Şeker Kurumu Başkanı Azmi Aksu, 2009-2010 pazarlama yılında, Türkiye'de, dekara pancar verimi, dekardan şeker elde edilmesi, şeker üretimi ve yurtiçinde satılan şeker miktarı konusunda rekor kırıldığını bildirdi.
Aksu, yaptığı açıklamada, şeker pancarı üretiminde şirketlerce üreticilere uygulatılan modern tarım uygulamalarının, yaşanan olumlu iklim koşullarıyla birleşmesiyle, geçen sezon, dekara 5332 kg ile ülke tarihinin en yüksek kök verimi ve dekara 942 kg şeker veriminin elde edildiğini belirtti.
Şeker pancarı üretim miktar ve kalitesindeki artışa bağlı olarak, pancar şekeri üretiminin de bir önceki pazarlama yılına göre yüzde 17,6 artışla 2 milyon 530 bin 966 tona çıktığını açıklayan Aksu, ''Pazarlama yılı içerisinde yurtiçinde satılan şeker miktarı da önceki döneme göre yaklaşık yüzde 20 artışla, 2 milyon 158 bin tona ulaştı.
Bu miktar, şeker kota uygulamasının başladığı 2002/2003 pazarlama yılından itibaren ulaşılan en yüksek satış miktarıdır. Bu satış hacminin bir yılda gerçekleştirilen en yüksek yurt içi satış miktarı olduğu da bilinmektedir'' dedi.
Şeker Kurulu'nun, şeker üretim, satış ve stok durumunu dikkate alarak, 2009/2010 pazarlama yılı için ülke toplam A kotasını 2 milyon 708 bin 900 ton olarak belirlediğini, Şeker Kanunu'na istinaden bu miktarın yüzde 10'unun (270 bin 900 ton) nişasta bazlı şeker (NBŞ) üreten şirketlere, yüzde 90'ının da (2 milyon 438 bin ton) pancar şekeri üreten şirketlere ayrıldığını belirten Aksu, NBŞ'ye tahsis edilen kotanın, Bakanlar Kurulu Kararı ile yüzde 50 artırılarak 406 bin 350 tona yükseltildiğini hatırlattı.
Pancar şekeri sektörünün 2009/2010 pazarlama yılına 153 bin ton A kotası, 115 bin ton B kotası ve 23 bin ton C şekeri stoku olmak üzere toplam 291 bin ton şeker stoku ile girdiğini kaydeden Aksu, bu pazarlama yılındaki gerçekleşmeler ile ilgili şu bilgiyi verdi:
''2009/2010 pazarlama yılında şirketler; şeker pancarı üreticilerinden 18 milyon 161 bin 660 ton taahhüt alarak sözleşmeye bağladı ve bunun karşılığında 3 milyon 244 bin 428 dekar alanda pancar ekimi gerçekleşti.
Sözleşmeye bağlanan pancar kota miktarı bir önceki pazarlama yılına göre yüzde 2,6 pancar ekim miktarı ise yüzde 0,8 arttı.
Pancar ekilen alanlarda yaşanan tahribatlar nedeniyle, 3 milyon 239 bin 704 dekar alanda pancar hasadı gerçekleşti ve 17 milyon 274 bin 674 ton pancar elde edildi.
Şeker pancarı üretiminde şirketlerimizce üreticilere uygulatılan modern tarım uygulamalarının, yaşanan olumlu iklim koşullarıyla birleşmesiyle, ülke tarihinin en yüksek kök verimi (5.332 kg/da) ve şeker verimi (942 kg/da) sağlandı.
Şeker pancarı üretim miktar ve kalitesindeki artışa bağlı olarak, pancar şekeri üretimi bir önceki pazarlama yılına göre yüzde 17,6 artışla 2 milyon 530 bin 966 ton olarak gerçekleşti.''
Şeker pancarında dekara verim, 2008'de 4829 kg idi.
YURTİÇİ SATIŞ DA, STOK DA ARTTI
Pazarlama yılı içerisinde yurtiçinde yapılan şeker satışının, önceki pazarlama yılına göre yaklaşık yüzde 20 artışla, 2 milyon 158 bin tona ulaştığını bildiren Aksu, bunun, kota uygulamasının başladığı 2002/2003 pazarlama yılından itibaren ulaşılan en yüksek satış miktarı olduğuna dikkat çekti.
Bu satış hacminin bir yılda gerçekleştirilen en yüksek yurtiçi satış miktarı olduğunu da vurgulayan Aksu, satış miktarının artmasında şirketlerin uyguladığı satış politikalarının etkili olduğunu kaydetti.
Pazarlama yılında, ihraç amaçlı üretilen C şekeri satışının da geçen sezona göre yüzde 30 artarak 241 bin tona çıktığını açıklayan Şeker Kurumu Başkanı Azmi Aksu, bunun 188 bin tonunun imalatçı-ihracatçılara teslim edildiğini, 53 bin tonunun da doğrudan ihraç amaçlı satıldığını söyledi.
Ağustos'ta sona eren 2009/2010 pazarlama yılında, şeker satışlarının beklenenin üzerinde gerçekleşmesine karşın, 211 bin ton A kotası, 122 bin ton B kotası ve 90 bin ton C şekeri stoku olmak üzere toplam 423 bin ton stok ile dönemin tamamlandığını bildiren Aksu, ''Pazarlama yılı, arz sorunu yaşanmadan makul ve sürdürülebilir bir stok düzeyi ile kapanmıştır'' dedi.
Sektörün 2008/2009 pazarlama yılı sonu stoğu, A, B ve C şekeri dahil 291 bin tondu.
NBŞ'DE DURUM
Aksu'nun verdiği bilgiye göre, 2009/2010 pazarlama yılında NBŞ üretimi, önceki döneme göre yüzde 21 artışla 540 bin ton olarak gerçekleşti.
Pazarlama yılı içerisinde yurtiçinde NBŞ satışı, önceki döneme göre yaklaşık yüzde 22 artışla, 406 bin tona yükseldi. Pazarlama yılında, 139 bin ton NBŞ C şekeri olarak satılırken, C NBŞ şekeri satışında, önceki döneme göre yüzde 23 artış kaydedildi.
ŞEKER KURULU'NDAN 60 MİLYON LİRALIK CEZA
Şeker Kurulu, mevzuata aykırı uygulamaları nedeniyle, Ağustos'ta 4 firmaya, yaklaşık 60 milyon lira idari para cezası uygulamıştı.
Şeker Kurumu elemanlarının 6 şirket nezdinde yaptığı denetim ve incelemeler sonucunda 4 firmanın şeker mevzuatına aykırı uygulamalar yaptığı belirlendi. Kurul, denetimle ilgili verileri değerlendirerek, 4 firmaya, toplam 59 milyon 853 bin 284,75 lira tutarında idari para cezası uygulanmasına karar verdi.
Şeker piyasasını düzenleyen mevzuat uyarınca, şeker fabrikaları, kendi üretim alanları dışındaki alanlardan şeker pancarı alamıyor.
Kurumun uyguladığı para cezaları hakkında firmalar yargı yoluna başvurabiliyor. Yargı kararının sonucuna göre bu cezalar kesinleşiyor.
Şeker Kurumu verilerine göre, şeker pancarı üretimindeki gelişmeler şöyle:
YILLAR PANCAR EKEN ÜRÜN EKİLEN BEDELİ ÖDENEN ORTALAMA VERİM
. ÇİFTÇİ SAYISI ALAN (HA) PANCAR (BİN TON) (TON/HA)
---------- -------------- ---------- --------------- ------------
1997 450.215 466.652 18.425 39,48
1998 492.495 500.951 22.060 44,04
1999 420.106 416.190 16.855 40,50
2000 411.324 408.367 18.759 45,94
2001 479.243 356.517 12.551 35,20
2002 492.232 371.795 16.523 44,44
2003 459.571 319.498 12.758 39,93
2004 390.635 320.677 13.753 42,89
2005 347.814 335.556 15.181 45,24
2006 311.799 323.714 14.452 44,64
2007 246.797 298.874 12.415 41,54
2008 209.115 320.731 15.488 48,29
2009 187.937 323.970 17.275 53,32
PAZARLAMA YILLARI İŞLENEN PANCAR ÜRETİLEN ŞEKER
. (BİN TON) (BİN TON)
------------------- ------------ ------------
2000/2001 17.637 2.535
2001/2002 12.017 1.652
2002/2003 15.824 2.157
2003/2004 12.394 1.762
2004/2005 13.302 1.940
2005/2006 14.676 2.070
2006/2007 13.742 1.845
2007/2008 12.122 1.708
2008/2009 15.182 2.152
2009/2010 16.981 2.531
Şekerde üretim, satış ve stok gerçekleşmeleri ise şöyle:
Pazarlama yılı 31 Ağustos-1 Eylül dönemini kapsar.
(X)Şeker kanunu uyarınca NBŞ kotası, bakanlar kurulu kararı ile yüzde 50'ye kadar oranda artırılabiliyor. NBŞ'de B kotası bulunmuyor. Bakanlar Kurulu'na tanınan yetkiye istinaden Bakanlar Kurulu Kararı ile 2007/2008 PY A kotasında yüzde 35, 2008/2009 PY A kotasında yüzde 25, 2009/2010 PY A kotasında ise yüzde 50 oranında artış yapıldı.
