Türkiye'de 2001 yılında başlayan deprem erken uyarı sisteminde istasyon sayısı 10'a ulaştı. Ama Japonya'daki gibi 'SMS'le deprem uyarısı' için daha çok uzun yol var

İstanbulluları sokağa döken "4.4"lük depremden iki gün sonra kent ilginç bir çalıştayı ağırladı. Kandilli Rasathanesi"ndeki "Deprem ve Tsunami Erken Uyarı Uygulamaları Çalıştayı"nda "erken uyarı sistemleri" konuşuldu. Önce "kötü" haber: Üzerinde çalışılan erken uyarı sistemi depremi günler, saatler öncesinden haber vermiyor. Sadece deprem dalgalarının size ulaşmasından 5-12 saniye öncesinde uyarıyor. Sonra "iyi" haber: Japonya"da etkin olarak kullanılan bu sistem, doğru dürüst işletilebilirse on binlerce canı kurtarabilir.

Türkiye"de "deprem erken uyarı sistemi" çalışması 17 Ağustos depreminden iki yıl sonra, 2001"de başladı. Halen Marmara Bölgesi"nde 10 erken uyarı istasyonu var. Erken uyarı sistemini etkin olarak kullanan Japonya"da bu istasyonlardan 1000 tane bulunuyor. Japon kamu TV kanalı NHK bu sayede deprem anında otomatik haber geçiyor. Japon Meteoroloji Ajansı"ndan dağıtılan uyarılar abonelerin "cep"lerine bile geliyor. Ancak BÜ Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Mustafa Erdik "O belki Türkiye"de 20 yıl sonra olacak bir şey" dedi.

Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Müdür Yardımcısı Nurcan Meral Özel ise gazetecilerin soruları üzerine "erken uyarı sistemleri"yle ilgili şu bilgileri verdi:

* "Şu anda faya en yakın yerlerde konumlanmış istasyonlarımız var. Sürekli data geliyor. Marmara Bölgesi"nde 10 erken uyarı istasyonumuz var. Japonya"da erken uyarı için 1000 tane deprem istasyonu kullanılıyor."

* "Bunun dışında da acil müdahale sistemimiz var. İstanbul"un çeşitli yerlerinde 100 ivme ölçerimiz var. Bunlar deprem anında SMS vasıtasıyla bilgileri geçiyorlar. Geçen günkü 4.4 lük depremde de 20 dakika sonra nerelerde ne şiddette hissedilmiş anında bilgi verebildik. İGDAŞ"ın katkılarıyla 100 tane daha konumlandırmayı planlıyoruz."

* "Bizim yıkıcı depremler için erken uyarı sinyali verebilecek. (Yerleşim biriminin faya uzaklığına göre 5-12 saniyede). Ancak o uyarının kullanım durumunda henüz gelişmeler sağlanmadı. Tren, metro nasıl durdurulacak? Şu anda sistemin doğalgazla bir nebze entegresi var. Ancak demir ve karayolu için aynı şeyi söyleyemeyiz."

* "SMS olarak cep telefonuna erken uyarı dağıtan Japon NTT DoCoMo ile bağlantı halindeyiz. Tabii çalıştaya Türkiye"deki GSM şirketlerini de davet ettik. Japon demiryollarından bir yönetici davet ettik." (Radikal, aa)