Gazi Üniversitesi, Maliye-Vergi Hukuku Uygulama ve Araştırma Merkezi'nce yapılan araştırmada, her 1.000 TL'lik nakit kullanımı yerine 1.000 TL'lik kredi kartı kullanımının vergi gelirlerini 20 TL ve kredi kartı harcamalarındaki 1 TL'lik artışın GSYH'yı 1,42 TL artırdığı bildirildi.
Gazi Üniversitesi İİBF Maliye Bölüm Başkanı Prof. Dr. Şükrü Kızılot'un önderliğinde, Prof. Dr. Cem Kılıç ve Doç. Dr. İbrahim Tokatlıoğlu tarafından hazırlanan rapora ilişkin verileri, Bankalararası Kart Merkezi (BKM), bir kampanya ile kamuoyuna duyurdu.
Kredi kartlarının enflasyon, istihdam, kayıt dışı ve üretim ile olan ilişkisinin ''ilk kez'' ortaya konulduğu raporda, kredi kartı kullanımının üretimi, istihdamı artırdığı, enflasyonla mücadeleyi kolaylaştırdığı, kayıt dışı ekonomiyi azalttığı ve krizin etkilerini hafiflettiği belirtildi.
Kredi kartı harcamalarındaki 1 TL'lik artışın GSYH'yı 1,42 TL artırdığı bildirilen raporda, ''Kredi kartı harcamaları nominal aylık yüzde 10 arttığında, GSYH da nominal ayda ortalama yüzde 7,12 lik bir artışa neden olmaktadır.
Dolayısıyla kredi kartı harcamaları yüzde 10 arttığında GSYH ortalama 5 milyar 200 milyon TL artmaktadır. Ayrıca kredi kartı kullanımının yaygınlaşması GSMH'da yaşanacak dalgalanmaları azaltmaktadır.
Bu anlamda kredi kartı kullanımı 'otomatik stabilizatör' görevi görmektedir. GSYH'da meydana gelen değişimlerin yaklaşık yüzde 10'u kredi kartı harcamalarından kaynaklanmaktadır'' denildi.
Kredi kartı harcamalarındaki her yüzde 1'lik artışın, istihdamda ilk yıl 1.800 kişilik, ikinci yılda ise 9.000 kişilik yeni istihdam yarattığı belirtilen raporda, 2008-2009 yılları arasında krize rağmen istihdamdaki 101 bin kişilik artışın yaklaşık 8.500 kişilik kısmının nakit yerine kredi kartı kullanımı sonucu oluştuğu ifade edildi.
Raporda, kredi kartı harcamalarındaki 1.000 TL'lik bir artışın Çalışılan Saat Endeks değerini 1,5 puan artırdığı kaydedildi.
ENFLASYONU DÜŞÜRÜYOR
Alışverişlerde nakit yerine kredi kartı kullanımının enflasyonu düşürücü etki yaptığı belirtilen raporda, şunlar kaydedildi:
''Para arzındaki bir artış aynı dönemde enflasyonu 0,17 oranında artırırken, kredi kartı harcamaları aynı dönem enflasyonu 0,017 oranında düşürmektedir.
Kredi kartı harcamaları, harcamanın yapıldığı ay içerisinde talebi, dolayısıyla üretimi artırırken, harcamanın enflasyonist etkisi 6 ay sonra ortaya çıkmaktadır.
Para arzı artışının etkisi hemen enflasyona yansırken (enflasyonu artırırken) kredi kartı harcaması artışının enflasyonu artırıcı etkisi yaklaşık 6 ay sonra ortaya çıkmaktadır. İlk 6 ay içerisinde de harcamaların nakit para yerine kredi kartı ile yapılması enflasyonu düşürücü bir etki yaratmaktadır.''
Kredi kartı harcamalarındaki yüzde 1'lik artışın vergi gelirlerini yüzde 0,85 artırdığı ifade edilen raporda, benzer şekilde 1.000 TL'lik nakit kullanımı yerine 1.000 TL'lik kredi kartı kullanımının vergi gelirlerini 20 TL artırdığı bildirildi.
Raporda, ''2008 yılında kayıt dışı ekonominin yüzde 50 olduğu düşünüldüğünde, kayıt dışı işlemlerin kredi kartı ile yapılmış olması durumunda vergi gelirleri 85 milyar TL artmış olacaktı. Kredi kartı kullanımındaki artış kayıt dışını azaltacak ve böylece vergi gelirlerinde yüzde 33'lük bir artış sağlanmış olacaktı'' denildi.
Raporda, tüketim harcamalarının ertelenmesini engelleyerek krizin daha da derinleşmesini ve kredi kartı kullanımının, kriz döneminde yurtiçi nihai talep düşüşünü ortalama yüzde 20 oranında engellediği, hane halkı gelirlerindeki düşüşe rağmen tüketim talebini desteklediği, kriz döneminde etkin çalışan tek kredi kanalının kredi kartı olduğu, finansal hızlandıran etkisini yavaşlattığı, kredi kartı kabul eden firmaların talep daralmasının daha düşük olduğu kaydedildi.
Bankalararası Kart Merkezi (BKM), Gazi Üniversitesi Maliye-Vergi Hukuku Uygulama ve Araştırma Merkezi'nce hazırlanan ''Kartlı Ödeme Sistemleri Ekonomik Katkılar Raporu''nun sonuçlarını 23 Ekim 2010'da başlatacağı bir bilinçlendirme kampanyası ile kamuoyuna duyuracak.
Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi (İİBF) Maliye Bölüm Başkanı Prof. Dr. Şükrü Kızılot'un önderliğinde, Doç. Dr. İbrahim Tokatlıoğlu ve Prof. Dr. Cem Kılıç tarafından hazırlanan ''Kartlı Ödeme Sistemleri Ekonomik Katkılar Raporu''nun tanıtımı dolayısıyla düzenlenen toplantıda konuşan BKM Genel Müdürü Sertaç Özinal, raporun, akademik altyapısı ve içeriği ile ''ilk kez'' hazırlanan bir kaynak ve dünyaya örnek teşkil edebilecek bir rapor olduğunu bildirdi.
Özinal, araştırma sonucunda kartlı ödeme sistemlerinin üretimi artırdığının, istihdamı genişlettiğinin, enflasyonu düşürdüğünün, kayıt dışı ekonomiyi azaltarak vergi gelirlerini yükselttiğinin ''net olarak'' ortaya konulduğunu söyledi.
Özinal, BKM'nin uzun süredir ''kart bilinci'' ile ilgili iletişim faaliyetleri gerçekleştirdiğini hatırlatırken, Gazi Üniversitesi Maliye-Vergi Hukuku Uygulama ve Araştırma Merkezi'nin raporunun sonuçlarını 23 Ekim 2010'da başlayacak etkili bir bilinçlendirme kampanyası ile kamuoyuna duyuracaklarını bildirdi.
Özinal, ''Kredi Kartı Bilinçli Kullanıldığında Hayata Değer Katar'' sloganıyla başlatılan yeni kampanyada, ''kartlı ödeme sistemleri ekonomiye katkı sağlıyor'', ''kayıt dışı ekonomi azalıyor, vergi gelirleri artıyor'', ''yeni iş imkanları yaratılıyor, işsizlik azalıyor'', ''nakit arzı azalıyor, enflasyon düşüyor'' şeklinde 4 ana mesaj kullanıldığını bildirdi.
Kredi kartının bilinçli kullanılmasının çok önemli olduğunu vurgulayan Özinal, ''Bu kampanyamızda kredi kartının sektörel büyümedeki, istihdam yaratmadaki ve ekonominin kayıt altına alınmasındaki rolü gibi bilinmeyen özelliklerini kamuoyu ile paylaşacağız'' dedi.
Özinal, bir soru üzerine, takibe düşmüş kişilerle ilgili bir soru üzerine, kartlarda yaşanan sorun artışının işsizlikle çok paralel olduğuna işaret ederek, şunları kaydetti:
''Türkiye'deki artışların çıktığı noktalar Avrupa, ABD ve diğer ülkelerin gerisinde kaldı. En son yapılan analizde de daha önce yüzde 10'ların üzerinde olan borçluluk oranı eylül döneminde yüzde 9'ların altına gerilemiş durumda, yüzde 8,6'lık bir oran... Dolayısıyla işsizliğin, ekonominin düzelmesine paralel bu oranın da hemen reaksiyon verip yüzde 9'ların altına geldiğini görüyoruz.''
-''KREDİ KARTI HAPSE GİRMEYİ ÖNLEYEBİLİYOR''-
Gazi Üniversitesi İİBF Maliye Bölüm Başkanı Prof. Dr. Şükrü Kızılot da kriz döneminde geliri azalan veya tamamen ortadan kalkan kişilerin, kredi kartının sunduğu bu imkandan yararlanarak tüketimlerini sürdürdüklerini belirtti.
Kızılot, ''Araştırmamıza göre, kriz döneminde hane halkları 92 lira olan işlem başına harcama tutarlarını 105 liraya çıkartmışlardır. Bu veriler göstermektedir ki hane halklarının ve işletmelerin kriz döneminde en çok ihtiyaç duydukları kredi kanalı sadece kredi kartı yolu ile genişletilebilmiştir. Kredi kartı kullanımı krizin etkilerinin hafifletilmesinde en etkin araçlardan biri olmuştur'' dedi.
2008 krizinde kredi kartı kullanımının yaygınlaşmasının, gelecek dönem gelirlerinin ihtiyaç olan bu dönemde kullanılmasına imkan vererek istihdamda yaşanacak dalgalanmaları engellediğini ifade eden Kızılot, kredi kartlarının kullanımının yaygınlaşmasının ülke ekonomisini geliştireceğini, bu nedenle kartlı ödeme sistemlerinin desteklenmesi gerektiğini kaydetti.
Kayıt dışılığın sadece bugünün değil, öteden beri Türkiye'nin ciddi sorunlarının başında geldiğini ve önlenemediğini, bunun nedenlerinin başında ise belgesiz alışverişin geldiğini dile getiren Kızılot, ''Bir süre önce Nişantaşı'da kuruyemiş almıştım. Fişi aldım, çıktım. Yazar kasa fişinin benzerini yapmışlar ve fiş diye onu veriyorlar. Nakit ödeme yaptığında böyle olabiliyor'' şeklinde konuştu.
Türkiye'de ödüle yönelik olayların belge almayı hızlandırabildiğini belirten Kızılot, ''Kredi kartı hapse girmeyi önleyebiliyor. Sahte bir fatura veya yanıltıcı fatura çıkarsa Maliye Bakanlığının bir tebliğine göre firma, ödemeyi banka kanalıyla yapmışsa hapis cezası uygulaması olmayabiliyor'' dedi.
Kızılot, gıda ve giyimin, kayıt dışılığın en yaygın olduğu alanların başında geldiğini bildirdi.
Başka ülkelerde de kayıt dışılık için imkan olduğunu, ancak orada insanların kayıt dışı işlem yapmaktan çekindiğini ifade eden Kızılot, ''Orada bizim gibi ağaçlarla uğraşmayıp ormanı görmüşler. Yabancı ülkelerde insanların kayıt dışı yollara başvurma imkanları olduğu halde bundan çekiniyorlar'' diye konuştu.
-KREDİ KARTLARIYLA 9 AYDA 1 MİLYAR 518 MİLYON ADET İŞLEM YAPTIK-
Firmalarla görüşülerek gerçekleştirilen raporda, kriz döneminde firmaların toplam satışları içerisinde kredi kartlı satışların payının yüzde 40'a çıktığı, kredi kartı kullanımının ekonomideki talebin istikrar kazanmasını sağlayarak firmaların gelecek için üretim planı yapabilmesini mümkün kıldığı, bu dönemde, kredi kartı kabul eden firmaların yüzde 9'unda yüzde 27 oranında talep artışı yaşandığı, ayrıca kart kullanıcılarının taksit sayılarını artırmasının talep daralmasını da engellediği kaydedildi.
Bu arada, toplantıda verilen bilgiye göre, 2010 yılı Eylül onu itibariyle Türkiye'deki kredi kartı sayısı 46 milyon 221 bin 53 adet, banka kartı sayısı 67 milyon 391 bin 63 adet, otomatik vezne makinesi (ATM) sayısı 26 bin 607 adet, satış noktası terminali (POS) sayısı ise 1 milyon 817 bin 177 adet olarak kaydedildi.
BKM verilerine göre, 2010 Eylül ayı itibariyle yerli ve yabancı kredi kartları ile yurt içinde yapılan işlemlerin adeti 1 milyar 518 milyon, toplam kredi kartı işlemleri cirosu ise 173 milyar 676 milyon liraya ulaştı. 2010'daki ilk 9 ay, geçen yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında kredi kartlarının işlem adedinde yüzde 11 ve ciroda da yüzde 17 oranında artış kaydettiği belirtildi.
Aynı dönemde banka kartlarıyla yapılan işlemlerin adedi 689 milyon 272 bin 880 adedi bulurken, banka kartı işlemlerinin cirosu ise 162 milyar 209 milyon lira olarak kaydedildi. 2010'daki ilk 9 ay, geçen yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında banka kartlarının işlem adedinde yüzde 15 ve ciroda da yüzde 17,5 oranında artış kaydettiği bildirildi.
Yabancılara ait kredi ve banka kartlarıyla yapılan harcamalar ile Türkiye'ye toplam 5 milyar 108 milyon dolar döviz girdisi sağlandı. Bu rakamın 3 milyar 66 milyon dolarını yabancıların Türkiye'de yaptığı alışverişler, 2 milyar 42 milyon dolarını ise nakit avans çekimi oluşturdu.
