerin bir kısmını kaybedecektim. Cevizcilikte esas olan malı en sonunda hastalıklardan arınmış şekilde sunabilmek çok önemlidir. Ceviz silkindikten sonra birkaç saat içinde kabuğunun ayıklanıp kurutmaya verilmesi lazım. Silkinmeyle kabuk ayıklama arasında zaman uzayınca ceviz bozuluyor'' diye konuştu.
Bir işçinin 8 saatte ceviz ağacının büyüklüğüne göre 2 ile 4 ağacı ancak silkebildiğini belirten Ömer Dican da yaptıkları makinenin bir ağacın 15 saniyede hasadını gerçekleştirdiğini ifade etti.
Dican, Dr. Yiğit'in kendisine konuyu açtığında bir araştırma sürecine girdiklerini anlattı. Amerika'da ağaç sallama makinesinin benzerlerini bulduklarını dile getiren Dican, ''Amerika'daki muadilleri Türkiye'ye gelmeden, orada yaklaşık 110 bin dolarla 150 bin dolar arasında liman teslimi yapılıyor. Biz Denizli'de bu makineyi 30 bin dolara mal ettik'' dedi.
Yaptıkları makinenin ağacı gövdeden kavrayarak herhangi bir zedelenme olmadan titreterek cevizleri yere düşürdüğünü belirten Dican, makinenin patent başvurusunu da yaptıklarını, gelecek yıldan itibaren talepler doğrultusunda seri üretime geçeceklerini de söyledi.
Türkiye'de ceviz ve badem gibi ağaçların hasadını yapmak oldukça zor ve tehlikeli. Özellikle ceviz ağaçları uzun boyları ve kırılgan dallarıyla yerden veya üstüne çıkarak sırıklarla dallarına vurarak gerçekleştiriliyor. Cevizin uzun boyuna sırıklar yetişmediği için üstüne çıkan işçilerin, ağacın dallarının kırılgan olmasından dolayı, bazen düşerek yaralanmalara, hatta ölümlere sebep oluyor.
Geliştirilen ağaç sallama makinesi ile üstelik ağaç sırıkla silkilmediği için dallar zarar görmüyor ve gelecek yıl da verimli oluyor. Makine, orta büyüklükteki ceviz ağaçlarının gövdesinden tutup sarsarken çok büyük ceviz ağaçlarını ise dalların gövdeye birleştiği yerden kavrayarak silkeleyip hasadı gerçekleştiriyor.
