Mersin, Antalya, İznik ve Hatay gibi sebze meyve üretiminin merkezi olan illerde fiyatlar üreticiden tüketiciye ulaşana kadar katlanıyor...

Birçok meyve ve sebze üretiminin gerçekleştirildiği Mersin, Türkiye'nin önemli limon ve muz üretim merkezi olarak öne çıkıyor.
Ağırlıklı olarak Anamur ve Bozyazı ilçelerinde gerçekleştirilen muz üretimi, toplam 25 bin dekarlık alanda gerçekleştiriliyor. Dekar başına ortalama 6 ton ürün elde eden muz üreticisi, yıllık yaklaşık 150 bin ton civarında hasat gerçekleştiriyor. Bahçeden 1,30-1,40 liradan ürün satışı gerçekleştirilen muz, semt pazarlarında 2,3-2,5 liradan alıcı buluyor.

Kentin bir diğer önemli narenciye üretiminde ise ilk sırayı limon alıyor. Türkiye'nin limon ihtiyacının yüzde 70'nin karşılandığı kentte, hasadı süren limon, üreticisinin de yüzünü güldürüyor. Bu yıl hasatta 750 bin ton rekolte bekleyen üretici, ürününü dalında 80-85 kuruştan satıyor. Limonun haldeki fiyatı ise, kalitesine göre 1,10 liraya kadar çıkabiliyor.

Özellikle Tarsus ilçesinde yaygın olan üzüm üretimi ise, ihracat getirisi sayesinde üreticinin yüzünü güldürüyor. 250 bin ton civarında üzüm üretiminin yapıldığı Tarsus'ta 50-60 kuruşa satılan üzüm, 1-1,50 liraya kadar tüketiciye sunuluyor.

127 bin 779 dekarlık alanda örtü altı üretimin gerçekleştirildiği Mersin'de, örtü altı üretimde biber ve domates ilk sırayı alıyor. 230 bin ton domates, 130 bin ton ise biberin üretildiği kentte, domates 2,50, biber ise 1 liradan tarlada alıcı buluyor. Domatesin Mersin haline ulaştığındaki fiyatı ise 4-5 liraya, biberin ise 1,50-2 liraya kadar çıkıyor.

BAHÇEDE 70 KURUŞ, TABLADA 1,5 LİRA

Antakya Belediyesi Hal Müdürü Mehmet Karaköse, ihracatın artması ve kış mevsimine girilmesi nedeniyle meyve ve sebze fiyatlarında yüzde 50 oranında artış yaşandığını söyledi.

Karaköse, AA muhabirine, üreticinin yetiştirdiği meyve ve sebzenin tüketiciye ulaşıncaya kadar önemli bir fiyat farkının oluştuğunu söyledi.

Antakya'da az yetişmesine rağmen domates ve taze fasulyenin zam şampiyonu olduğuna dikkati çeken Karaköse, fiyatların 3-4 ay daha yüksek kalacağını belirterek, ''İhracat ve kış mevsimi nedeniyle meyve ve sebzede fiyat artışı yaşanıyor'' dedi.

Antakya'da yetiştirilen ürünlerden havuç üreticiden 40 kuruşa alınırken, tüketiciye 1 liradan satılıyor. 40 kuruştan alınan kavun tüketiciye kilogramı 80 kuruş ila 1 lira arasında, 80 kuruştan alınan portakal 1,5 liraya, 70 kuruştan alınan mandalina 1,5, 40 kuruştan alınan limon 70 kuruş ila 1 liraya, 60 kuruştan alınan hurma 1 liraya, 80 kuruştan alınan nar ise 1,5 liraya satılıyor.

Yörede az da olsa üretimi yapılan taze fasulye üreticiden 2 liradan alınırken, tüketiciye 4 liradan ulaşıyor. Üreticiden 90 kuruştan alınan kabak, 1,3 liraya, 70 kuruştan alınan patlıcan 1 liraya, 90 kuruştan alınan salatalık 1,5-2 liraya, 1,5 liradan alınan domates ise 4-4,5 liraya satılıyor.

Sebze ve meyve üretiminde önde gelen bölgelerden olan Bursa'nın İznik ve Yenişehir ilçelerinde üreticiden alınan ürün fiyatı tüketiciye ulaşana kadar katlanıyor.

İznik Ziraat Odası Başkanı Vahit Mutlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, verimli topraklara sahip ilçelerinin sebze üretiminde önde geldiğini söyledi.

İstanbul başta olmak üzere Marmara Bölgesi'nin önemli bölümüne ürün gönderen ilçelerinde sebze ve meyvelerin çiftçiden alış fiyatının çok da yüksek olmadığını vurgulayan Mutlu, şöyle konuştu:

''Bu dönemde tarla domatesi, üreticiden kilogramı 2,5-4 lira arasında alınıyor ancak pazarlarda 6-8 liradan satılıyor. Alış fiyatı 60 kuruş olan patlıcan pazarda fileye 2,5-3 liradan giriyor. Salatalık bizlerdeki fiyatı 1 lira ancak vatandaş, 2,5-3 liraya tüketiyor.

Kabak çiftçiden 2 liraya alınıyor, tüketiciye 3-4 liradan satılıyor. Deveci armudu dalından 1-1,5 liraya toplanıyor ama sofraya ulaşana kadar kilogram fiyatı 2-4 lirayı buluyor. Çekirdekli üzümün kilogram fiyatı ise tarladan sofraya gidene kadar 2 katına çıkarak 2-3 liralık değere ulaşıyor.''

Mutlu, olumsuz hava şartlarının sebzede rekolte kaybına yol açtığına değinerek, ''Ancak ürünün tüketiciye pahalı ulaşmasında bizler sorumlu değiliz. Bizden tüccar alıp, hale satıyor. Halci pazarcıya, pazarcı tüketiciye... Burada tüccarın, hal esnafının, pazarcının karlarını eklerseniz fiyat yükseliyor'' dedi.

Yenişehir Ziraat Odası Başkanı Sadi Aktaş ise ilçelerinden ucuza alınan ürünlerin pazardaki satış fiyatlarını gördüğünü şaşırdığını söyledi.

Sivri biberin üreticiden 80 kuruş ile 1 lira arasında alındığını, ancak fiyatın pazar ve marketlerde 2,5-3 liraya ulaştığını ifade eden Aktaş, taze fasulyenin fiyatının 1-1,5 lira aralığından 3-4 lira, lahananın 25-30 kuruştan 1,5 liraya kadar arttığını anlattı.

Bu dönemde karnabaharın tanesinin 3 liraya verildiğini vurgulayan Aktaş, pazar yerlerinde bu ürünün fiyatının 6 liranın üzerine çıkabildiğini kaydetti.

Yaz döneminde aşırı sıcaklar ve nem nedeniyle tarlada ürünün yanması ve erken hasat olması, sonbahar döneminde üretimin azalması, sera dikiminin de geç başlamasıyla adeta 'yok' satan ve fiyatları 10 liraya kadar çıkan domateste yeni dönem sera ürünü pazara girmeye başladı. Sera domatesin piyasaya girmesiyle fiyatlar da yavaş yavaş düşmeye başladı.

AA muhabirinin Antalya Büyükşehir Belediyesi Toptancı Hali'nden edindiği bilgiye göre, yeni sera sezonunda ilk ürün toptancı haline girdi. Antalya merkez Kepez ilçesine bağlı Altınova ve Gaziler bölgesi ile Serik ilçesinden ilk parti 100 ton sera domatesi Toptancı Hali'nde işlem gördü. Bu ayın başından itibaren giderek fiyatı tırmanan domates, pazar ve marketlerde 10 liraya kadar satışa sunuldu.

Domates fiyatlarının Kasım ayı ortalarından itibaren düşeceğinin açıklanmasına rağmen, yeni sezon sera ürünü domates pazara girdi ve hafta başında Antalya Toptancı Hali'nde 6,00 liradan işlem gören birinci kalite domates bugün 5,40 liradan işlem gördü.

Fiyatların yükselişinin tamamen psikolojik olduğunu ileri süren yetkililer, önümüzdeki haftadan itibaren yeni sezon sera domatesinin piyasaya bol miktarda gireceğini ve fiyatların da yavaş yavaş düşeceğini bildirdiler. Yetkililer, Kasım ayı ortalarından itibaren de domates fiyatlarının normal seviyeye ineceğini ancak 1,50-2,00 liranın altına düşmesinin beklenmediğini kaydettiler.